(Baohatinh.vn) - “Tố Tâm” - một trong những tiểu thuyết quốc ngữ đầu tiên của Việt Nam, tác phẩm đã đưa nhà văn quê Hà Tĩnh trở thành một trong những người mở đầu cho dòng tiểu thuyết lãng mạn hiện đại của văn học nước nhà.
Nhà văn nào quê Hà Tĩnh nổi tiếng với tiểu thuyết “Tố Tâm”?
Giải thích
Hoàng Ngọc Phách, bút hiệu Song An, sinh năm1896 trong một gia đình nhà nho yêu nước ở làng Đông Thái, xã Tùng Ảnh, huyện Đức Thọ, tỉnh Hà Tĩnh. Khoảng năm 10 tuổi, Hoàng Ngọc Phách rời quê hương, theo bố mẹ ra sống ở huyện Thuận Thành, tỉnh Bắc Ninh. Khiếu văn chương của ông được bộc lộ từ rất sớm. Năm 1916 khi mới học xong năm thứ hai Trường Trung học Bảo hộ (hay còn gọi là trường Bưởi), Hoàng Ngọc Phách đã đạt giải trong cuộc thi thơ do Ban Quản trị rạp Sán Nhiên Đài tổ chức. Cũng trong thời gian học ở trường Bưởi, ông tham gia và chỉ đạo nhiều phong trào bênh vực và bảo vệ quyền lợi của học sinh.
Ông viết tiểu thuyết Tố Tâm khi đang là sinh viên trường nào?
Giải thích
Năm 1919, Hoàng Ngọc Phách đỗ cả hai bằng Cao đẳng tiểu học Pháp và bằng Thành Chung. Cùng năm đó, ông trúng tuyển kỳ thi tuyển vào Trường Cao đẳng Sư phạm, Ban Văn chương. Năm 1922, khi đang theo học tại Trường Cao đẳng Sư phạm, Hoàng Ngọc Phách hoàn thành tiểu thuyết “Tố Tâm”. Ban đầu nội dung tiểu thuyết được trích đăng trên kỷ yếu của Hội Cao đẳng Ái hữu. Sau khi bạn bè khuyên in thành sách, Hoàng Ngọc Phách đã cho xuất bản tiểu thuyết lần đầu năm 1925. “Tố Tâm” lấy bối cảnh xã hội Việt Nam đầu thế kỷ XX, kể về chuyện tình trong sáng, say đắm của đôi trai tài gái sắc Đạm Thủy và Tố Tâm. Do ràng buộc của lễ giáo phong kiến và luân lý gia phong, mối tình giữa Đạm Thủy và Tố Tâm đi tới bi kịch. Khi viết tác phẩm, Hoàng Ngọc Phách thông qua nhân vật “ký giả” ghi chép lại câu chuyện. Gần 100 năm qua, tác phẩm vượt lên mọi tranh luận của giới phê bình, ở lại với người đọc. Việc phân tích tác phẩm chứng minh được tính mới mẻ, hiện đại, tiên phong của “Tố Tâm” với nền văn học nước nhà những năm 1920. Kết cấu tiểu thuyết khác biệt với các tác phẩm cùng thời, đan cài hiện tại và quá khứ, xen giữa lời kể của nhân vật chính với lời kể của người chép truyện. “Tố Tâm” là một trong những cuốn tiểu thuyết mở đầu cho dòng tiểu thuyết lãng mạn hiện đại Việt Nam. Với “Tố Tâm”, Hoàng Ngọc Phách đã tạo nên một cuộc cách tân lớn trong nghệ thuật, trở thành một trong những người tiên phong mở đường cho cả phong trào tiểu thuyết Tự Lực Văn Đoàn sau này. Đến nay, cuốn sách đã được tái bản hơn 20 lần. Ngoài tiểu thuyết Tố Tâm, Hoàng Ngọc Phách còn viết một số truyện ngắn và bút ký, đặc biệt là 2 tập hồi ký đặc sắc là “Chuyện trường Bưởi” và “Chuyện trường Cao đẳng sư phạm”. Đồng thời, ông còn có nhiều công phu sưu tầm, nghiên cứu đối với thơ văn cổ dân tộc với một giọng phẩm bình văn chương khiêm tốn, nhẹ nhàng, tinh tế. Một số công trình nghiên cứu lý luận của ông được người đọc trân trọng vì sự chính xác của tư liệu và ý thức đề cao bản sắc văn hoá dân tộc của người Việt.
