Mùa thu cách mạng trong ký ức người cán bộ tiền khởi nghĩa ở Hà Tĩnh

(Baohatinh.vn) - Giữa không khí linh thiêng của ngày Tết Độc lập, cụ Trần Hậu Hòa - người cán bộ tiền khởi nghĩa 98 tuổi đời, 78 năm tuổi Đảng ở xã Gia Hanh (Hà Tĩnh) lại xúc động ngược dòng ký ức, trở về mùa thu lịch sử năm 1945.

Chí khí cách mạng từ những năm tháng bị áp bức

Cụ Trần Hậu Hòa sinh năm 1927 tại thôn Lương Hội, xã Khánh Lộc (nay là xã Gia Hanh). Xuất thân trong một gia đình trung nông, tuổi thơ của cụ gắn liền với những tháng ngày cơ cực dưới ách áp bức, bóc lột nặng nề của chính quyền thực dân, phong kiến. Không chỉ phải oằn lưng gánh chịu sưu cao, thuế nặng, gia đình cụ còn bị bọn cường hào, lý dịch trong làng thẳng tay đàn áp.

bqbht_br_dsc-2031.jpg
Cụ Trần Hậu Hòa - cán bộ tiền khởi nghĩa.

Cụ nghẹn ngào nhớ lại: “Năm tôi 15 tuổi, cha lâm bệnh nặng, tôi phải thay cha đi phu xây cầu. Dù đã làm việc rất chăm chỉ, nhưng chỉ vì chưa đủ tuổi, tôi vẫn bị chúng đánh đập và bị bắt nộp thuế gấp đôi. Nỗi uất hận ấy đã thấm sâu vào tâm trí tôi, thôi thúc tôi phải đứng lên…”

Chính từ những oan nghiệt của chế độ cũ, khát vọng tự do, công bằng và tinh thần yêu nước đã nhen nhóm trong tâm hồn chàng trai trẻ. Đó là tiền đề để cụ Hòa dấn thân theo cách mạng.

Tháng 8/1945 - thời điểm vận nước lâm nguy nhưng cũng là thời khắc của niềm tin và hy vọng, lời hiệu triệu của Việt Minh vang lên khắp các làng quê Hà Tĩnh. Ở huyện Can Lộc cũ, không khí cách mạng sục sôi, từng đoàn thanh niên, dân quân tự vệ tập trung về huyện lỵ, truyền bá chính sách cách mạng, vũ trang tuyên truyền trong dân.

bqbht_br_dsc-2d007.jpg
Dù đã ở tuổi 98, cụ Hòa vẫn minh mẫn và mỗi khi nhắc về ký ức ngày thu cách mạng năm 1945, cụ lại bồi hồi xúc động.

Cụ Hòa bồi hồi nhớ lại: “Tối 14/8/1945, tự vệ 4 xã ở Can Lộc đã có lệnh tập trung, bao vây các ngả đường. Lực lượng thanh niên cũng tuyên truyền các chính sách của cách mạng tại đồn bảo an và huyện đường. Không khí cách mạng sục sôi …”

Ngày 16/8/2025, Quốc dân Đại hội họp ở Tân Trào để quyết định Tổng khởi nghĩa giành chính quyền. Ngay trong đêm 16/8, Ủy ban Khởi nghĩa Can Lộc đã họp khẩn cấp tại nhà đồng chí Trần Đóa (thôn Yên Vinh, xã Trảo Nha, nay là xã Can Lộc), quyết định huy động lực lượng quần chúng biểu tình vũ trang tại huyện lỵ vào sáng 17/8 để tuyên bố thành lập chính quyền cách mạng huyện và ban bố lệnh khởi nghĩa trong toàn huyện. Can Lộc trở thành địa phương đầu tiên của Hà Tĩnh giành được chính quyền, cổ vũ Nhân dân cả tỉnh vùng lên khởi nghĩa.

bqbht_br_2a116e39-57f8-46e8-8e84-90be9851154d.jpg
Cụ Hòa chia sẻ cùng phóng viên Báo Hà Tĩnh ký ức cách đây tròn 80 năm.

