Ngoại trưởng Iran Mohammad Javad Zarif phát biểu tại một hội nghị ở Tehran. Ảnh tư liệu: AFP/TTXVN
Trong bài phát biểu được phát trên kênh truyền hình quốc gia Iran, Ngoại trưởng Zarif nhấn mạnh Mỹ đã đánh mất thẩm quyền đối với thỏa thuận hạt nhân lịch sử, được Iran ký với Nhóm P5+1 (gồm Anh, Mỹ, Nga, Pháp, Trung Quốc và Đức) năm 2015, khi đơn phương rút khỏi thỏa thuận này vào năm 2018. Theo ông, bản thân các quan chức Mỹ cũng hiểu rõ những biện pháp trừng phạt là “vô ích”, song vẫn buộc phải sử dụng chính sách theo kiểu “bắt nạt” này trong quan hệ quốc tế.
Tuyên bố trên được ông Zarif đưa ra trong bối cảnh Ngoại trưởng Mỹ Mike Pompeo tuyên bố sẽ thúc đẩy nỗ lực để LHQ tái áp đặt các biện pháp trừng phạt nhằm duy trì lệnh cấm vận vũ khí đối với Iran, vốn sẽ hết hạn vào tháng 10 tới. Chính quyền của Tổng thống Donald Trump cũng đang tìm cách áp dụng cơ chế tái áp đặt trừng phạt (snapback) nhằm khôi phục toàn bộ các biện pháp trừng phạt của LHQ trước năm 2015 đối với Iran nếu Washington không thể thúc đẩy LHQ gia hạn lệnh cấm vận vũ khí đối với Iran.
Trong khi đó, cùng ngày, Mỹ đơn phương tuyên bố các biện pháp trừng phạt của LHQ đối với Iran “có hiệu lực trở lại” từ 20h00 ngày 19/9 (theo giờ Mỹ, tức 7 giờ ngày 20/9 theo giờ Việt Nam). Do đó, những nước thành viên LHQ nào không thực thi lệnh trừng phạt sẽ phải gánh chịu hậu quả. Ngoại trưởng Mỹ Mike Pompeo cho biết nước này sẽ thông báo các biện pháp trừng phạt những nước vi phạm trong thời gian tới.
Dư luận cho rằng trong bối cảnh chỉ còn 1 tháng rưỡi nữa là đến cuộc bầu cử tổng thống Mỹ, Tổng thống Trump có thể công bố các biện pháp trừng phạt trong bài phát biểu tại kỳ họp Đại hội đồng LHQ vào ngày 22/9. Tuy nhiên, hiện Washington đang bị cô lập trong vấn đề này khi toàn bộ các nước lớn khác, đặc biệt là những đồng minh châu Âu, khẳng định các biện pháp trừng phạt chưa được áp đặt trở lại và hành động của Mỹ không có hiệu lực pháp lý.
Tổng Thư ký LHQ Antonio Guterres cũng tuyên bố chưa đưa ra hành động nào về các biện pháp trừng phạt đối với Iran do “có sự không chắc chắn” liên quan đến vấn đề trên.