Tiểu thuyết “Tố Tâm” được dịch sang tiếng Pháp lần đầu vào năm nào?
Giải thích
Năm 2006, tiểu thuyết “Tố Tâm” được giáo sư Michele Sullivan và Emmanuel Lê Ốc Mạch dịch sang tiếng Pháp với tên gọi “Một trái tim trong sáng”. Nhà xuất bản Gallimard chuyên dịch và giới thiệu các tác phẩm văn học nổi tiếng ở các nước Ảrập, Ấn Độ, Trung Quốc, Nhật Bản, Việt Nam… đã ấn hành cuốn sách này. Trước tiểu thuyết “Tố Tâm”, Gallimard xuất bản 2 tác phẩm văn học Việt Nam là cuốn “Kim Vân Kiều” và “Mười thế kỷ thi ca Việt Nam”.
Ông là hiệu trưởng đầu tiên của ngôi trường THPT đầu tiên ở tỉnh nào?
Giải thích
Hoàng Ngọc Phách không chỉ được biết đến với tư cách là một nhà văn có những đóng góp quan trọng cho sự phát triển của văn học và sự trưởng thành của khoa học xã hội, ông còn là một nhà giáo, thế hệ của những người khai sinh ra nền giáo dục của chế độ mới. Ông giữ nhiều trọng trách quan trọng trong ngành giáo dục, như: Giám đốc Học khu Bắc Ninh, Giám đốc Giáo dục khu XII, Giám đốc Trường Cao đẳng Sư phạm Trung ương... Đặc biệt, vào tháng 2/1946, Bộ Giáo dục quyết định thành lập trường THPT đầu tiên của tỉnh Bắc Ninh mang tên Hàn Thuyên. Đồng chí Hoàng Ngọc Phách lúc đó đang là Giám đốc Học khu Bắc Ninh được phân công kiêm thêm chức Hiệu trưởng Trường Trung học Hàn Thuyên và trở thành vị Hiệu trưởng đầu tiên của ngôi trường mang tên danh nhân văn hóa người Kinh Bắc. Từ năm 1954, ông công tác tại Ban Tu thư, Bộ Giáo dục... Trong những năm này, ông lao vào công việc với một niềm hào hứng, say mê mà không quản ngại những vất vả, khó khăn. Năm 1959, ông được điều về Viện Văn học làm chuyên viên nghiên cứu. Ông nghỉ hưu năm 1963. Mười năm còn lại với cuộc đời, ông lại miệt mài với những trang văn. Ông qua đời vào năm 1973, ở tuổi 77.
Tuyến đường mang tên ông tại thị trấn Đức Thọ, huyện Đức Thọ được gắn biển vào năm nào?
Giải thích
Tuyến đường mang tên nhà văn Hoàng Ngọc Phách tại thị trấn Đức Thọ, huyện Đức Thọ được gắn biển vào năm 2021. Tuyến đường có chiều rộng 5m; dài 250m chạy qua địa phận tổ dân phố Đại Nghĩa. Tên của ông cũng được đặt cho các con đường ở Thủ đô Hà Nội, TP Hồ Chí Minh, TP Bắc Ninh, TP Hải Phòng… và nhiều nơi khác trên cả nước.
Ông từng có nhiều năm du học ở Pháp, là con của một vị quan đại thần trong triều đình nhà Nguyễn. Tuy bị bệnh hiểm nghèo nhưng với nghị lực phi thường, ông đã nghiên cứu, sáng tạo nên phương pháp dưỡng sinh nổi tiếng, "đẩy lùi giờ hẹn" với thần chết tới hơn 50 năm.
Ông sinh năm 1845 (Ất Tỵ). Không chỉ là một vị quan giữ nhiều chức vụ quan trọng trong triều đình, ông còn là một nghệ sĩ lớn giai đoạn thế kỷ XIX, đầu thế kỷ XX.
Ông quê huyện Can Lộc, Hà Tĩnh, làm quan dưới thời Vua Lê Hiển Tông nhà Lê Trung Hưng. Khi đi sứ phương Bắc, ông được Vua nhà Thanh phong làm Lưỡng quốc Đình nguyên Thám hoa và tặng áo cẩm bào.
