Nhiều giá trị lịch sử, văn hóa ở cụm di tích huyện miền núi Hà Tĩnh

(Baohatinh.vn) - Gắn liền với cuộc chiến đấu chống giặc ngoại xâm của vua Hàm Nghi, cụm di tích thành Sơn Phòng, đền Công Đồng, đền Trầm Lâm (xã Phú Gia, Hương Khê, Hà Tĩnh) chứa đựng nhiều giá trị quý báu về lịch sử, văn hóa, tâm linh.

Nhiều giá trị lịch sử, văn hóa ở cụm di tích huyện miền núi Hà Tĩnh

Theo sử sách, ngày 4/7/1885, Kinh thành Huế thất thủ, Tôn Thất Thuyết tập hợp binh sĩ phò giá vua Hàm Nghi xuất bôn ra Tân Sở, tỉnh Quảng Trị, thảo hịch Cần Vương lần thứ nhất kêu gọi Nhân dân đứng lên chống thực dân Pháp. Tuy nhiên, thành Tân Sở vị trí không thuận tiện trong việc phòng thủ nên vua Hàm Nghi và đoàn tuỳ tùng đã vượt đèo Quy Hợp về thành Sơn Phòng, thuộc xã Phú Gia (Hương Khê) để đứng chân.

Nhiều giá trị lịch sử, văn hóa ở cụm di tích huyện miền núi Hà Tĩnh

Thành Sơn Phòng là một thành nhỏ nằm ở tả ngạn sông Tiêm, gần chân núi Trường Sơn. Đây là vị trí rất thuận lợi trong quân sự, có thể xuôi về tỉnh lỵ Hà Tĩnh, có đường tắt qua tỉnh Nghệ An, lại có đường xuyên rừng đi vào Quảng Bình, sang Lào...

Nhiều giá trị lịch sử, văn hóa ở cụm di tích huyện miền núi Hà Tĩnh

Tại thành Sơn Phòng, vua Hàm Nghi đã ban bố hịch Cần Vương lần thứ hai, kêu gọi Nhân dân chiến đấu chống giặc Pháp cứu nước.

Nhiều giá trị lịch sử, văn hóa ở cụm di tích huyện miền núi Hà Tĩnh

Sau khi hịch Cần Vương được ban, một phong trào đấu tranh yêu nước chống giặc ngoại xâm của Nhân dân ta từ Bắc chí Nam đã diễn ra rầm rộ. Đặc biệt là cuộc khởi nghĩa Hương Khê do cụ Phan Đình Phùng và Cao Thắng lãnh đạo, chỉ huy trong hơn 10 năm (1885-1895) đã được sử sách ghi nhận.

Nhiều giá trị lịch sử, văn hóa ở cụm di tích huyện miền núi Hà Tĩnh

Hiện trạng của thành Sơn Phòng còn tương đối nguyên vẹn với hào thành, thành. Các cửa thành đông, tây, nam, bắc...

Nhiều giá trị lịch sử, văn hóa ở cụm di tích huyện miền núi Hà Tĩnh

Trước khi vua Hàm Nghi về đóng quân tại xã Phú Gia thì đền Công Đồng đã có từ thời Lê. Đây là ngôi đền thờ các danh nhân có công trong việc bảo vệ biên cương phía tây của Tổ quốc thời Lê.

Nhiều giá trị lịch sử, văn hóa ở cụm di tích huyện miền núi Hà Tĩnh

Trong đó có “Đô Đô thống chế hùng thắng đại tướng quân” - vị tướng trấn ải biên cương, đánh giặc giữ yên biên thuỳ thời hậu Lê và vị thần thứ hai là “Đức bẩm linh thông Tổng quản Ngọc Khê hồ”, người họ Dương. Hiện nay, đền còn lưu giữ được 37 đạo sắc phong của các triều Lê - Nguyễn.

Nhiều giá trị lịch sử, văn hóa ở cụm di tích huyện miền núi Hà Tĩnh

Đền Trầm Lâm thờ “Đức Thánh mẫu Trầm Lâm kiêm lục quốc Thanh y anh linh diệu ngọc linh ứng thiên thần”, đã được các triều vua Lê - Nguyễn phong “Thượng, Thượng, Thượng đẳng tối linh thần”.

Nhiều giá trị lịch sử, văn hóa ở cụm di tích huyện miền núi Hà Tĩnh

Theo truyền ngôn của dân làng Phú Gia, vào đêm 20/9 năm Ất Dậu (1885), vua Hàm Nghi vừa chợp mắt liền được nữ thần Thanh Y báo mộng ý là chỉ quân Pháp đang đưa quân chuẩn bị bao vây, cần phải định liệu ngay.

Nhiều giá trị lịch sử, văn hóa ở cụm di tích huyện miền núi Hà Tĩnh

Tỉnh dậy, vua Hàm Nghi truyền thiết triều, giao cho đại thần Tôn Thất Thuyết và các triều thần làm lễ tạ ơn ở miếu Trầm Lâm.

Nhiều giá trị lịch sử, văn hóa ở cụm di tích huyện miền núi Hà Tĩnh

5 ngày sau, vua Hàm Nghi đã ban sắc phong cho các vị thần thờ ở miếu Trầm Lâm và đền Công Đồng, kèm theo những phẩm vật quý giá để đáp lại công phò vua giúp nước của người dân địa phương.

