“Còn vẹn nguyên cả một mùa xuân”

(Baohatinh.vn) - Văn học Việt Nam có một “đặc sản” là thơ xuân Nguyễn Bính. Những người dân đất Việt vốn nặng lòng với làng quê, xứ sở ít nhiều đều nhớ thơ Nguyễn Bính. Nhất là mỗi khi xuân về.

“Còn vẹn nguyên cả một mùa xuân”

Nguyễn Bính - thi sỹ của làng quê Việt Nam. Ảnh Internet

Những mùa xuân cũ thân thương trong ký ức sống dậy đầy nhung nhớ cùng thơ Nguyễn Bính: “Bữa ấy mưa xuân phơi phới bay/ Hoa xoan lớp lớp rụng vơi đầy/… Bữa ấy mưa xuân đã ngại bay/ Hoa xoan đã nát dưới chân giày/Hội chèo làng Đặng về ngang ngõ/ Mẹ bảo mùa xuân đã cạn ngày” (Mưa xuân).

Nhà thơ Vũ Bằng cho rằng: “Tôi có thể nói rằng, sau Truyện Kiều, sau Tản Đà, có lẽ thơ Nguyễn Bính được nhiều người tìm đọc và ngâm nga nhất”. Còn nhà thơ Vũ Quần Phương đã từng đặt ra câu hỏi: “Ngay cả những người không biết chữ cũng thuộc thơ Nguyễn Bính như thuộc ca dao. Ma lực gì tạo nên sức phổ cập đó của thơ Nguyễn Bính?”.

Sức lan tỏa và “ma lực” ấy của thơ Nguyễn Bính có lẽ không chỉ là cái cảnh quê, hồn quê Nguyễn Bính đã làm sống dậy được bằng tài thơ của mình mà chính là nỗi niềm tha thiết cất lên trong đó. Dường như, câu thơ nào, bài thơ nào của Nguyễn Bính khi đọc lên cũng ray rứt bởi một nỗi thiết tha mơ hồ trong đó: Anh đi đó anh về đâu/ cánh buồm nâu, cánh buồm nâu, cánh buồm”. Hay: “Giếng thơi mưa ngập nắng tràn/ Ba gian đầy cả ba gian nắng chiều".

“Còn vẹn nguyên cả một mùa xuân”

Hình ảnh hoa xoan, thôn nữ... là một trong những hình ảnh nổi tiếng trong thơ Nguyễn Bính. Ảnh Internet

Chỉ nói sự vật và cảnh tượng thôi đã ngập tràn nỗi nhớ nhung, buồn thương, hoang hoải trong hồn người. Nỗi niềm tha thiết ấy cụ thể là gì thì khó giải thích cắt nghĩa. Có thể là tất cả: tình yêu, nỗi nhớ thương, mối liên hệ mơ hồ, sự gắn bó thuộc về với tạo vật, cuộc sống và cảm quan nhân sinh nhạy bén v.v…

Những điều thuộc về bản năng thơ thiên bẩm của Nguyễn Bính khiến cho thơ ông luôn hiện diện một tâm thế, một tâm thức như đã nói và khiến cho thơ ông có sự “bén rễ” dễ dàng, sức sống bền lâu trong lòng người đọc.

Chính vì cái tâm thức ấy mà Nguyễn Bính có những câu thơ hay nhất về mùa xuân của làng quê đất Việt, gọi được tiếng lòng chan chứa của con người đối với quê hương xứ sở, những thứ đã thuộc về tiềm thức không dễ gì phai nhạt: Đây cả mùa xuân đã đến rồi/ Từng nhà mở cửa đón vui tươi/ Từng cô em bé so màu áo/ Đôi má hồng lên nhí nhảnh cười (Thơ xuân); Từng đàn con trẻ chạy xun xoe/ Mưa tạnh giời quang nắng mới hoe/ Lá nõn cành non ai tráng bạc/ Gió về từng trận gió bay đi (Xuân về); Mưa nhè nhẹ, nắng thanh thanh/ Nên thơ, ôi cả xứ mình nên thơ!/ Hội xuân gió loạn đuôi cờ/ Làng xa vào đám nhặt thưa trống chèo (Xuân về nhớ quê hương).

