Từ vụ Thơ Nguyễn: Cần bộ tiêu chí hành nghề cho YouTuber

Từ vụ việc của YouTuber Thơ Nguyễn, nhiều bậc cha mẹ tiếp tục chia sẻ họ khá... kiệt sức trong việc bảo vệ con em mình trước cơ man những clip độc hại nổi trôi trên YouTube.

Từ vụ Thơ Nguyễn: Cần bộ tiêu chí hành nghề cho YouTuber

Đông đảo YouTuber “tác nghiệp” tại đám tang nghệ sĩ Chí Tài - Ảnh: DUYÊN PHAN

Tuổi Trẻ trò chuyện với TS Mai Anh Tuấn (ĐH Văn hóa) để cùng tìm giải pháp cho vấn nạn khá luẩn quẩn này.

TS Mai Anh Tuấn nhận định: “Các nền tảng mạng xã hội, đặc biệt là YouTube hiện nay rất đa dạng nội dung. Nhưng mặt trái của sự đa dạng này là bất kỳ ai cũng có thể trở thành nhà sáng tạo nội dung trên đó. Và trong thế giới dành cho tất cả mọi người đó, ai cũng muốn có lượng người theo dõi lớn nhất nên bắt buộc họ phải tạo ra những nội dung có tính chất độc lạ, đánh vào sự tò mò, hiếu kỳ của công chúng, những nội dung bạo lực, mê tín dị đoan...”.

Sức ép quá lớn lên gia đình

* Ai cũng có thể thấy rõ việc sáng tạo nội dung trên YouTube đang chưa được kiểm soát, thưa anh?

- Đúng vậy, nhiều kênh YouTube sa vào những nội dung độc hại, phản giáo dục, phản nhân văn. Trong khi đó, khả năng thẩm định nội dung của người theo dõi chưa thực sự được nâng cao.

Chúng ta có thể đưa ra lời trách với những người sáng tạo nội dung nhưng đồng thời chúng ta phải nhìn thấy rằng khả năng kháng cự, khả năng lọc chọn, thẩm định của khán thính giả hiện nay cũng đang có vấn đề lớn. Kết quả là những kênh có nội dung dung tục, phản cảm vẫn được rất nhiều khán giả, trong đó có các bậc phụ huynh và cả trẻ em theo dõi.

* Có cách nào để các nội dung trên không gian mạng tốt hơn?

- Đầu tiên, người xem phải có năng lực tự nhận định, lựa chọn những nội dung phù hợp nhu cầu thông tin, nhu cầu thụ hưởng của mình. Riêng với những kênh dành cho trẻ em phải có sự theo dõi, giám sát từ các bậc phụ huynh.

Nhưng thực tế chúng ta đang nhìn thấy nhiều phụ huynh gần như để mặc cho con em sử dụng các nền tảng mạng xã hội mà không có sự kiểm định, sự theo dõi, giám sát của mình. Đến khi phụ huynh nhìn thấy sự độc hại từ những gì con em mình xem thì họ mới tá hỏa phản ứng. Đó là sự phản ứng hơi muộn màng. Lý ra, phụ huynh phải có sự chuẩn bị, đồng hành dài hơi hơn ngay từ sớm với con em mình.

Nhưng rõ ràng các bậc phụ huynh không thể là camera theo dõi 24/24 giờ với con cái mình, và không phải ai cũng có năng lực thẩm định được nội dung hay - dở cho con em mình xem. Nên sự kháng cự từ phía gia đình chỉ mang tính tương đối. Phải có những cơ chế để bắt buộc những người sáng tạo nội dung trên các nền tảng xã hội, các nhà quản lý đều phải tham gia vào quá trình bảo vệ trẻ em trên môi trường mạng.

Những người sáng tạo nội dung phải có sự tự cam kết về chất lượng nội dung đăng trên kênh của mình, tạo ra các sản phẩm truyền thông, thông tin lành mạnh, có đóng góp chất lượng cho sự tiếp nhận chung của cộng đồng, nội dung có ý nghĩa tích cực, khơi dậy những giá trị nhân văn, giá trị đạo đức tốt đẹp. Họ phải ý thức được rằng mình đang phục vụ một lượng độc giả rất lớn nên phải có thái độ tôn trọng công chúng, có “đạo đức nghề nghiệp” chân chính để cung cấp những giá trị nội dung tốt.

Phải thêm hàng rào từ cơ quan quản lý

* Và nhà quản lý thì có thể làm gì?

- Từ phía quản lý, cần sớm đưa ra những quy chế, tiêu chí để đánh giá và cho phép các kênh YouTube hoạt động một cách lành mạnh. Kênh YouTube có lượng theo dõi đông đảo thì những nội dung họ đăng tải phải được coi là sản phẩm kinh doanh, một dịch vụ, như bất kỳ sản phẩm, dịch vụ nào khác, nghĩa là phải đáp ứng được tiêu chuẩn về chất lượng. Cần phải coi những nội dung phát hành trên kênh có theo dõi lớn như là nội dung trên các trang thông tin điện tử hoặc mạng xã hội được quản lý.

