
Sau nhiều năm bị bào mòn, cánh rừng phi lao nằm bên cạnh lạch Đồng Kèn (thuộc thôn Yên Điềm, xã Lộc Hà) đã bị "xóa sổ" sau bão lớn. Những cây phi lao cao hơn 10m, đường kính 15 – 25 cm được trồng hơn 20 năm bị đổ gãy khoảng 90%. Cây không có khả năng hồi phục, cành lá bắt đầu khô mục nên người dân xung quanh đang tận thu làm củi đun nấu, đốt than hoặc xây dựng các công trình phụ.
Ông Dương Văn Nuôi (thôn Yên Điềm) tiếc nuối: “Những cánh rừng phi lao phòng hộ ven biển này được chính quyền và người dân trồng, bảo vệ, chăm sóc hàng chục năm nay. Chúng đóng vai trò là bức tường tự nhiên vững chắc, che chắn gió bão, ngăn chặn triều cường và cát xâm thực để bảo vệ làng mạc, nhà cửa, tài sản của người dân trong thôn. Nay cây bị đổ gãy, khô héo phải cắt về làm củi. Chúng tôi rất buồn, tiếc nuối nhưng không còn cách nào khác. Dự tính, sau khi thu dọn xong, bà con sẽ mua phi lao giống về trồng ngay trong những tháng mùa mưa sắp tới”.

Dọc theo bờ biển phía Bắc của tỉnh cũng có rất nhiều cánh rừng phi lao có giá trị phòng hộ cao, nhiều năm tuổi bị hư hỏng. Theo thống kê, các xã như Nghi Xuân, Đan Hải, Cổ Đạm, Tiên Điền có đến 1.082 ha rừng phòng hộ chạy dọc theo bờ biển huyện Nghi Xuân cũ bị hư hại, trong đó có gần 30% không có khả năng phục hồi, buộc phải tận thu theo hướng khai thác “trắng” để trồng lại từ đầu.
Anh Nguyễn Văn Vụ ở thôn Lợi Hải (xã Đan Hải) buồn bã: “Chỉ trong thời gian ngắn, những cánh “rừng vàng” đã bị biến thành củi khô, gốc mục, nhiều vị trí bị hư hại trên 50% - 80%. Mất rừng khiến bà con trong vùng lo lắng, cần mất thêm 20 - 30 năm trồng và chăm sóc mới có thể được như hôm nay…”.

Ông Hồ Thế Nam – Phó hạt trưởng Hạt Kiểm lâm Nghi Xuân – Hồng Lĩnh cho biết: “Những cánh rừng phi lao phòng hộ ven biển do chúng tôi quản lý, bảo vệ bị thiệt hại khá nặng nề. Đơn vị đang phối hợp chặt chẽ với chính quyền các địa phương và người trồng rừng kiểm đếm thiệt hại, đánh giá hiện trạng để có phương án xử lý kịp thời. Theo đó, ở những vùng bị hư hại ít thì tập trung thu dọn, chăm sóc, bảo vệ để tái sinh; những khu vực bị hư hại nặng, không còn khả năng phục hồi thì sẽ cho tận thu sạch sẽ và sớm có hoạch trồng thay thế hiệu quả”.
Bên cạnh đó, các xã ven biển thuộc các huyện Thạch Hà, Cẩm Xuyên, Kỳ Anh, TP Hà Tĩnh (cũ) cũng có hàng nghìn ha rừng phi lao phòng hộ nằm sát bờ biển bị bão làm đổ gãy. Những cánh rừng này chủ yếu do người dân tự bỏ vốn đầu tư trồng trên đất phòng hộ và một số khác do UBND các xã quản lý. Hiện nay, người dân ven biển đang gấp rút tận thu để vừa hạn chế hỏa hoạn vừa giảm thiểu thiệt hại.

Ông Lê Hữu Tuấn – Trưởng phòng Sử dụng và Phát triển rừng (Chi cục Kiểm lâm Hà Tĩnh) cho biết: Diện tích rừng phòng hộ ven biển hư hại khá nhiều nên chi cục đã sớm đôn đốc, hướng dẫn, chỉ đạo các hạt, các địa phương, chủ rừng kiểm tra, đánh giá chính xác để có phương án tận thu đúng quy trình, đảm bảo quy định. Trong quá trình thực hiện ưu tiên chăm sóc, phục hồi rừng, hạn chế tối đa lợi dụng tình hình để xóa sổ rừng phòng hộ; chỉ cắt “trắng” đối với những vùng bị thiệt hại quá nặng, không thể khôi phục.
“Ngoài ra, chúng tôi cũng yêu cầu các chủ rừng, địa phương sớm triển khai trồng dặm ở những nơi bị nhẹ, trồng rừng thay thế ở những diện tích đã cắt “trắng” bằng các loài cây bản địa chống chịu tốt với gió bão, có chi phí phù hợp; đặc biệt ưu tiên trồng lại bằng cây phi lao” - ông Tuấn chia sẻ thêm.