Tết Nguyên đán tết của sum vầy, hạnh ngộ

(Baohatinh.vn) - Sáng sớm, bước chân người qua đường như thêm phần hối hả khi trong ngôi trường của những đứa trẻ, trong leo lẻo một nỗi háo hức “Tết, tết, tết, tết đến rồi...”. Đâu đó, trên hành trình xa xứ, những đứa con ly quê cũng đang mong ngóng trở về...

Nguyên đán nghĩa là ngày đầu năm mới. Đó không chỉ là thời khắc chuyển giao giữa năm cũ và năm mới mà nó còn chứa đựng rất nhiều vỉa tầng văn hóa dân tộc. Bất kỳ ai, dù ở phương nào, chỉ cần nghe đến 3 từ Tết Nguyên đán là trong lòng đều trỗi dậy những ý nghĩ về quê hương bản quán, về tổ tiên, ông bà, cha mẹ, người thân. Để rồi trong muôn ngàn bận rộn cuối năm, thể nào cũng phải bứt ra để trở về nơi chôn nhau cắt rốn. Hoặc giả, không về được cũng gói ghém bao nhiêu thức quà gửi về để thắp hương tổ tiên, để mừng tuổi người già, trẻ nhỏ...

Tết Nguyên đán tết của sum vầy, hạnh ngộ

Tết là dịp để những đứa con xa quê trở về sum vầy bên gia đình.

Chẳng thế mà chú tôi, dẫu ở xa, dẫu mỗi năm đã mấy bận về thăm quê nhưng trong những ngày cận kề tết Nguyên đán, thể nào chú cũng về. Về để thắp hương tưởng nhớ tổ tiên, cha mẹ, để bần thần đi trên con ngõ dẫn vào căn nhà thơ ấu, hoài niệm về những chuyện xa xưa. Đi cùng chú lúc nào cũng có con cháu. Đó là cách chú truyền vào trong suy nghĩ, tình cảm của lớp trẻ cái gọi là tình quê hương, tình máu mủ, ruột rà...

Mà đâu chỉ có chú tôi, bao giờ cũng thế, trong những ngày cuối Chạp, nghĩa trang làng tôi lại dồn dập bước chân trở về. Nhiều thế hệ người làng đi xa gặp lại nhau, cùng nhau tưởng nhớ đấng sinh thành, cùng nhau kể lại chuyện thời thơ ấu... Có cả nước mắt, cả tiếng cười chan hòa... Những ngày cuối Chạp, vì thế mà trở nên thật yên bình, bao nhiêu ngổn ngang của đời sống tạm gác sang một bên, trong lòng chỉ còn lại những câu chuyện dạt dào tình cảm quê hương, đượm nồng tình thân...

Tết Nguyên đán tết của sum vầy, hạnh ngộ

Trở về thăm làng cũ là một trong những việc nhiều người ưu tiên lựa chọn trong dịp tết. Ảnh Internet

Cuộc sống với biết bao nhiêu biến đổi, những chòm xóm, những vùng đất ở sẽ đón người này đến, tiễn người kia đi... Bởi thế mà nhiều nơi ở trở thành xóm cũ của bao người. Có người đi biền biệt nhưng cũng có người năm nào trong dịp tết cổ truyền cũng trở về thăm lại chốn xưa, dẫu nhà cửa đã bán đi, cha mẹ đã về miền viễn xứ. Xóm núi của tôi có một người như thế! Có đôi lần, trong chuyến trở về của mình, tôi đã gặp chị.

Chị nói, gia đình chị bây giờ đã định cư ở Hà Nội nhưng năm nào chị cũng về lại xóm Nầm này trong dịp tết cổ truyền. Đây là cơ hội để chị gặp được nhiều người nhất, nghe được nhiều câu chuyện về cha mẹ, người thân và của chính mình thời thơ trẻ nhất. Trong những chuyến trở về như thế, chị sẽ đi thăm từng nhà, thắp hương tưởng nhớ người đã khuất, mừng tuổi các cụ già, em bé, hẹn nhau với bạn bè cũ một bữa ăn ấm cúng... Với chị, những chuyến trở về đó không chỉ làm giàu thêm ý nghĩa sum vầy của tết Nguyên đán mà còn giúp chị được gói mở những điều đẹp đẽ nhất trong đời sống tâm hồn, nó làm nên văn hóa của cuộc đời chị...

