Về cái sự ghen tuông của Hoạn Thư

Ớt nào mà ớt chẳng cay

PSG. TS Lê Đình Cúc - Viết riêng cho Hà Tĩnh Online

Gái nào mà gái chẳng hay ghen chồng

(Ca dao)

Vụ ghen tuông của Hoạn Thư trong Truyện Kiều là vụ ghen tuông lớn nhất trong văn học trung đại Việt Nam. Hơn 200 năm nay, người đời vẫn lên án Hoạn Thư và bênh vực Thúy Kiều…

Nhưng Thúy Kiều sau khi bị lừa bán vào lầu xanh của mụ Tú Bà,bỏ trốn không thoát, đã phải khuất phục: “Thân lươn bao quản lấm đầu – chút lòng trinh bạch từ sau xin chừa”, để làm gái mại dâm và đã gặp Thúc Sinh, được Thúc Sinh yêu và cưới làm vợ lẽ. Hoạn Thư là vợ của Thúc Sinh biết chuyện và đã ghen tuông nhưng cái sự ghen của nàng thể hiện một nhân cách đáng cho ta suy nghĩ…

Hoạn Thư đã bảo vệ tình yêu và hạnh phúc gia đình mình bằng cách của nàng. Bảo vệ danh dự gia đình

Kiều đánh đàn cho Thúc Sinh nghe. Ảnh: mekongnet.ru
Kiều đánh đàn cho Thúc Sinh nghe.

Ảnh: mekongnet.ru

bố mẹ là “Họ Hoạn danh gia” có địa vị cao sang trong xã hội, bố là “quan Lại bộ” ( Bộ trưởng Bộ Văn hóa).Gia đình nàng là gia đình nền nếp. Nhà chồng là thương gia giàu có, chồng lại là trí thức…Như mấy năm sau, khi Kim Trọng đi tìm Thúy Kiều vẫn nghe người ta nói trân trọng về Thúc Sinh “Chuyện này hỏi Thúc sinh viên mới tường”. Gia phong, gia lễ, gia đạo của Hoạn Thư là đáng nể. Riêng nàng, cụ Nguyễn Du cũng thừa nhận “Ở ăn thì nết cũng hay”. Là con nhà có học nên tuy ghen tuông nhưng nàng biết giữ danh dự và uy tín cho chồng, cho gia đình chồng. Khi chuyện gia đình vỡ lở, Hoạn Thư biết chịu đựng cơn “Ngứa ghẻ hờn ghen” do chồng nàng và Thúy Kiều gây ra.

“Nỗi lòng kín chẳng ai hay- Ngoài tai để mặc gió bay mé ngoài”, rồi sau đó “Tuần sau bỗng thấy hai người” ( hai người nói chứ không phải một), cụ Nguyễn Du cố ý để “hai người” nói là khẳng định dư luận về việc chồng nàng ngoại tình là có thật.) Lúc đó Hoạn Thư đã “Nổi giận đùng đùng” rồi cho “Đứa thì vả miệng, đứa thì bẻ răng”. Thực ra vừa để dẹp dư luận, vừa để bảo vệ danh dự cho gia đình nàng, vừa giữ kín âm mưu về sau. Nàng không hề đay nghiến, dằn vặt, xỉ vả chồng như những người đàn bà ghen tuông khác. Khi Thúc Sinh về thăm nhà lần đầu, sau khi cưới Thúy Kiều, Hoạn Thư đã biết chuyện chồng mình đã cưới vợ khác nhưng nàng vẫn :

Lời tan hợp, nỗi hàn huyên

Chữ tình càng mặn chữ duyên càng nồng. (nghĩa là tình cảm vợ chồng nàng vẫn mặn vẫn nồng).

Sau khi Thúy Kiều bị mẹ con nàng bắt, nhà cửa Thúc Sinh bị thiêu cháy, chàng về quê lần thứ 2, lần này Thúy Kiều đã ở trong nhà Hoạn Thư. Hoạn Thư vẫn vồn vã đón chồng.

Tiểu thư nghênh đón dãi dề

Hàn huyên đã đủ mọi bề gần xa.

Đánh ghen. Tranh dân gian
Đánh ghen. Tranh dân gian

Tất nhiên là Hoạn Thư ghê gớm nhưng phải là người có bản lĩnh và rất yêu chồng, cương quyết giữ chồng nên không làm cho chồng bẽ mặt. Nhưng dù sao nàng cũng là người phụ nữ, như nàng thừa nhận sau này “Rằng tôi chút phận đàn bà” và đàn bà thì “Ghen tuông thì cũng người ta thường tình”. Nàng đã hành hạ Thúy Kiều cũng là vì ghen, vì bảo vệ gia đình mình mà bất cứ người vợ nào yêu thương chồng, trân trọng hạnh phúc và danh dự gia đình cũng phải làm, tuy hình thức và ở mức độ có khác. Hoạn Thư đã bắt cóc Thúy Kiều về để hầu hạ mình, để đánh đàn hầu hạ vợ chồng nàng (nhưng xin nhớ, dưới con mắt nàng, một bậc mệnh phụ phu nhân thì Thúy Kiều lúc đấy chỉ là một cô gái lầu xanh) để hả cơn ghen nhưng rồi cũng chính nàng mở đường sống, tha cho Thúy Kiều và đưa Thúy Kiều vào cõi Phật.

