“Còn vẹn nguyên cả một mùa xuân”

(Baohatinh.vn) - Văn học Việt Nam có một “đặc sản” là thơ xuân Nguyễn Bính. Những người dân đất Việt vốn nặng lòng với làng quê, xứ sở ít nhiều đều nhớ thơ Nguyễn Bính. Nhất là mỗi khi xuân về.

“Còn vẹn nguyên cả một mùa xuân”

Nguyễn Bính - thi sỹ của làng quê Việt Nam. Ảnh Internet

Những mùa xuân cũ thân thương trong ký ức sống dậy đầy nhung nhớ cùng thơ Nguyễn Bính: “Bữa ấy mưa xuân phơi phới bay/ Hoa xoan lớp lớp rụng vơi đầy/… Bữa ấy mưa xuân đã ngại bay/ Hoa xoan đã nát dưới chân giày/Hội chèo làng Đặng về ngang ngõ/ Mẹ bảo mùa xuân đã cạn ngày” (Mưa xuân).

Nhà thơ Vũ Bằng cho rằng: “Tôi có thể nói rằng, sau Truyện Kiều, sau Tản Đà, có lẽ thơ Nguyễn Bính được nhiều người tìm đọc và ngâm nga nhất”. Còn nhà thơ Vũ Quần Phương đã từng đặt ra câu hỏi: “Ngay cả những người không biết chữ cũng thuộc thơ Nguyễn Bính như thuộc ca dao. Ma lực gì tạo nên sức phổ cập đó của thơ Nguyễn Bính?”.

Sức lan tỏa và “ma lực” ấy của thơ Nguyễn Bính có lẽ không chỉ là cái cảnh quê, hồn quê Nguyễn Bính đã làm sống dậy được bằng tài thơ của mình mà chính là nỗi niềm tha thiết cất lên trong đó. Dường như, câu thơ nào, bài thơ nào của Nguyễn Bính khi đọc lên cũng ray rứt bởi một nỗi thiết tha mơ hồ trong đó: Anh đi đó anh về đâu/ cánh buồm nâu, cánh buồm nâu, cánh buồm”. Hay: “Giếng thơi mưa ngập nắng tràn/ Ba gian đầy cả ba gian nắng chiều".

“Còn vẹn nguyên cả một mùa xuân”

Hình ảnh hoa xoan, thôn nữ... là một trong những hình ảnh nổi tiếng trong thơ Nguyễn Bính. Ảnh Internet

Chỉ nói sự vật và cảnh tượng thôi đã ngập tràn nỗi nhớ nhung, buồn thương, hoang hoải trong hồn người. Nỗi niềm tha thiết ấy cụ thể là gì thì khó giải thích cắt nghĩa. Có thể là tất cả: tình yêu, nỗi nhớ thương, mối liên hệ mơ hồ, sự gắn bó thuộc về với tạo vật, cuộc sống và cảm quan nhân sinh nhạy bén v.v…

Những điều thuộc về bản năng thơ thiên bẩm của Nguyễn Bính khiến cho thơ ông luôn hiện diện một tâm thế, một tâm thức như đã nói và khiến cho thơ ông có sự “bén rễ” dễ dàng, sức sống bền lâu trong lòng người đọc.

Chính vì cái tâm thức ấy mà Nguyễn Bính có những câu thơ hay nhất về mùa xuân của làng quê đất Việt, gọi được tiếng lòng chan chứa của con người đối với quê hương xứ sở, những thứ đã thuộc về tiềm thức không dễ gì phai nhạt: Đây cả mùa xuân đã đến rồi/ Từng nhà mở cửa đón vui tươi/ Từng cô em bé so màu áo/ Đôi má hồng lên nhí nhảnh cười (Thơ xuân); Từng đàn con trẻ chạy xun xoe/ Mưa tạnh giời quang nắng mới hoe/ Lá nõn cành non ai tráng bạc/ Gió về từng trận gió bay đi (Xuân về); Mưa nhè nhẹ, nắng thanh thanh/ Nên thơ, ôi cả xứ mình nên thơ!/ Hội xuân gió loạn đuôi cờ/ Làng xa vào đám nhặt thưa trống chèo (Xuân về nhớ quê hương).

“Còn vẹn nguyên cả một mùa xuân”

Làng quê với những nét mộc mạc, xưa cổ trong thơ Nguyễn Bính cũng chính là ký ức đẹp đẽ trong tâm hồn nhiều người dân Việt Nam. Ảnh Internet

Nỗi tha thiết, nhớ nhung mùa xuân ấy, qua tâm trạng của kẻ tha hương lữ thứ lại càng réo rắt, da diết, khắc khoải: “Tết này chưa chắc em về được/ Em gửi về đây một tấm lòng/ Vườn ai thấp thoáng hoa đào nở/ Chị vẫn môi son vẫn má hồng?/… Chắc chị đời nào quên nhắc nhở/ - Xa nhà, rượu uống có say không?” (Xuân tha hương); “Xuân về những nhớ cùng thương/ Trời ơi! Muôn vạn dặm đường xa xôi!” (Xuân về nhớ cố hương); “Xuân đã sang rồi em có hay/ Tình xuân chan chứa, ý xuân đầy/ Kinh kỳ bụi quá, xuân không đến/ Sao chẳng về đây? Chẳng ở đây?” (Sao chẳng về đây).

