3h sáng, ngư dân Trần Văn Cơ (thôn Yên Lợi, xã Xuân Yên, Nghi Xuân) đã thức dậy chuẩn bị ngư lưới cụ để ra biển đánh bắt cá cháo. Trên chiếc thuyền nan, ông Cơ một mình chèo ra ngoài biển cách bờ chưa đầy hải lý để quăng lưới. 4 tiếng sau, thuyền ông trở về mang theo những con cá cháo tươi rói, chưa kịp đưa lên bờ đã “bị” các tiểu thương mua hết.
Ngư dân Xuân Yên phấn khởi được mùa cá cháo.
“Cứ vào dịp này (tháng 10, 11 âm lịch) khi trời mù sương, biển lặng sóng là bà con ngư dân Xuân Yên lại dong thuyền đi đánh bắt cá cháo. Đánh bắt cá cháo chủ yếu là thuyền nhỏ, khai thác ven bờ, kể cả những chiếc thuyền nan như tôi. Những ngày gần đây, có lúc may mắn, thuyền ông đánh bắt được cả yến cá cháo. Tính ra, mỗi cân bán được 40.000 - 45.000 đồng nên cũng mang lại thu nhập đáng kể” - ông Cơ phấn khởi.
7h sáng, vùng bãi biển ở xã Xuân Yên, Xuân Hội đã tấp nập tàu thuyền đánh bắt cá cháo trở về. Cứ đánh bắt được khoảng dăm cân là ngư dân lại cho thuyền vào bờ bán để được giá cao hơn khi cá còn tươi. Những con cá cháo được các bà, các chị phân loại bỏ vào hộp xốp đưa lên bàn cân rồi nhanh chóng tỏa về khắp các chợ. Có người đưa cá sang tiêu thụ ở TP Vinh (Nghệ An).
Ngư dân Đào Minh Dương (xóm Hội Thành, xã Xuân Hội) vừa thu được mẻ cá đầu tiên trong ngày, chia sẻ: Trước đây, mỗi cân cá cháo bán được 70-80 nghìn đồng, có lúc 120 nghìn đồng nhưng giờ bình quân chỉ 45-50 nghìn đồng. Tuy giá cả có giảm sút nhưng bà con ngư dân vẫn vui vì nguồn lợi hải sản ven bờ đang có dấu hiệu hồi phục, người dân đã bắt đầu yên tâm ăn hải sản”.
Không chỉ các thương lái mà nhiều người dân cũng xuống tận bờ biển chờ tàu thuyền về để mua cá cháo. “Nhà chỉ cách chợ huyện hơn 1 km nhưng mùa này, tôi thường chạy xuống vùng biển Xuân Yên để mua được cá cháo tươi. Cá cháo là món dễ chế biến như nấu lẩu, cháo bột, canh… cả nhà ai cũng thích” - chị Lê Thị Linh (thị trấn Xuân An) cho biết.
Theo Chủ tịch UBND xã Xuân Yên Trần Anh Khoa: Cả xã có 238 tàu thuyền, trong đó có 5 tàu xa bờ trên 300 CV, còn lại là những tàu thuyền dưới 30 CV và tàu thủ công. 15 ngày trở lại đây, vùng biển bãi ngang ở Xuân Yên trở nên nhộn nhịp hơn, bởi có khoảng 200 thuyền ra biển đánh bắt cá cháo. Tính sơ sơ, mỗi thuyền cho thu nhập từ 500 – 700 nghìn đồng/ngày từ sản lượng cá cháo. Những tàu xa bờ thì khai thác ruốc biển, mỗi ngày cho sản lượng từ 0,8-1 tấn, trừ chi phí, thu nhập trên dưới 3 triệu đồng/tàu.
Theo ông Nguyễn Trọng Nhật, Trưởng phòng Quản lý khai thác và Dịch vụ hậu cần nghề cá - Chi cục Thủy sản, cá cháo tập trung chủ yếu ở vùng nước nông, cách bờ tầm nửa hải lý (800 - 900m), với độ sâu 6-7 sải nước; loại lưới thường được sử dụng là lưới 2 (mắt lưới khoảng 2-4 cm); thời gian buông lưới là sáng sớm, hoặc trưa, sau khoảng 4-5 tiếng đồng hồ là thu lưới. Các thuyền đánh bắt cá cháo là loại thuyền nan nhỏ, trang bị thô sơ, chỉ có lưới và máy nổ, khu vực đánh bắt chủ yếu là ven bờ, những thuyền lớn, công suất cao thường không đánh bắt cá cháo.
Cá cháo thường xuất hiện trong vòng 4-5 tháng, nhất là vào những tháng trời lạnh. Vì vậy, khi trời yên, biển lặng, bà con ngư dân vùng bãi ngang từ Cửa Hội đến Cửa Khẩu lại bám biển đánh bắt. Tin rằng, vụ cá cháo năm nay sẽ lại mang về thu nhập, nâng cao chất lượng cuộc sống cho người dân nơi đây.