Hơn 40 năm giữ nghề đan kiềng ở Hà Tĩnh

(Baohatinh.vn) - Hơn 40 năm giữ nghề đan kiềng, vợ chồng ông Trần Xuân Liên và bà Nguyễn Thị Quy ở thôn Ái Quốc, xã Cẩm Duệ (Cẩm Xuyên, Hà Tĩnh) là hộ duy nhất trong xã còn quyết tâm giữ nghề truyền thống này...

Video: Cặp vợ chồng gần 45 năm giữ nghề đan kiềng

Hơn 40 năm giữ nghề đan kiềng ở Hà Tĩnh

Ông Trần Xuân Liên (SN 1955), thường được mọi người trong thôn Ái Quốc gọi là “ông kiềng giang”, bởi đã có hơn 40 năm gắn bó với nghề đan kiềng. Thôn Ái Quốc trước đây có tên là làng kiềng Triều Thượng, nghề đã có từ hàng trăm năm nay và đã nuôi lớn bao thế hệ. Trải qua bao thăng trầm, phần vì sự xuất hiện của những sản phẩm công nghiệp giá cạnh tranh, phần vì tính chất đặc thù đòi hỏi sự tỉ mẩn cao nên nghề đan kiềng bị mai một...

Hơn 40 năm giữ nghề đan kiềng ở Hà Tĩnh

Hiện tại, vợ chồng ông Liên là hộ duy nhất ở xã Cẩm Duệ còn giữ nghề đan kiềng. Để hoàn thiện được một chiếc kiềng phải trải qua nhiều công đoạn như: vót giang, gầy giang, vào giang, đan giang, nấn giang... Trong đó, công đoạn khó nhất là vào giang, bởi chiếc kiềng làm ra có đúng tỷ lệ với khuôn nồi hay không đều phụ thuộc vào bước này. Với kinh nghiệm lâu năm, ông Liên thường mất khoảng 15 phút để “đúc” ra một chiếc kiềng vừa thẩm mỹ vừa có độ bền cao.

Hơn 40 năm giữ nghề đan kiềng ở Hà Tĩnh

Để làm ra được những chiếc kiềng có độ bền cao, khâu chọn vật liệu cũng rất quan trọng, ông Liên thường chọn những cây giang ở trong rừng, loại giang để làm kiềng là loại cây vừa và nhỏ nên khi chặt về làm kiềng sẽ không tác động lớn đến phát triển rừng mà còn có tác dụng phát quang cho rừng. Giang sau khi được chặt từ trong rừng về sẽ được vót nhỏ, sau đó đem phơi 1 - 2 nắng. Đặc tính của giang rất sắc, nên trong quá trình làm bị giang cứa đứt tay là điều không tránh khỏi, bởi vậy, phải cắt những ống nước để làm “áo giáp” bảo vệ.

Hơn 40 năm giữ nghề đan kiềng ở Hà Tĩnh

Vợ ông Liên, bà Nguyễn Thị Quy (SN 1957) là người thợ rành nghề, khéo tay. Học nghề đan kiềng từ bà ngoại năm 16 tuổi, đến nay đã ngoài lục tuần, bà Quy giờ đây “nhắm mắt cũng vào giang đều, đẹp, không sai một giang nào”. Cũng nhờ kinh nghiệm được tích lũy hàng chục năm, sản phẩm kiềng của vợ chồng ông Liên được người dân trong và ngoài huyện tìm mua.

Hơn 40 năm giữ nghề đan kiềng ở Hà Tĩnh

Dẫu đôi tay của bà ấy đã già đi theo năm tháng, nhưng kỹ thuật đan của bà vẫn như thuở còn xuân sắc. Bà vẫn nhanh nhẹn ở mỗi công đoạn, đều tay bên những chiếc kiềng.

Hơn 40 năm giữ nghề đan kiềng ở Hà Tĩnh

Công đoạn đan kiềng đòi hỏi người làm phải tập trung, vừa đan, vừa uốn để sản phẩm khi hoàn thiện không được sai mắt nào.

Hơn 40 năm giữ nghề đan kiềng ở Hà Tĩnh

Sau khi chuẩn bị xong phần vật liệu, ông Liên chuyển sang đan cùng vợ. Thời gian trôi qua, nghề đan kiềng cũng lận đận, lời lãi ít dần, hầu hết những người từng gắn bó “máu thịt” với nghề đã từ bỏ. Riêng vợ chồng ông Liên, từ bé đã được gia đình truyền cho lòng kiêu hãnh của một người con làng nghề, đã tự hứa sẽ gắn bó và gìn giữ công việc này, như cách ông nội và mẹ đã truyền nghề cho tôi.