Những ngày này, ở các làng quê, nhà nhà đều đã dựng nêu đón tết. Các anh chị tôi làm ăn ở bốn phương cũng đã trở về, cùng cha mẹ sửa soạn đón tết. Làng trên xóm dưới, các phiên chợ quê, người đã đông như mắc cửi. Người giàu hay người nghèo đều bận bịu mua bán cho đủ đầy lễ nghi ngày tết. Xen lẫn trong những bán mua là những hỏi han, hẹn hò gặp gỡ giữa người bản địa và người xa xứ trở về. Vội vã mà vẫn rất từ tốn. Trong mọi lời nói, trong những trao đổi đều nhẹ nhàng hơn ngày thường.

Tết Nguyên đán tết của sum vầy, hạnh ngộ

Không một ai từ bỏ những nghi lễ quan trọng trong 3 ngày tết, trong đó, nhiều nhà vẫn giữ truyền thống gói bánh chưng... Ảnh Internet

Tôi chợt nhớ câu thành ngữ mà sinh thời bà tôi vẫn đọc: “Giận gần chết ngày tết cũng thôi” hay “Đói muốn chết, ngày tết cũng no”. Tết là vậy, là dịp để người ta gói ghém lại những nhọc nhằn, bực dọc, giận hờn năm cũ, để trong ngày Nguyên đán lại cùng nhau mở ra những tình cảm mới, mở ra những niềm hy vọng mới.

Trong những ngày cuối Chạp lất phất mưa bụi, tôi chợt nghĩ đến những lựa chọn vui chơi ngày càng phong phú trong dịp tết. Người chọn về quê ăn tết, người chọn đi du lịch xa gần nhưng tuyệt nhiên không một ai từ bỏ những nghi lễ quan trọng trong 3 ngày tết.

Tết Nguyên đán vẫn lưu giữ đầy đủ những ý nhĩa nhân văn sâu sắc, những nghi lễ được thực hành thể hiện nỗi khao khát, niềm tin thiêng liêng của con người về sự hài hòa thiên - địa - nhân; thể hiện mối quan hệ giữa con người với thiên nhiên trong tinh thần văn hóa nông nghiệp, với gia tộc và xóm làng trong tính cộng đồng dân tộc...

Chủ đề Đời sống văn hóa

Đọc thêm

Diễn xướng bài chòi

Diễn xướng bài chòi Quảng Nam

Tiết mục "Diễn xướng bài chòi" do Đoàn ca kịch Quảng Nam biểu diễn tại Liên hoan Di sản văn hóa phi vật thể được UNESCO ghi danh tại Hà Tĩnh.
Lung linh ví, giặm

Lung linh ví, giặm

Theo dòng chảy văn hóa xứ Nghệ, mặc bao biến thiên của lịch sử và xã hội, câu hát ví, giặm từ ngàn xưa vẫn vang vọng, thiết tha, mặn nồng, tạo nên sức sống mới trên dải đất núi Hồng - sông Lam.
Thành Sen bình yên ngày mùng 1 Tết

Thành Sen bình yên ngày mùng 1 Tết

Đường phố trung tâm tỉnh lỵ Hà Tĩnh sáng mùng 1 Tết tĩnh lặng, bình yên tạo một bầu không khí khoan khoái, tin tưởng vào những điều tốt đẹp trong năm mới.
Mãn nhãn màn pháo hoa đêm Giao thừa ở Hà Tĩnh

Mãn nhãn màn pháo hoa đêm Giao thừa ở Hà Tĩnh

Trong thời khắc thiêng liêng chuyển giao năm cũ với năm mới, màn pháo hoa rực sáng trên bầu trời Hà Tĩnh thể hiện niềm tin, khát vọng về một năm mới thịnh vượng và phát triển.
Năm Tỵ nói chuyện rắn

Năm Tỵ nói chuyện rắn

Trong các nền văn hóa trên thế giới, hình tượng con rắn thể hiện những hình ảnh khác nhau: thần hiền, thần ác, điều tốt, điều xấu, sự hủy diệt, tái sinh... Nhân dịp xuân Ất Tỵ, Báo Hà Tĩnh giới thiệu đến độc giả một số mẩu chuyện đặc sắc về con vật này.
Podcast truyện ngắn: Những trái cau non

