Từ đầu năm 2025, Ngân hàng Nhà nước (NHNN) Khu vực 8 đã triển khai kịp thời các văn bản, quy định của Chính phủ, NHNN Việt Nam và UBND tỉnh Hà Tĩnh về thực hiện Kế hoạch chuyển đổi số năm 2025 trên địa bàn đến các tổ chức tín dụng.
NHNN Khu vực 8 đã phối hợp các sở, ngành, đơn vị liên quan, chỉ đạo các tổ chức tín dụng trên địa bàn thực hiện đẩy mạnh triển khai thanh toán không dùng tiền mặt. Tuy vậy, kết quả đạt được chưa cao, chỉ mới một bộ phận người dân sử dụng dịch vụ. Đặc biệt, tỷ lệ thanh toán không dùng tiền mặt trong lĩnh vực y tế còn rất thấp.
Tính đến ngày 30/6/2025, số khách hàng thanh toán viện phí online trên địa bàn là 95.066 khách hàng, chiếm tỷ lệ 42,9%/tổng số khách hàng sử dụng dịch vụ y tế với số tiền thu được hơn 112 tỷ đồng (chiếm tỷ lệ 27,8%/tổng số tiền thu). Với kết quả này, để hoàn thành mục tiêu thanh toán viện phí trực tuyến 50%/tổng số tiền thu vào cuối năm 2025 vẫn còn nhiều khó khăn.
Bệnh viện Đa khoa tỉnh Hà Tĩnh triển khai thanh toán viện phí không dùng tiền mặt từ tháng 6/2021. Theo ông Đặng Viết Hùng – kế toán bệnh viện: Quá trình triển khai, toàn bộ nhân viên phòng Tài chính - Kế toán đã được hướng dẫn sử dụng thuần thục cách thức sử dụng các loại hình thanh toán không dùng tiền mặt nhằm phục vụ và hướng dẫn bệnh nhân, người nhà bệnh nhân thanh toán bằng cách quét mã QRCode, POS hay chuyển tiền qua tài khoản của bệnh viện. Các điểm thanh toán viện phí được trang bị bảng quét mã QRCode, POS và có thông báo hướng dẫn để bệnh nhân và người nhà bệnh nhân dễ thanh toán. Ngay cả khi điện thoại của khách hàng không có kết nối internet cũng vẫn có thể thanh toán được qua hình thức quẹt thẻ POS…
Tuy vậy, tỷ lệ thanh toán không dùng tiền mặt tại Bệnh viện Đa khoa tỉnh Hà Tĩnh vẫn chưa như mong đợi, mới chỉ từ 38 – 43%/tổng số tiền thu. Nguyên nhân do bệnh nhân đến khám chữa bệnh chủ yếu là người cao tuổi, thường không có thẻ tài khoản ngân hàng, không có smartphone và không thành thạo việc sử dụng tài khoản để thanh toán; không ít bệnh nhân e ngại việc cung cấp tài khoản ngân hàng sẽ sợ lộ thông tin cá nhân và gặp rủi ro. Ngoài ra, một số vướng mắc từ hạ tầng thanh toán cũng ảnh hưởng phần nào đến việc thanh toán viện phí online.
Bà Nguyễn Thị Hường (68 tuổi, trú tại xã Đồng Lộc) chia sẻ: “Gần đây, tôi có đi khám bệnh và điều trị nội trú tại Bệnh viện Đa khoa tỉnh Hà Tĩnh. Do tuổi cao, lại mù mờ công nghệ nên khi xuất viện tôi vẫn chọn hình thức chi trả tiền mặt”.
Tại Trung tâm Y tế Thạch Hà, mặc dù cán bộ, nhân viên y tế đã tuyên truyền, vận động, hướng dẫn khách hàng sử dụng dịch vụ thanh toán online khi đến khám chữa bệnh, song kết quả vẫn còn khiêm tốn.