Từ vụ Thơ Nguyễn: Cần bộ tiêu chí hành nghề cho YouTuber

TS Mai Anh Tuấn

Các nhà quản lý cần đưa ra bộ tiêu chí để các YouTuber phải tuân thủ. Chẳng hạn như họ phải cam kết kênh của mình không có yếu tố bạo lực, dung tục, phản cảm, phản nhân văn, phản giáo dục. Nếu vi phạm có thể bị đóng kênh. Cần có văn bản, quy chế rõ ràng điều gì YouTuber được phép làm và không được phép làm.

Trong bối cảnh hiện nay, chúng ta chưa có bộ tiêu chí hành nghề này mà cơ quan quản lý chỉ thường chạy theo xử lý vi phạm khi có báo chí phản ánh, khiến những xử lý này thường muộn hơn rất nhiều so với thực tế đời sống.

Trên thực tế kênh YouTube cũng có kiểm soát với các nội dung mang tính bạo lực hay yếu tố tính dục, nhưng chưa được tốt, nên cần thêm những hàng rào từ phía các cơ quan quản lý. Hiện nay các YouTuber mọc lên như nấm nhưng không hề có hàng rào nào kiểm soát họ, ngăn chặn những cách làm sai trái.

Từ phía nhà trường, nên có chương trình ngoại khóa hoặc bộ môn rèn kỹ năng tiếp nhận thông tin trên các nền tảng mạng xã hội để sống chung tốt đẹp với mạng xã hội, với các nền tảng trực tuyến.

* Có những người đã lựa chọn giải pháp là từ chối tham gia vào không gian mạng?

- Đó có thể là lựa chọn cá nhân của một số người, nhưng sự hấp dẫn của công nghệ là rất lớn và điều này sẽ không thay đổi. Công nghệ sinh ra để chinh phục con người, lôi kéo con người vào các nền tảng trực tuyến, nó là một chất gây nghiện, chất kích thích. Đặc biệt, ở người Việt, năng lực tự kháng cự, tự đặt câu hỏi khi tham gia vào môi trường số là rất thấp.

Cũng giống như môi trường sống thực, môi trường mạng có hai mặt. Trong khi có nhiều nội dung tốt có thể thay thế các phương thức giáo dục truyền thống thì cũng tồn tại những nội dung độc hại. Với những thứ độc hại, phải có sự chung tay từ người sử dụng, người sáng tạo nội dung, nhà quản lý. Phải có một sự đồng hành kiên nhẫn và tỉnh táo với trẻ em của phụ huynh, nhà trường, người sáng tạo nội dung trên nền tảng trực tuyến và nhà quản lý.

Nhiều YouTuber bị phạt, xóa kênh

Đến nay có một số YouTuber, Facebooker bị xử phạt hành chính vì đăng tải các clip nhảm nhí, bạo lực, sai sự thật. Chỉ trong vòng chưa tới 20 ngày từ ngày 11-9 đến 7-10-2020, Nguyễn Văn Hưng (chủ kênh YouTube Hưng Vlog) bị Sở TT-TT tỉnh Bắc Giang phạt 2 lần với tổng số tiền 17,5 triệu đồng vì đăng tải video vi phạm thuần phong mỹ tục.

Ngoài việc nộp phạt, chủ kênh phải xóa các video vi phạm này. Tiếp ngay sau đó vài ngày, Sở TT-TT Bắc Giang ra quyết định xử phạt đối với Ð.V.T. - chủ kênh YouTube D.T vlogs, do thực hiện hành vi cung cấp, chia sẻ thông tin không phù hợp thuần phong, mỹ tục.

Một tháng sau, ngày 13-11-2020, Cục Phát thanh, truyền hình và thông tin điện tử của Bộ TT-TT xử phạt hành chính 7,5 triệu đồng đối với Bùi Xuân Huấn vì cung cấp, phát tán thông tin giả mạo Đài truyền hình Việt Nam trên Facebook cá nhân “Huấn hoa hồng”.

Trước đó, tháng 4-2019, YouTube đã xóa kênh Khá “Bảnh” với lý do “tài khoản này đã bị chấm dứt do vi phạm điều khoản dịch vụ của YouTube” và xóa tài khoản của “Thánh chửi” Dương Minh Tuyền.