“Còn vẹn nguyên cả một mùa xuân”

Làng quê với những nét mộc mạc, xưa cổ trong thơ Nguyễn Bính cũng chính là ký ức đẹp đẽ trong tâm hồn nhiều người dân Việt Nam. Ảnh Internet

Nỗi tha thiết, nhớ nhung mùa xuân ấy, qua tâm trạng của kẻ tha hương lữ thứ lại càng réo rắt, da diết, khắc khoải: “Tết này chưa chắc em về được/ Em gửi về đây một tấm lòng/ Vườn ai thấp thoáng hoa đào nở/ Chị vẫn môi son vẫn má hồng?/… Chắc chị đời nào quên nhắc nhở/ - Xa nhà, rượu uống có say không?” (Xuân tha hương); “Xuân về những nhớ cùng thương/ Trời ơi! Muôn vạn dặm đường xa xôi!” (Xuân về nhớ cố hương); “Xuân đã sang rồi em có hay/ Tình xuân chan chứa, ý xuân đầy/ Kinh kỳ bụi quá, xuân không đến/ Sao chẳng về đây? Chẳng ở đây?” (Sao chẳng về đây).

Năm tháng trôi đi cuốn theo bao thay đổi, tết và xuân với cảnh cũ sắc xưa của làng quê chỉ còn trong hoài niệm. Những vẻ đẹp thuần khiết, chân quê cũng đang nhạt dần đi cùng với sự biến đổi ào ạt của cuộc sống… nhưng tiếng lòng đó trong thơ Nguyễn Bính vẫn còn “vẹn nguyên”, như một sự “kháng cự” trước muôn vàn biến đổi, cơ hồ đang làm mất đi bao giá trị.

Chủ đề Sáng tác Văn học Nghệ thuật

Đọc thêm

Ngai vua triều Nguyễn - bảo vật quốc gia bị phá hỏng: Lỗ hổng công tác bảo vệ di tích?

Ngai vua triều Nguyễn - bảo vật quốc gia bị phá hỏng: Lỗ hổng công tác bảo vệ di tích?

Vụ một người đàn ông xâm nhập thành công vào khu vực đặt ngai vua - một bảo vật quốc gia mang tính biểu tượng tại điện Thái Hòa (Đại Nội Huế), rồi xâm hại hiện vật, đang gây bức xúc, phẫn nộ trong dư luận và dấy lên quan ngại về lỗ hổng bảo vệ di sản ở nơi cần có cơ chế giám sát nghiêm ngặt bậc nhất thuộc quần thể di tích Cố đô Huế.
Tặng tiền cho người kết hôn

Tặng tiền cho người kết hôn

Nhiều chính quyền địa phương Hàn Quốc đưa ra các chương trình tặng tiền để khuyến khích kết hôn, như là trợ cấp phí hẹn hò, tuần trăng mật.
Podcast truyện ngắn "Đường tới Lũng Mây"

Podcast truyện ngắn "Đường tới Lũng Mây"

...Đã lâu lắm rồi không có mưa, hơi nóng ủ chín những bông xuyên mộc nở muộn làm muôn vàn cánh hoa rực lên như lửa. Cái màu đỏ lạ lùng ấy khiến trái tim Duyên bất chợt bồn chồn.
Podcast tản văn: Giai điệu tháng Năm

Podcast tản văn: Giai điệu tháng Năm

Tháng Năm ngân lên bản nhạc mùa hạ, như gọi dậy mọi sắc màu đang say ngủ... Trong giai điệu ấy, ai cũng thấy một phần tuổi trẻ của mình – ngây ngô, sôi nổi, và đầy mộng mơ…
Chùa Thiên Tượng - Hoan Châu đệ nhị danh thắng

