Xã Sơn Ninh được mệnh danh là "thủ phủ" trám ở huyện Hương Sơn với số lượng khoảng 500 cây, thuộc sở hữu của gần 100 hộ. Những năm gần đây, trung bình mỗi hộ trồng trám ở Sơn Ninh thu về từ 10 – 25 triệu đồng/mùa thu hoạch. Tuy nhiên, năm nay mất mùa, bà con chỉ thu về được khoảng 30 – 40% so với cùng kỳ năm ngoái.
Là một trong những hộ sở hữu nhiều cây trám tại xã Sơn Ninh, ông Nguyễn Văn Thân đang có một mùa trám thất thu khi chỉ có 7/10 cây cho quả và số lượng giảm hơn một nửa so với mọi năm.
“Dù vẫn chăm bón đầy đủ như những năm trước, nhưng do thời tiết nắng nóng kéo dài nên tỷ lệ đậu quả ít, sản lượng trám năm nay chẳng đáng là bao", ông Thân chia sẻ.
Theo kinh nghiệm của những người trồng cây lâu năm, đây là mùa trám thất thu nhất trong hàng chục năm trở lại đây. Nguyên nhân cơ bản được người dân nhận định là do thời điểm cây bắt đầu trổ hoa gặp đợt nắng kéo dài nên tỷ lệ đậu quả giảm mạnh.
Theo thông tin của người dân địa phương, giá trám năm nay khá cao, từ 140 – 150 ngàn đồng/kg (cao hơn năm ngoái khoảng 30 ngàn đồng/kg), nhưng nhiều vườn mất mùa, sản lượng bán ra không đủ bù chi phí thuê người hái.
Chị Nguyễn Thị Hiền - xã Sơn Ninh cho biết: “Năm nay gia đình tôi tự thu hoạch trên cây bởi số lượng trám thương phẩm không đủ để bù tiền thuê nhân công. Ước tính, cả vườn trám chỉ bán được khoảng 3 triệu đồng, bằng 1/3 so với năm ngoái”.
Trám đen Hương Sơn là loại cây mang lại hiệu quả kinh tế cao cho người dân địa phương. Tùy vào số cây, trung bình hàng năm mỗi gia đình trồng trám thu về từ 10 - 25 triệu đồng. Đặc biệt, có những hộ trồng nhiều thu nhập lên đến 80 triệu đồng/năm. Tuy nhiên, do thời tiết không thuận lợi gây ảnh hưởng đến phát triển của cây trám, nên sản lượng chỉ đạt khoảng 30 - 40% so với các năm trước.
Cùng cảnh mất mùa, gia đình ông Lê Văn Kỉnh, xã Kim Hoa (Hương Sơn) vừa bán “khoán” sản lượng 2 cây trám lâu năm cho thương lái với giá chỉ 3 triệu đồng, bằng 30% giá so với năm ngoái.
“Gia đình tôi hiện có 4 cây trám, do mất mùa nên đành chấp nhận bán “khoán” cho thương lái với giá 3 triệu đồng/2 cây để gỡ gạc chi phí chăm sóc”, ông Kỉnh chia sẻ.
Giá trám cao nhưng không có để thu mua nên các vùng trồng cũng vắng bóng thương lái vào ra. “Năm nào vợ chồng tôi cũng thuê người đến các xã để thu mua trám chế biến các sản phẩm. Năm nay mất mùa, không có trám để thu mua, số lượng còn lại không đạt chất lượng đáp ứng quy trình sản xuất nên cơ sở đang gặp khó trong trả đơn đặt hàng của khách”, chị Đặng Thị Khánh Ly - chủ cơ sở OCOP trám đen Hùng Lý cho hay.
Cây trám được trồng nhiều tại các xã Sơn Ninh, Sơn Bằng, Sơn Tiến, Sơn Phú, Kim Hoa, An Hòa Thịnh… Dù không phải là loại cây chủ lực nhưng trám đen là loại đặc sản góp phần thúc đẩy sự phát triển kinh tế của địa phương. Năm nay, bà con trồng trám mất mùa gây ảnh hưởng tới thu nhập, giảm khoảng 40 - 50% so với cùng kỳ năm ngoái.