Theo Tuoitre

Chủ đề Đời sống văn hóa

Đọc thêm

Đưa dân ca ví, giặm “chạm” đến thế hệ Alpha

Đưa dân ca ví, giặm “chạm” đến thế hệ Alpha

Không còn là những lời ru xưa vang vọng trong ký ức, những lớp học dân ca của CLB Dân ca ví, giặm trẻ Hà Tĩnh đã được “làm mới” và trở thành sân chơi sáng tạo, giúp các em nhỏ thêm tự tin, gắn kết và yêu văn hóa truyền thống.
Podcast truyện ngắn: Ngày em đẹp nhất

Podcast truyện ngắn: Ngày em đẹp nhất

Từ mái ấm cô nhi viện đến lễ đường nơi Xóm Cồn, hành trình của Tuấn và Duyên là minh chứng cho một tình yêu đủ sâu để vượt qua nghịch cảnh, dù chỉ trong khoảnh khắc cuối cùng...
Podcast: Nơi neo giữ mái ấm gia đình

Podcast: Nơi neo giữ mái ấm gia đình

Mỗi người đều có một nơi để trở về, một ký ức để gìn giữ. Và, với nhiều người, đó chính là hình ảnh ngôi nhà xưa với những yêu thương đong đầy trong từng khoảnh khắc đời thường.
10 món bánh mì kẹp thịt ngon nhất thế giới

10 món bánh mì kẹp thịt ngon nhất thế giới

Bánh mì Việt Nam, sandwich kẹp thịt nguội Tây Ban Nha, bánh mì kẹp thịt cùng sốt ớt đỏ Mexico là những loại bánh kẹp được thực khách và chuyên gia ẩm thực xếp hạng ngon nhất thế giới.
“Hè rực rỡ - vui bất ngờ” - bùng nổ không khí hội hè tại Vinpearl & VinWonders khắp cả nước

“Hè rực rỡ - vui bất ngờ” - bùng nổ không khí hội hè tại Vinpearl & VinWonders khắp cả nước

Trải dài khắp ba miền đất nước, từ những khu nghỉ dưỡng xứng tầm tinh hoa đến các thiên đường giải trí tràn đầy năng lượng, Vinpearl & VinWonders với chiến dịch “Hè rực rỡ - Vui bất ngờ” mở ra chuỗi trải nghiệm độc bản, sẵn sàng thổi bùng không khí lễ hội, vui chơi bất tận kéo dài từ Bắc tới Nam.
Podcast tản văn: Hương quê

Podcast tản văn: Hương quê

Với nhiều người, quê hương luôn là miền ký ức ngọt ngào, là nơi lưu giữ những kỷ niệm đẹp nhất của tuổi thơ với những ngày tháng yên bình và giản dị.
Để dân ca ví, giặm thành sản phẩm du lịch hút khách

Để dân ca ví, giặm thành sản phẩm du lịch hút khách

Hà Tĩnh là vùng đất địa linh nhân kiệt, nơi lưu giữ nhiều giá trị văn hóa đặc sắc, trong đó có những làn điệu ví, giặm. Vậy làm gì để di sản dân ca ví, giặm trở thành sản phẩm du lịch văn hóa thu hút du khách?
Podcast truyện ngắn: Sơn nữ

Podcast truyện ngắn: Sơn nữ

Công việc của người giữ rừng chưa bao giờ là dễ dàng, bởi nhiều vất vả, thiếu thốn, hiểm nguy. Song với tình yêu rừng, họ đã vượt qua tất cả để góp sức bảo vệ đại ngàn.
Mưa rào mùa hạ

Podcast tản văn: Mưa rào mùa hạ

Kỷ niệm tuổi thơ luôn sâu lắng, ngọt ngào để ai đi xa cũng muốn trở về, muốn được sống lại những ngày xưa yêu dấu...
Khi di tích kết nối công nghệ

Khi di tích kết nối công nghệ

Ứng dụng công nghệ để quảng bá di tích, cách làm này tại Khu lưu niệm Đại thi hào Nguyễn Du (thị trấn Tiên Điền, Nghi Xuân, Hà Tĩnh) đang mở ra hướng tiếp cận mới, sinh động hơn, gần gũi hơn với du khách – đặc biệt là giới trẻ.
Khi cổng làng "sính"... chữ Hán

Khi cổng làng "sính"... chữ Hán

Cổng làng Văn Xá (xã Lâm Trung Thủy, Đức Thọ, Hà Tĩnh) mới được xây dựng, song việc thể hiện tên làng và câu đối nổi bật bằng chữ Hán đã gây ra những ý kiến không đồng tình.
Thái Lan bay drone truy tìm du khách quá hạn visa

Thái Lan bay drone truy tìm du khách quá hạn visa

Trước làn sóng chỉ trích về an ninh ngày càng gia tăng, chính quyền thành phố du lịch Pattaya quyết định sử dụng công nghệ hiện đại nhằm bảo vệ du khách và người dân.
Podcast truyện ngắn: Đêm không màu

Podcast truyện ngắn: Đêm không màu

Trên đời này, duyên phận không thể cưỡng cầu. Khi hạnh phúc tan vỡ điều cần làm không phải là trốn tránh hay chìm vào nỗi đau quá khứ mà phải đối diện để tìm lại chính mình!
Sôi động các lớp năng khiếu hè

Sôi động các lớp năng khiếu hè

Nghỉ hè là khoảng thời gian được thanh, thiếu nhi mong chờ nhất sau một năm học tập. Tại Hà Tĩnh, ngay từ đầu tháng 6, các lớp năng khiếu hè đã bắt đầu hoạt động, tạo sân chơi bổ ích cho các em.