Nhiều giá trị lịch sử, văn hóa ở cụm di tích huyện miền núi Hà Tĩnh

Cụm di tích còn lưu giữ được nhiều hiện vật rất có giá trị. Đây là những hiện vật lịch sử vô giá như: vi bố (màn bằng gấm có gắn 35 lục lạc bằng đồng, dùng cho vua), áo mũ triều thần 8 bộ, cờ lộng tàn quạt 20 chiếc, voi 3 con, kiếm chuôi bằng gỗ chạm hình phượng sơn son...

Nhiều giá trị lịch sử, văn hóa ở cụm di tích huyện miền núi Hà Tĩnh

Trong số các hiện vật trên có 2 con voi bằng vàng và 1 con bằng đồng. Tượng voi bằng đồng được đúc theo tư thế đang lồng, vòi dài uốn cong quặp vào dưới tai phải, tai to áp sát vào cổ, ngà cụt. Trong khi đó, 2 tượng voi bằng vàng tạc theo tư thế đứng yên, vòi buông thẳng...

Nhiều giá trị lịch sử, văn hóa ở cụm di tích huyện miền núi Hà Tĩnh

Đặc biệt, tại xã Phú Gia và cụm di tích “Thành Sơn Phòng, đền Công Đồng, đền Trầm Lâm”, vào ngày 7 tháng Giêng âm lịch (không định kỳ), người dân địa phương tổ chức lễ hội rước sắc phong thần và các cổ vật quý hiếm của Vua Hàm Nghi hết sức trọng thể, uy nghi.

Nhiều giá trị lịch sử, văn hóa ở cụm di tích huyện miền núi Hà Tĩnh

Phó Chủ tịch UBND huyện Hương Khê Trần Quốc Bảo cho biết, cụm di tích lịch sử “Thành Sơn Phòng, đền Công Đồng, đền Trầm Lâm” được Bộ Văn hóa - Thông tin xếp hạng di tích cấp quốc gia vào năm 2001. Huyện Hương Khê đang đề nghị các cấp tỉnh, Trung ương cho triển khai lập hồ sơ xếp hạng di tích quốc gia đặc biệt đối với cụm di tích này.

Chủ đề Điểm du lịch Hà Tĩnh

Chủ đề Đời sống văn hóa

Đọc thêm

Phát hiện đỉnh Everest cao lên

Phát hiện đỉnh Everest cao lên

Các nhà nghiên cứu chỉ ra rằng núi Everest "đang trải qua các quá trình địa chất khiến nó thay đổi chiều cao một cách nhanh chóng xét trong thời gian địa chất tương đối ngắn".
Ba thứ quan trọng nhất trong con người

Ba thứ quan trọng nhất trong con người

Theo triết gia Osho, tình cảm, lý trí và bản thể là ba thứ con người không thể sống thiếu. Giữa chúng có một mối liên hệ mật thiết với nhau.
Đối thủ của 'Cám'

Đối thủ của 'Cám'

Loạt phim ra rạp tháng 10 là một bữa tiệc điện ảnh thịnh soạn với đủ hương vị, từ hành động, tình cảm, hài hước cho tới giật gân, kinh dị.
Podcast truyện ngắn: Lối về

Podcast truyện ngắn: Lối về

Tôi bao lần về quê, ngồi dưới chân bà, cảm nhận được hơi trầu ấm từ người bà tỏa ra thơm nồng thế mà bà vẫn mơ hồ khi nhắc nhớ tên từng đứa con đứa cháu...
Podcast tản văn: Ký ức mùa lũ

Podcast tản văn: Ký ức mùa lũ

Có lẽ cũng không hiếm làng quê như làng tôi, mỗi năm ngoài 4 mùa xuân, hạ, thu, đông còn có thêm một mùa - mùa lũ. Những đứa trẻ sinh ra ở làng, lớn lên dẫu bám làng hay thoát ly đều không thể nào quên được ký ức mùa lũ...
Ảnh du lịch đẹp nhất 2024 lần đầu công bố

Ảnh du lịch đẹp nhất 2024 lần đầu công bố

The Independent Photographer công bố những tác phẩm lọt vào vòng chung kết Giải Thưởng Nhiếp Ảnh Du Lịch 2024. Các góc chụp khai thác tốt đề tài con người và mối quan hệ với tự nhiên.
Truyện ngắn: Thương câu ca cổ

Truyện ngắn: Thương câu ca cổ

Hân đẹp, cái đẹp của gái một con, mặn mà, nẩy nở. Đôi mắt lấp lánh, hàng mi cong, đặc biệt là nụ cười tươi duyên, làm biết bao gã đàn ông mê đắm...
Tản văn: Gõ nhẹ cánh cửa mùa...

Tản văn: Gõ nhẹ cánh cửa mùa...

Khi tôi khẽ đẩy cánh cửa, trong một sớm mai để đón chào một ngày mới, hơi lạnh nhẹ len theo màn sương mờ đục phả vào không gian cảm giác se sẽ...
Thành bại của 'Tấm Cám'

Thành bại của 'Tấm Cám'

Nhờ vào thương hiệu đã quá nổi tiếng, những bản chuyển thể/phóng tác của "Tấm Cám" phần lớn đều được đón nhận. Song, nội dung các tác phẩm trên vẫn còn gây tranh luận.
Những vần thơ day dứt sau thiên tai ở miền Bắc

Những vần thơ day dứt sau thiên tai ở miền Bắc

Bão số 3, lũ quét, sạt lở đã gây ra nhiều nỗi đau trên một số tỉnh thành miền Bắc. Cảm tác trước nỗi đau của đồng bào, nhiều tác giả ở Hà Tĩnh đã viết những bài thơ đầy xúc động...