Lâu nay, sản xuất nông nghiệp ở thôn Thúy Hội, xã Thạch Hưng không còn ranh giới mùa vụ. Cứ 7 ngày một lứa rau mầm, vùng sản xuất tập trung này nhộn nhịp quanh năm. Dấu hiệu duy nhất để biết vụ đông bắt đầu là khi cánh đồng rau được phủ thêm lớp “áo” bằng nilon hoặc màng che thưa để tránh mưa làm dập nát.
Những luống rau mầm mơn mởn đầu vụ đông ở khu sản xuất tập trung Thúy Hội.
Trên bờ ruộng, cứ cách một đoạn người ta lại thấy đống đất to, được phủ bạt cẩn thận. Đó là số đất đã được người nông dân phơi khô, trữ dùng dần cho những lứa rau mầm của mình trong vụ đông.
“Vào mùa này, mưa nhiều, đất cũng bị trôi và vón cục lại, thế nên chúng tôi phải thêm công đoạn phơi đất; sau đó phải cào ra, làm cho đất tơi xốp để gieo hạt xong là phủ lớp đất này lên, cây mới lên mầm tốt, đều và năng suất cao” - chị Trương Thị Duyên cho biết.
Bà con phải phơi đất, xới tơi đất trước mỗi vụ gieo trỉa mới để cây vẫn phát triển tốt trong thời tiết mưa nhiều của vụ đông.
Vụ này, nhà chị Duyên sản xuất 2 sào, tất cả đều là rau mầm. Đất canh tác ở đô thị chật hẹp, chị cũng như những gia đình khác ở thôn Thúy Hội này phải tranh thủ từng thời khắc của mùa vụ, chế ngự sản xuất bằng giải pháp kỹ thuật canh tác thì mới khai thác tối đa diện tích sử dụng đất canh tác.
Đổi lại, đây là “thời khắc vàng” của nông dân đô thị để gia tăng hiệu quả kinh tế. Bà Bùi Thị Nga (cùng thôn Thúy Hội) cho biết: “Nhà tôi có 3 sào nhưng được chia nhỏ thời vụ, làm luân phiên nhau, vừa cho đất “nghỉ” để hồi lại dinh dưỡng, vừa có thu hoạch thường xuyên. Dù vất vả nhưng thị trường tiêu thụ về nội thị và các nhà hàng trên địa bàn rất tốt, giá ở mức 15.000 đồng/kg”.
Hiện nay, toàn thôn Thúy Hội có khoảng 5 ha sản xuất rau mầm. Quy trình sản xuất theo tiêu chí sạch, an toàn và nói không với các chất kích thích hay thuốc hóa học. Mỗi ngày, lượng rau mầm được thu hoạch khá lớn, chủ yếu tiêu thụ ở khu vực nội thị TP Hà Tĩnh.
Trên cùng một cánh đồng nhưng có nhiều thời vụ, nơi vừa gieo trỉa, nơi đã cho thu hoạch, nơi đang “phơi” đất.
Toàn thành phố có 130 ha sản xuất vụ đông thì rau (108 ha) và hoa (60.000 cây) vẫn giữ thế chủ lực. Thời điểm này, bà con nông dân ở xã Đồng Môn, xã Thạch Bình, phường Thạch Linh, phường Văn Yên … cũng đã bắt đầu “khai đất”, chuẩn bị cho vụ sản xuất mới. Khoảng từ trung tuần tháng 10, thời vụ chính các loại cây trồng chủ lực của các địa phương chính thức bắt đầu.
Ông Lưu Anh Trung - Chủ nhiệm CLB Hoa cây cảnh phường Thạch Linh cho biết: “Hiện nay, chúng tôi đã bắt đầu lên kế hoạch nguồn giống, cải tạo vùng sản xuất để kịp thời xuống giống hoa cúc vào đầu tháng 9 âm lịch tới. Năm nay, nhiều gia đình đầu tư thêm nhà lưới sẽ đưa sản xuất ngày càng chất lượng và chuyên môn hóa”.
Mô hình sản xuất trong nhà lưới đã manh nha từ nhiều năm trước và đang phát triển mạnh mẽ ở các khu vực sản xuất ven đô TP Hà Tĩnh.
Đầu tư nhà lưới có lẽ là một trong những bước ngoặt lớn cho nông nghiệp đô thị, tiến sát với nông nghiệp công nghệ cao, tìm “lõi” chất lượng sản phẩm. Dự kiến đến cuối năm nay, diện tích nhà lưới ở TP Hà Tĩnh sẽ đạt trên 10.000 m2, quy mô đầu tư ngày càng hiện đại, không chỉ đáp ứng việc sản xuất ứng phó với thời tiết bất lợi, mô hình này còn cho phép nông dân đô thị dám thử sức với những sản phẩm nông nghiệp chất lượng cao.
Ông Nguyễn Thế Công - Phó Trưởng phòng Kinh tế TP Hà Tĩnh cho biết: “Vụ đông 2020, thành phố khai thác dựa trên cơ sở đất đai và nhu cầu thị trường để sản xuất “đa cây, đa thời vụ” nhằm tạo ra khối lượng sản phẩm đáp ứng nhu cầu tiêu thụ thị trường đô thị. Mặt khác, phát huy hệ thống nhà lưới để tăng chất lượng sản phẩm; đồng thời, định hình hướng phát triển nông nghiệp công nghệ cao gắn với du lịch sinh thái, nông nghiệp xanh”.
Hiện nay, TP Hà Tĩnh đang thử nghiệm nhiều mô hình sản xuất mới, nhằm “đánh thức” những lợi thế của nông nghiệp đô thị, gắn với xây dựng kiến trúc, cảnh quan đô thị hiện đại.