Đến bây giờ mỗi khi nhắc lại chuyện cũ, giọng cụ Hòa lại rung lên vì xúc động: ‘Lúc đó, tôi vừa tròn 18 tuổi. Ngày 17/8, tôi cùng rất nhiều người dân, đội tự vệ vũ trang giương cao cờ đỏ sao vàng, cùng tham gia đoàn diễu hành, đổ về sân vận động huyện. Tinh thần sục sôi, hừng hực khí thế cách mạng chưa từng có. Chúng tôi háo hức nghe Ủy ban Khởi nghĩa huyện tuyên bố chính quyền bù nhìn bị đánh đổ, chính quyền cách mạng được thành lập. Mọi người vừa đi vừa hô vang quanh huyện lỵ: “Việt Minh muôn năm", "Đả đảo đế quốc thực dân”…

Niềm tự hào cho hành trình cách mạng thuở ban đầu của cụ Trần Hậu Hòa còn rực rỡ hơn khi vào ngày 2/9/1945, cụ Hòa lại một lần nữa hòa vào biển người nô nức ở huyện Can Lộc cũ, tham gia cuộc mít tinh lịch sử chào đón thời khắc Chủ tịch Hồ Chí Minh đọc bản Tuyên ngôn độc lập tại Quảng trường Ba Đình, khai sinh nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa.

Từ người khởi nghĩa đến người truyền lửa cách mạng

Sau thắng lợi của Cách mạng Tháng Tám, tinh thần yêu nước trong cụ Hòa càng trở nên mãnh liệt. Nhờ biết chữ, cụ tình nguyện dạy học trong phong trào bình dân học vụ. Sau đó, cụ tham gia du kích xã Đông Lâm (nay là xã Gia Hanh) và trở thành Đại đội trưởng dân quân.

bqbht_br_67cc22ef-4405-483c-8493-f317dec75cf3.jpg
Cụ Trần Hậu Hòa vẫn như một chứng nhân lặng lẽ của lịch sử.

Năm 1948, khi vừa tròn 20 tuổi, cụ Trần Hậu Hòa được vinh dự đứng vào hàng ngũ của Đảng. Từ đó, cụ đảm nhiệm nhiều vị trí công tác quan trọng như xã đội trưởng, xã ủy viên rồi Trưởng ban Tuyên giáo Huyện ủy.

bqbht_br_dsc-2033.jpg
Trong cuốn sách Lịch sử Đảng bộ huyện Can Lộc (1930-2020) vẫn còn những trang lưu rõ dấu ấn cống hiến của cụ Hòa.

Đặc biệt, giai đoạn 1968-1972, cụ giữ cương vị Chủ tịch UBND huyện Can Lộc - thời kỳ chiến tranh khốc liệt, khi Ngã ba Đồng Lộc trở thành điểm nóng hứng chịu bom đạn Mỹ nhằm chặn con đường tiếp tế cho chiến trường miền Nam. Là người đứng đầu chính quyền giữa thời chiến, cụ cùng lãnh đạo huyện thời bấy giờ đã kiên cường bám trụ, chỉ đạo vừa chiến đấu, vừa đảm bảo sản xuất, giữ vững tuyến lửa.

Sau đó, cụ lần lượt giữ chức Phó Chủ nhiệm Ủy ban Nông nghiệp tỉnh Hà Tĩnh, rồi Trưởng ban Thanh tra Sở Nông nghiệp Nghệ Tĩnh, trước khi nghỉ hưu năm 1980.

bqbht_br_dsc-20d46.jpg
Cụ Hòa nhắc nhở các cháu chắt về lịch sử năm xưa.

Giờ đây, khi đã bước sang tuổi 98, cụ Trần Hậu Hòa vẫn như một chứng nhân lặng lẽ của lịch sử. Cuộc đời cụ là một trang sử sống động, gói trọn trong đó những thăng trầm của dân tộc, những khát vọng tự do cháy bỏng và tinh thần cách mạng không bao giờ tắt. Mỗi lời cụ kể, mỗi ký ức cụ giữ lại, chính là món quà vô giá trao gửi cho thế hệ hôm nay thêm biết ơn, thêm tự hào và ý thức về trách nhiệm giữ gìn, bảo vệ những thành quả mà cha ông đã đổi bằng máu xương, tuổi trẻ.