Hơn 40 năm giữ nghề đan kiềng ở Hà Tĩnh

Mỗi ngày vợ chồng Liên làm được khoảng 50 - 60 chiếc kiềng, công việc mang lại thu nhập quanh năm cho gia đình. Với giá bán dao động từ 6.000 - 12.000 đồng/cái, tùy vào kích cỡ, mỗi ngày vợ chồng ông cũng kiếm được gần 300.000 đồng.

Hơn 40 năm giữ nghề đan kiềng ở Hà Tĩnh

Kỳ công trong từng công đoạn, tỉ mẩn trong từng chi tiết là những gì mà vợ chồng ông Liên thường nói về cái nghề đã gắn bó với mình suốt gần 45 năm nay.

Hơn 40 năm giữ nghề đan kiềng ở Hà Tĩnh

Để chiếc kiếng được tròn đều, không bị méo, vợ ông Liên thường dùng chân hoặc cán dao để nấn xung quanh vành kiềng.

Hơn 40 năm giữ nghề đan kiềng ở Hà Tĩnh

Đôi mắt chăm chú, đôi tay thoăn thoắt, chỉ trong chốc lát, vợ ông có thể làm được một chiếc kiềng chắc chắn, mắt kiềng đều như được đúc ra từ một khuôn. Mỗi ngày bà có thể làm được khoảng 30 - 40 chiếc kiềng.

Hơn 40 năm giữ nghề đan kiềng ở Hà Tĩnh

Nghề đan kiềng được vợ chồng ông Liên duy trì quanh năm, nhưng cao điểm nhất là dịp tết, mỗi ngày vợ chồng ông phải đan trên 100 cái. Trong khoảng thời gian đó, chúng tôi phải dậy từ sớm và thức đến khuya để kịp các đơn hàng. Tuy nhiên, những tháng còn lại, nhu cầu ít hơn, trung bình mỗi ngày chỉ đan khoảng 40 cái.

Hơn 40 năm giữ nghề đan kiềng ở Hà Tĩnh

Tuy nghề đan kiềng không mang lại thu nhập cao, nhưng có ưu điểm là tận dụng được thời gian rảnh rỗi. Vợ chồng ông Liên có 7 đứa con, nhưng cả 7 đứa không đứa nào giữ nghề của bố mẹ. Vợ chồng ông Liên vẫn thường hay bảo nhau: Thôi thì cố gắng đến khi nào mắt còn tỏ, tay còn chưa run để giữ lấy nghề, để không phụ nghề đã nuôi sống cả gia đình mình suốt gần cả cuộc đời.

Hơn 40 năm giữ nghề đan kiềng ở Hà Tĩnh

Nghề đan kiềng tuy vất vả nhưng đã giúp cho nhiều gia đình thoát nghèo, có kinh tế ổn định, nuôi dạy con cái trưởng thành. Từ nghề đan kiềng, vợ chồng ông đã nuôi dạy được 5 đứa con học đại học. Đó là niềm tự hào, động lực để vợ chồng càng thêm yêu nghề.

Hơn 40 năm giữ nghề đan kiềng ở Hà Tĩnh

Kiềng sau khi đan xong sẽ được vợ chồng ông Liên đem đến chợ đầu mối Hà Tĩnh để nhập cho tiểu thương hàng nồi đất, hàng tre, nứa, mây, giang...

Hơn 40 năm giữ nghề đan kiềng ở Hà Tĩnh

Những chiếc nồi đất được “khoác” trên mình những kiềng giang chắc chắn, dày công của những người thợ rành nghề.

Hơn 40 năm giữ nghề đan kiềng ở Hà Tĩnh

Trải qua hàng trăm năm, nghề đan kiềng vẫn còn được lưu giữ, những chiếc kiềng theo chân các mẹ, các chị đi đến mọi miền quê. Để khi vô tình bắt gặp, chúng ta lại nao nao nhớ về thuở gian khó, nơi chôn nhau, cắt rốn của mình...

Chủ đề Hoa đẹp núi hồng

Đọc thêm

[QUIZ] Bí thư Tỉnh ủy lâm thời đầu tiên của Hà Tĩnh là ai?

[QUIZ] Bí thư Tỉnh ủy lâm thời đầu tiên của Hà Tĩnh là ai?

Đồng chí Bí thư Tỉnh ủy lâm thời đầu tiên của Hà Tĩnh là người cộng sản kiên trung, có nhiều đóng góp to lớn cho sự nghiệp đấu tranh cách mạng. Cuộc đời và sự nghiệp của đồng chí là tấm gương sáng ngời, để lại nhiều bài học quý báu cho đội ngũ cán bộ, đảng viên hôm nay và các thế hệ mai sau.
Di sản văn hóa Hà Tĩnh - 80 năm hành trình tỏa sáng