Bác sỹ chuyên khoa II Nguyễn Thế Phiệt – Giám đốc Trung tâm Y tế Thạch Hà cho biết: "Bệnh nhân đến thăm khám, điều trị tại Trung tâm chủ yếu là người cao tuổi, ở khu vực nông thôn, chưa sử dụng smartphone hoặc không thành thạo công nghệ nên việc thanh toán viện phí online rất khó khăn. Hơn nữa, phần lớn người dân vẫn còn thói quen quản lý và sử dụng tiền mặt, nhiều người chưa quan tâm và chưa nhận thức được đầy đủ về lợi ích thanh toán không dùng tiền mặt. Tính riêng 6 tháng đầu năm 2025, trung tâm thăm khám 37.000 lượt khách hàng, trong đó điều trị nội trú 7.800 khách hàng; tỷ lệ thanh toán viện phí online mới chỉ đạt 29%/tổng số tiền thu".
“Thời gian tới, Trung tâm Y tế Thạch Hà sẽ đẩy mạnh tuyên truyền, vận động khách hàng tham gia thanh toán trực tuyến dịch vụ y tế. Tuy vậy, chúng tôi cũng mong cả hệ thống chính trị vào cuộc quyết liệt, triển khai hiệu quả các giải pháp về chuyển đổi số trên tất cả lĩnh vực. Từ đó, tiến tới xây dựng thói quen thanh toán không dùng tiền mặt cho người dân ở mọi lĩnh vực, tạo cơ sở gia tăng tỷ lệ khách hàng thanh toán viện phí online” – Giám đốc Trung tâm Y tế Thạch Hà nhấn mạnh.
Theo NHNN Khu vực 8, để tăng cường tỷ lệ thanh toán viện phí online, nhiều ngân hàng thương mại trên địa bàn đã miễn, giảm các loại phí liên quan đến thanh toán không dùng tiền mặt như: phí chuyển tiền, phí duy trì tài khoản, phí duy trì dịch vụ, phí phát hành thẻ, phí rút tiền tại ATM … nhằm khuyến khích khách hàng thanh toán qua tài khoản ngân hàng. Các đơn vị khám chữa bệnh trên địa bàn đã chấp nhận hình thức thanh toán viện phí không dùng tiền mặt. Số lượng thiết bị chấp nhận thẻ để thanh toán các khoản viện phí là 15 máy POS và ở các quầy thu viện phí của các đơn vị đều có đặt mã QRCode.
Tuy vậy, các bệnh nhân đến khám và điều trị tại các cơ sở y tế đa phần là người già, không thuận lợi trong việc thực hiện các thao tác dịch vụ ngân hàng. Phần lớn khám theo chế độ bảo hiểm, số tiền viện phí không nhiều và cán bộ thu tiền chưa tích cực giới thiệu đầy đủ về dịch vụ, do đó dịch vụ thanh toán viện phí online chưa được nhiều khách hàng sử dụng.
Hà Tĩnh đặt mục tiêu thanh toán viện phí trực tuyến 50%/tổng số tiền thanh toán viện phí vào cuối năm 2025. Với kết quả như hiện tại, nếu không có sự quyết liệt từ các cơ sở y tế và sự phối hợp đồng bộ, hiệu quả giữa các cấp, ngành thì rất khó để hoàn thành. Đòi hỏi cơ sở khám chữa bệnh trên địa bàn phải quyết liệt hơn nữa trong việc triển khai các giải pháp thanh toán online; ngành y tế phải tích cực phối hợp với các ngành, đơn vị liên quan đẩy mạnh truyên truyền để người dân tin tưởng vào thanh toán không dùng tiền mặt và thay đổi thói quen thanh toán.
Các cơ sở y tế cũng cần cải thiện cơ sở hạ tầng kỹ thuật, đảm bảo độ tin cậy và sẵn sàng của hệ thống; nâng cao chất lượng kết nối mạng, hạn chế sự cố kỹ thuật nhằm nâng cao hiệu quả truy cập và chia sẻ thông tin. Bệnh viện cũng nên cung cấp đa dạng các hình thức thanh toán không tiền mặt để người dân dễ dàng tiếp cận và thực hiện thanh toán. Qua đó, góp phần triển khai hiệu quả Đề án 06 về phát triển ứng dụng dữ liệu về dân cư, định danh và xác thực điện tử phục vụ chuyển đổi số quốc gia giai đoạn 2022 - 2025, tầm nhìn đến năm 2030 tại Hà Tĩnh.