Cụ Hòa là một trong số ít cán bộ tiền khởi nghĩa còn sống, mỗi “bước đi” của cụ gắn liền với những cột mốc thiêng liêng của dân tộc. Cuộc đời cụ là bài học sống động về lý tưởng cách mạng, ý chí vượt khó và trách nhiệm với Nhân dân. Những lời căn dặn của cụ vẫn luôn là kim chỉ nam cho lớp cán bộ chúng tôi hôm nay.

Ông Bùi Nguyễn Hà, Phó Bí thư Thường trực Đảng ủy xã Gia Hanh

Chủ đề CÁCH MẠNG THÁNG 8 VÀ QUỐC KHÁNH 2/9

Đọc thêm

Nhận diện, ngăn chặn thông tin xấu, độc trước thềm đại hội Đảng

Nhận diện, ngăn chặn thông tin xấu, độc trước thềm đại hội Đảng

Đại hội Đảng bộ tỉnh Hà Tĩnh lần thứ XX, tiến tới Đại hội XIV của Đảng là đợt sinh hoạt chính trị sâu rộng trong toàn Đảng, toàn quân và toàn dân. Tuy nhiên, trước thềm đại hội, các thế lực thù địch gia tăng các hoạt động chống đối nhằm hạ thấp uy tín của Đảng, Nhà nước ta. Vì vậy, nhận diện, đấu tranh ngăn chặn các thông tin xấu, độc là nhiệm vụ cấp thiết.
Nâng cao cảnh giác, đấu tranh với thủ đoạn chống phá của các thế lực thù địch

Nâng cao cảnh giác, đấu tranh với thủ đoạn chống phá của các thế lực thù địch

Những năm qua, cấp ủy các cấp thường xuyên quan tâm công tác bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng, đấu tranh, phản bác các quan điểm sai trái, thù địch, nhất là vào những thời điểm diễn ra các sự kiện trọng đại của đất nước, tỉnh nhà. Việc chủ động nắm bắt tình hình, dự báo và giải quyết tốt các vấn đề tư tưởng, dư luận xã hội cùng các vấn đề phát sinh góp phần quan trọng giữ vững ổn định tình hình, tạo đồng thuận xã hội.
[Motion Graphics] Kết quả "5 chương trình trọng điểm, 3 đột phá chiến lược" của Hà Tĩnh

[Motion Graphics] Kết quả "5 chương trình trọng điểm, 3 đột phá chiến lược" của Hà Tĩnh

Nhiệm kỳ 2020-2025, Đảng bộ tỉnh Hà Tĩnh đã cụ thể hóa các nghị quyết, kết luận, chỉ thị, quy định của Trung ương phù hợp với thực tiễn địa phương để thực hiện tốt 5 chương trình trọng điểm, 3 đột phá chiến lược mà Nghị quyết Đại hội Đảng bộ tỉnh lần thứ XIX đề ra.
Phát triển đảng viên - bổ sung nguồn sinh lực mới cho Đảng

Phát triển đảng viên - bổ sung nguồn sinh lực mới cho Đảng

Nhiệm kỳ 2020-2025, công tác phát triển đảng viên trên địa bàn Hà Tĩnh tiếp tục đạt nhiều kết quả quan trọng. Cấp ủy các cấp đã chú trọng phát triển đảng viên trẻ, đảng viên nữ, người dân tộc thiểu số, tôn giáo, chủ doanh nghiệp (DN) tư nhân.
“Dân vận khéo” - chìa khóa tạo đồng thuận, phát triển

“Dân vận khéo” - chìa khóa tạo đồng thuận, phát triển

Những những dấu ấn nổi bật trong phát triển KT-XH, QP-AN, xây dựng hệ thống chính trị Hà Tĩnh vững mạnh trong nhiệm kỳ 2020-2025 đã khẳng định, dân vận khéo không chỉ là phương thức tập hợp, vận động quần chúng, mà còn là chìa khóa quan trọng để gắn kết ý Đảng với lòng dân, biến các chủ trương, nhiệm vụ lớn thành hiện thực sinh động.
Xô viết Nghệ Tĩnh - ngọn lửa hồng đượm mãi

Xô viết Nghệ Tĩnh - ngọn lửa hồng đượm mãi

Tháng 9/1930, công - nông 2 tỉnh Nghệ An, Hà Tĩnh đã vùng lên đấu tranh, tạo nên cao trào Xô viết Nghệ Tĩnh. Khí phách từ cao trào ấy trở thành mạch nguồn cách mạng suốt chiều dài lịch sử.