Di sản văn hóa Hà Tĩnh - 80 năm hành trình tỏa sáng

80 năm qua, kể từ khi đất nước giành độc lập, văn hóa luôn là mạch nguồn nuôi dưỡng tinh thần, bản sắc và sức mạnh đoàn kết của người Hà Tĩnh. Đặc biệt, từ sau công cuộc đổi mới, ngành Văn hóa Hà Tĩnh đã có bước tiến dài trong nỗ lực bảo tồn và làm tỏa sáng di sản cha ông.
Người đàn ông khuyết bàn tay có biệt tài vẽ, đắp tranh nổi

Người đàn ông khuyết bàn tay có biệt tài vẽ, đắp tranh nổi

Anh Nguyễn Văn Mạnh (SN 1985, ở phường Thành Sen, tỉnh Hà Tĩnh) khuyết một bàn tay nhưng lại có biệt tài vẽ và đắp tranh nổi. Dù mất đi đôi bàn tay nhưng việc được sống với niềm đam mê, thỏa sức tạo nên những bức tranh tường sống động, anh Mạnh cảm thấy cuộc đời mình vẫn vẹn nguyên ý nghĩa.
Giữ lửa hạnh phúc từ giá trị văn hóa truyền thống

Giữ lửa hạnh phúc từ giá trị văn hóa truyền thống

Từ điểm tựa là các giá trị truyền thống, gia đình ông Kiều Minh Khánh và bà Nguyễn Thị Dung ở phường Bắc Hồng Lĩnh (Hà Tĩnh) đã viết nên câu chuyện đẹp về một mái ấm gần nửa thế kỷ đong đầy yêu thương, lan tỏa giá trị sống tích cực trong cộng đồng.
Cựu lính Trường Sa hồi sinh vùng "đất chết"

Cựu lính Trường Sa hồi sinh vùng "đất chết"

Từ vùng “đất chết” oằn mình trong lửa đạn chiến tranh, cựu binh Trường Sa Nguyễn Hải Đường ở thôn Hồng Sơn (xã Trường Lưu, Hà Tĩnh) đã hồi sinh, trở thành mô hình kinh tế trù phú, cho thu nhập 2 tỷ đồng/năm.
Tiếng thì thầm dưới chân cầu Nhe

Tiếng thì thầm dưới chân cầu Nhe

Cầu Nhe (Hà Tĩnh), kể từ 15/4/1968, không đơn thuần chỉ là một địa danh mà đã trở thành một vùng đất thiêng. Tháng Bảy, dưới chân cầu, sông vẫn thì thầm câu chuyện bi hùng một thuở cha ông...
Những chuyện chưa kể về Ngã ba Đồng Lộc

Những chuyện chưa kể về Ngã ba Đồng Lộc

Trong vô vàn câu chuyện về Ngã ba Đồng Lộc huyền thoại đã trở nên quen thuộc, ít ai biết rằng, những con ngõ, ngôi nhà ở thôn Mai Long (xã Xuân Lộc, Hà Tĩnh) là nơi từng lưu dấu bước chân, tiếng cười nói của 10 nữ liệt sỹ TNXP Tiểu đội 4, Đại đội 552 trước lúc họ đi vào bất tử.
Về làng có 3 di sản được UNESCO vinh danh

Về làng có 3 di sản được UNESCO vinh danh

Làng Trường Lưu xưa - xã Trường Lưu nay tự hào với 3 di sản được UNESCO vinh danh. Không dừng lại ở một danh xưng hành chính ở Hà Tĩnh, Trường Lưu còn ẩn chứa trong đó nhiều giá trị văn hóa đặc sắc, riêng có, được lưu truyền qua nhiều thế hệ.
Thành Sen - "dấu son" trong lòng người Hà Tĩnh

Thành Sen - "dấu son" trong lòng người Hà Tĩnh

Từ một câu chuyện trong sử sách, tên gọi Thành Sen (Hà Tĩnh) đã ra đời và theo suốt dặm dài lịch sử của vùng đất này. Tên gọi ấy đã ăn sâu vào ký ức, trở thành niềm tự hào của nhiều thế hệ.
 Niềm vui tháng Bảy của nhiều gia đình liệt sỹ

Niềm vui tháng Bảy của nhiều gia đình liệt sỹ

Tháng 7 này trở nên đặc biệt hơn với nhiều gia đình liệt sỹ ở Hà Tĩnh khi phần mộ người thân được đưa về yên nghỉ nơi đất mẹ, khi tấm bằng “Tổ quốc ghi công” được trao tặng trang nghiêm, trọng thể.
Sáng mãi tinh thần thanh niên xung phong

Sáng mãi tinh thần thanh niên xung phong

Những ngày tháng Bảy, đất nước lại lặng mình trong những ký ức thiêng liêng về những năm tháng khói lửa. Trong dòng chảy lịch sử ấy, lực lượng TNXP Hà Tĩnh để lại nhiều dấu ấn hào hùng, góp phần viết nên bản hùng ca bất tử bằng sức trẻ và lòng yêu nước cháy bỏng.