Năm tháng trôi đi cuốn theo bao thay đổi, tết và xuân với cảnh cũ sắc xưa của làng quê chỉ còn trong hoài niệm. Những vẻ đẹp thuần khiết, chân quê cũng đang nhạt dần đi cùng với sự biến đổi ào ạt của cuộc sống… nhưng tiếng lòng đó trong thơ Nguyễn Bính vẫn còn “vẹn nguyên”, như một sự “kháng cự” trước muôn vàn biến đổi, cơ hồ đang làm mất đi bao giá trị.

Chủ đề Sáng tác Văn học Nghệ thuật

Đọc thêm

“Hè rực rỡ - vui bất ngờ” - bùng nổ không khí hội hè tại Vinpearl & VinWonders khắp cả nước

“Hè rực rỡ - vui bất ngờ” - bùng nổ không khí hội hè tại Vinpearl & VinWonders khắp cả nước

Trải dài khắp ba miền đất nước, từ những khu nghỉ dưỡng xứng tầm tinh hoa đến các thiên đường giải trí tràn đầy năng lượng, Vinpearl & VinWonders với chiến dịch “Hè rực rỡ - Vui bất ngờ” mở ra chuỗi trải nghiệm độc bản, sẵn sàng thổi bùng không khí lễ hội, vui chơi bất tận kéo dài từ Bắc tới Nam.
Podcast tản văn: Hương quê

Podcast tản văn: Hương quê

Với nhiều người, quê hương luôn là miền ký ức ngọt ngào, là nơi lưu giữ những kỷ niệm đẹp nhất của tuổi thơ với những ngày tháng yên bình và giản dị.
Để dân ca ví, giặm thành sản phẩm du lịch hút khách

Để dân ca ví, giặm thành sản phẩm du lịch hút khách

Hà Tĩnh là vùng đất địa linh nhân kiệt, nơi lưu giữ nhiều giá trị văn hóa đặc sắc, trong đó có những làn điệu ví, giặm. Vậy làm gì để di sản dân ca ví, giặm trở thành sản phẩm du lịch văn hóa thu hút du khách?
Podcast truyện ngắn: Sơn nữ

Podcast truyện ngắn: Sơn nữ

Công việc của người giữ rừng chưa bao giờ là dễ dàng, bởi nhiều vất vả, thiếu thốn, hiểm nguy. Song với tình yêu rừng, họ đã vượt qua tất cả để góp sức bảo vệ đại ngàn.
Mưa rào mùa hạ

Podcast tản văn: Mưa rào mùa hạ

Kỷ niệm tuổi thơ luôn sâu lắng, ngọt ngào để ai đi xa cũng muốn trở về, muốn được sống lại những ngày xưa yêu dấu...
Khi di tích kết nối công nghệ

Khi di tích kết nối công nghệ

Ứng dụng công nghệ để quảng bá di tích, cách làm này tại Khu lưu niệm Đại thi hào Nguyễn Du (thị trấn Tiên Điền, Nghi Xuân, Hà Tĩnh) đang mở ra hướng tiếp cận mới, sinh động hơn, gần gũi hơn với du khách – đặc biệt là giới trẻ.
Khi cổng làng "sính"... chữ Hán

Khi cổng làng "sính"... chữ Hán

Cổng làng Văn Xá (xã Lâm Trung Thủy, Đức Thọ, Hà Tĩnh) mới được xây dựng, song việc thể hiện tên làng và câu đối nổi bật bằng chữ Hán đã gây ra những ý kiến không đồng tình.
Thái Lan bay drone truy tìm du khách quá hạn visa

Thái Lan bay drone truy tìm du khách quá hạn visa

Trước làn sóng chỉ trích về an ninh ngày càng gia tăng, chính quyền thành phố du lịch Pattaya quyết định sử dụng công nghệ hiện đại nhằm bảo vệ du khách và người dân.
Podcast truyện ngắn: Đêm không màu

Podcast truyện ngắn: Đêm không màu

Trên đời này, duyên phận không thể cưỡng cầu. Khi hạnh phúc tan vỡ điều cần làm không phải là trốn tránh hay chìm vào nỗi đau quá khứ mà phải đối diện để tìm lại chính mình!
Sôi động các lớp năng khiếu hè

Sôi động các lớp năng khiếu hè

Nghỉ hè là khoảng thời gian được thanh, thiếu nhi mong chờ nhất sau một năm học tập. Tại Hà Tĩnh, ngay từ đầu tháng 6, các lớp năng khiếu hè đã bắt đầu hoạt động, tạo sân chơi bổ ích cho các em.
Trăn trở bảo vệ bảo vật quốc gia ở Hà Tĩnh

Trăn trở bảo vệ bảo vật quốc gia ở Hà Tĩnh

Tại nhiều địa phương Hà Tĩnh, nhiều bảo vật quý hiếm đang đối mặt với nguy cơ bị xâm hại dưới nhiều hình thức, không chỉ làm tổn hại giá trị lịch sử, văn hóa mà còn gióng lên hồi chuông cảnh báo về trách nhiệm bảo tồn di sản.
Podcast truyện ngắn: Nơi trái tim neo đậu

Podcast truyện ngắn: Nơi trái tim neo đậu

Tiếng sóng rì rào, ánh trăng vàng trải dài mặt nước. Bóng ba bố con đổ dài trên cát ướt. Bên bờ biển lặng yên, tình yêu năm xưa, sau bao thử thách, giờ hóa thành mái ấm...
Những "chuyến đi" vào ký ức lịch sử

Những "chuyến đi" vào ký ức lịch sử

Làm báo cho tôi cơ hội được lắng nghe và ghi chép lại những câu chuyện của các nhân chứng một thời đạn lửa. Đó là những mối duyên nghề kỳ lạ - mối duyên được chạm vào những con người làm nên lịch sử.