Chùa Thiên Tượng - Hoan Châu đệ nhị danh thắng

Toạ lạc trên sườn núi Thiên Tượng của dãy Hồng Lĩnh, chùa Thiên Tượng thuộc phường Trung Lương (TX Hồng Lĩnh, Hà Tĩnh) được xem là Hoan Châu đệ nhị danh thắng với nhiều cảnh đẹp.
Podcast tản văn: Lối cũ ta về

Podcast tản văn: Lối cũ ta về

Lối cũ không chỉ là một con đường, mà là nơi chất chứa yêu thương, là mảnh đất chôn rau cắt rốn, là chiếc nôi của những giấc mơ giữa trưa hè...
Podcast: Chuyện những người phụ nữ Hà Tĩnh được gặp Bác Hồ

Podcast: Chuyện những người phụ nữ Hà Tĩnh được gặp Bác Hồ

Trong ngôi nhà đơn sơ, những bức ảnh kỷ niệm thiêng liêng được treo ngay ngắn như những kỷ vật quý báu. Dù thời gian có qua đi hơn 55 năm thì nhũng ký ức được gặp Bác Hồ vẫn vẹn nguyên trong trái tim bà Tưởng Thị Diên - người Tiểu đội trưởng Tiểu đội dân quân gái Kỳ Phương năm nào....
Podcast: Hà Tĩnh in dấu chân Người

Podcast: Hà Tĩnh in dấu chân Người

Gần bảy thập kỷ đã đi qua, giọng nói trìu mến, thân thương của Bác vẫn còn vang vọng, thấm vào mỗi con tim. Khắc ghi lời Bác kính yêu, Đảng bộ và nhân dân Hà Tĩnh đoàn kết một lòng, ra sức xây dựng quê hương giàu đẹp như sinh thời Người căn dặn và mong muốn...
Đại sứ Nhật Bản ITO Naoki dự sự kiện giao lưu văn hóa tại Hà Tĩnh

Đại sứ Nhật Bản ITO Naoki dự sự kiện giao lưu văn hóa tại Hà Tĩnh

Tối 15/5, tại TP Hà Tĩnh đã diễn ra chương trình giao lưu văn hóa Việt - Nhật với chủ đề “Kết nối thế giới qua Truyện dân gian và Âm nhạc”. Tham dự có ngài ITO Naoki - Đại sứ Đặc mệnh toàn quyền Nhật Bản tại Việt Nam, Bí thư Tỉnh ủy Nguyễn Duy Lâm, Chủ tịch UBND tỉnh Võ Trọng Hải, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Dương Tất Thắng.
Podcast mỗi tuần một câu chuyện: Đôi guốc của tam thể

Podcast mỗi tuần một câu chuyện: Đôi guốc của tam thể

Chú mèo tam thể soi mặt vào vại nước ở gốc cau, vuốt đi vuốt lại mấy sợi ria mép trắng như cước cho thật óng ả rồi thong thả bước ra sân tắm nắng. Gió hây hẩy, nắng nhè nhẹ vàng như mật, tam Thể khoan khoái nằm duỗi dài trên sân...
ABC News: Vì sao bánh mì Việt Nam khiến người Australia 'phát cuồng'?

ABC News: Vì sao bánh mì Việt Nam khiến người Australia 'phát cuồng'?

Trang tin tức ABC News vừa đăng tải bài viết với tiêu đề “Why are Australians obsessed with bánh mì, the Vietnamese roll with the complex history?” (Tạm dịch: Vì sao người Australia “mê” bánh mì Việt Nam, món ăn giản dị chứa đựng câu chuyện lịch sử đặc biệt), phản ánh sức hút ngày càng lớn của bánh mì Việt trên đất Australia.