Podcast truyện ngắn: Những trái cau non

Bà Mùi lén lau mắt, nhìn ra đường, người người đang hối hả về nhà. Trong nhà, ông Thời đã châm lên cây hương trầm cỡ đại, mùi thơm dâng lên ấm cả khoảnh sân rộng mênh mông, ấm lan cả ba trái cau non nhà bà...
Bài chòi Trung Bộ: Câu hò xứ Quảng

Bài chòi Trung Bộ: Câu hò xứ Quảng

Tiết mục "Câu hò xứ Quảng" là loại hình hò khoan đối đáp, dân ca Quảng Nam do Thu Mây biên tập và sáng tác lời mới, dựa trên làn điệu dân ca cổ. Biên đạo: Như Hà. Đoàn ca kịch Quảng Nam biểu diễn tại Liên hoan Di sản văn hóa phi vật thể được UNESCO ghi danh tại Hà Tĩnh.
Đặc sắc mâm cỗ tết của các dân tộc

Đặc sắc mâm cỗ tết của các dân tộc

Mỗi dịp Tết đến, xuân về, đồng bào các dân tộc ở Việt Nam lại rộn ràng chuẩn bị mâm cỗ Tết. Báo Hà Tĩnh giới thiệu đến độc giả một số mâm cỗ đặc sắc của các dân tộc trên cả nước.
Podcast truyện ngắn: Cánh đồng mùa xuân

Podcast truyện ngắn: Cánh đồng mùa xuân

Anh thấy lòng rộng mở. Mọi ngại ngần đột nhiên biến mất. Trên cánh đồng làng mùa xuân, bó hoa trên tay Tín báo hiệu cho anh một cơ hội mới đã lại bắt đầu…!
Hát xoan Phú Thọ: Bỏ bộ

Hát xoan Phú Thọ: Bỏ bộ

Tiết mục hát xoan Phú Thọ "Bỏ bộ" do các nghệ nhân dân gian phường Xoan An Khái, Kim Đức, Phú Thọ biểu diễn tại Liên hoan Di sản văn hóa phi vật thể được UNESCO ghi danh tại Hà Tĩnh.
Podcas tản văn: Xuân quê hương

Podcas tản văn: Xuân quê hương

Đã bao mùa xuân trôi qua nơi đất khách, nay trở về quê nhà, tôi như thấy mình lạc bước vào một thước phim cũ, nơi mà từng khung hình đều nhuốm màu ký ức...
Hát xoan Phú Thọ: Trống quân đón đào

Hát xoan Phú Thọ: Trống quân đón đào

Tiết mục hát xoan Phú Thọ "Trống quân đón đào" do các nghệ nhân dân gian phường Xoan An Khái, Kim Đức, Phú Thọ biểu diễn tại Liên hoan Di sản văn hóa phi vật thể được UNESCO ghi danh tại Hà Tĩnh.
"Anh hùng xạ điêu: Hiệp chi đại giả" lập kỷ lục

"Anh hùng xạ điêu: Hiệp chi đại giả" lập kỷ lục

Mặc dù bị chê lạm dụng kỹ xảo và diễn viên chính không hợp vai, "Anh hùng xạ điêu: Hiệp chi đại giả" vẫn lập kỷ lục là tác phẩm nội địa có doanh thu đặt trước cao nhất điện ảnh Trung Quốc.
Mùa vui nay đã về

Mùa vui nay đã về

Còn gì đẹp hơn trong khung cảnh mùa xuân ấm áp, thanh bình, lứa đôi hò hẹn. Còn gì hạnh phúc hơn khi xuân về, nhà nhà đoàn viên trong một đất nước hòa bình, ấm no. Mùa vui nay đã về...
Podcast truyện ngắn: Chiều đông

Podcast truyện ngắn: Chiều đông

Trái tim bà Tuyết bỗng rộn ràng, cái giá lạnh của mùa đông dường như tan biến. Bà cứ thế ôm lấy đứa trẻ, chạy thật nhanh qua con đường, băng qua bóng tối và giá lạnh. Bà Tuyết tin rằng, trước mắt mình chắc chắn là ánh sáng.