Bà quê ở Đức Thọ, Hà Tĩnh; là người phụ nữ Việt Nam đầu tiên đỗ thủ khoa Tiến sĩ Luật học ở Pháp; được Trung tâm Tiểu sử quốc tế bầu chọn là “Người phụ nữ quốc tế của thiên niên kỷ”…
Trong suốt cuộc đời hoạt động của mình, Bác Hồ luôn gắn bó với báo chí, coi báo chí là phương tiện quan trọng để thực hiện thành công cuộc cách mạng của Nhân dân ta. Bác cũng chính là người đã sáng lập ra tờ báo đầu tiên của nền báo chí cách mạng Việt Nam.
Ông quê ở xã Sơn Mỹ (nay là xã Tân Mỹ Hà), huyện Hương Sơn, tỉnh Hà Tĩnh. Ông có công trực tiếp xây dựng Thông tấn xã Việt Nam và Đài Tiếng nói Việt Nam, là cán bộ thông tấn đầu tiên hy sinh trong kháng chiến chống Pháp.
Ông sinh ra trong một gia đình nhà giáo tại xã Song Lộc (nay là xã Kim Song Trường), huyện Can Lộc, Hà Tĩnh. Ông là Ủy viên Bộ Chính trị khóa VIII, được xem là người đặt nền móng cho ngành Năng lượng nguyên tử Việt Nam.
Năm 26 tuổi, ông được bổ nhiệm là Bộ trưởng Canh nông (nay là Bộ NN&PTNT) trong Chính phủ lâm thời nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa. Ông là một trong những nhà thơ lớn, nhà hoạt động văn hóa xuất sắc của Việt Nam thế kỷ XX.
Trong trận đánh mở màn chiến dịch Điện Biên Phủ, người anh hùng quê Hà Tĩnh đã chiến đấu kiên cường và dũng cảm lấy thân mình lấp lỗ châu mai, dập tắt hỏa lực của địch, tạo điều kiện cho đơn vị xông lên tiêu diệt cứ điểm Him Lam.
Ông sinh năm 1912 ở Đức Thọ, Hà Tĩnh. Không một ngày qua trận mạc, nhưng ông được Chủ tịch Hồ Chí Minh tin cậy, giao trọng trách Bộ trưởng Bộ Quốc phòng đầu tiên của nước Việt Nam Dân chủ Cộng hoà.
Tiến sĩ Toán học đầu tiên của Việt Nam sinh ngày 29/3/1918 tại Trung Lễ (nay là xã Lâm Trung Thủy, huyện Đức Thọ, Hà Tĩnh). Ông là một trong số những nhà khoa học tiêu biểu nhất của Việt Nam thế kỷ XX.
Đại Hội đồng Liên hợp quốc lấy ngày 20/3 hằng năm là Ngày Quốc tế hạnh phúc (International Day of Happiness) nhằm tôn vinh, phát triển và nâng cao giá trị hạnh phúc trên toàn cầu.
Người đoàn viên thanh niên cộng sản này quê ở Việt Xuyên (nay là xã Việt Tiến), huyện Thạch Hà, Hà Tĩnh. Anh nổi tiếng với câu nói: “Con đường của thanh niên chỉ là con đường cách mạng, không thể có con đường nào khác”.
Vị quý phi này nổi tiếng thông tuệ, lại có dung mạo xinh đẹp. Bà đã soạn thảo 10 kế trị nước, an dân dâng vua Trần Duệ Tông. Sau khi mất, linh cữu quý phi được an táng tại vùng cửa biển TX Kỳ Anh, Hà Tĩnh ngày nay.
Hải Thượng Lãn Ông Lê Hữu Trác (1724-1791) là một đại danh y - nhà văn lớn - nhà văn hóa xuất sắc của dân tộc. Cuộc đời ông chủ yếu gắn bó vùng đất quê ngoại ở Hương Sơn, tỉnh Hà Tĩnh - nơi ông không màng đến công danh phú quý, tập trung nghiên cứu y học.
Tổng Bí thư Trần Phú (quê Tùng Ảnh, Đức Thọ, Hà Tĩnh) là học trò xuất sắc của Chủ tịch Hồ Chí Minh - người dự thảo bản Luận cương Chính trị tháng 10/1930 của Đảng, xác định con đường phát triển của Cách mạng Việt Nam.