Hoạn Thư là người có học trong một gia đình có văn hóa nên không ai trong mấy chục nhân vật trong Truyện Kiều hiểu và đánh giá đúng tài sắc và đức độ của nàng Kiều như Hoạn Thư. Mà lại còn ca ngợi Thúy Kiều ngay trước mặt chồng nàng (xin nhớ Thúy Kiều là tình địch và là người gây ra đổ vỡ hạnh phúc của Hoạn Thư):

“Giá này dẫu đúc nghìn vàng cũng nên”

Và Hoạn Thư rất thông cảm với Thúy Kiều

Hữu tài thương nỗi vô duyên lạ đời

Và sau cơn “ngứa ghẻ hờn ghen” mà ai cũng nên thông cảm cho bà vợ “ở ăn thì nết cũng hay” ấy bị chồng phản bội, cắm sừng do chính nàng Kiều gây ra, Hoạn Thư lại xót thương Thúy Kiều

Rằng tài nên trọng mà tình nên thương

Rồi Hoạn Thư đã xử sự đúng với cái tầm của nàng khi bắt gặp chồng mình lại lén lút gặp người tình ở chùa sau vườn nhà mình, chứng kiến chồng mình và Thúy Kiều tình tự…nhưng nàng đã làm ngơ.

…bà đến đã lâu

Nhón chân đứng nép độ đâu nửa giờ

Rành rành kẽ tóc chân tơ

Mấy lời nghe hết đã dư tỏ tường

Nghĩa là Hoạn Thư đã nghe, đã biết hết nhưng nàng không chấp, bỏ qua và khi xem những bản kinh Thúy Kiều chép ở Quan Âm Các, Hoạn Thư đã thừa nhận tài năng của Thúy Kiều, khen ngợi, đề cao tình địch của mình trước mặt chồng:

Khen rằng bút pháp đã tinh

So vào với thiếp Lan Đình nào thua

Rồi ngay sau đó, Thúy Kiều ăn cắp chuông vàng khánh bạc nhà Hoạn Thư bỏ trốn mà nàng cũng bỏ qua, không truy đuổi: “Đến khi khỏi cửa dứt tình chẳng theo”.Để rồi về sau, khi Thúy Kiều nhờ uy linh của Từ Hải mở phiên tòa để báo ân báo oán. Ở phiên tòa đó, Thúy Kiều đã nhận ra mình đuối lý, chấp nhận lời biện tội của Hoạn Thư và rồi đã tha bổng cho mọi “tội trạng” của Hoạn Thư. Công lý đã thắng, lẽ phải đã thắng vì Hoạn Thư là người không có tội.

Lê Đình Cúc

Đọc thêm

ADB mong muốn xây dựng mô hình du lịch "chữa lành" tại Hà Tĩnh

ADB mong muốn xây dựng mô hình du lịch "chữa lành" tại Hà Tĩnh

Trong xu thế ngày càng nhiều người Việt lựa chọn rời xa phố thị, tìm đến thiên nhiên và sự tĩnh lặng để chữa lành cả thể chất lẫn tinh thần, ADB định hướng phát triển du lịch "chữa lành", tận dụng lợi thế giữa rừng núi, thiên nhiên nhằm thu hút du khách trải nghiệm tại Hà Tĩnh.
Hơn 1.000 khán giả Hà Tĩnh đặt vé xem phim "Mưa đỏ"

Hơn 1.000 khán giả Hà Tĩnh đặt vé xem phim "Mưa đỏ"

Kỷ niệm 80 năm Cách mạng Tháng Tám và Quốc khánh 2/9, khán giả cả nước, trong đó có Hà Tĩnh sẽ được thưởng thức bộ phim điện ảnh “Mưa Đỏ” – một khúc tráng ca về tinh thần bất khuất, khát vọng hòa bình và hòa hợp dân tộc.
Kịch bản Lễ kỷ niệm diễu binh, diễu hành sáng 2/9

Kịch bản Lễ kỷ niệm diễu binh, diễu hành sáng 2/9

Chương trình diễu binh, diễu hành sáng 2/9 gồm không quân bay chào mừng, diễu binh diễu hành các khối theo thứ tự diễu hành của các khối nghi trượng, diễu binh của các khối đi bộ, các khối Quân đội nhân dân Việt Nam trước, sau đó đến các khối quân đội nước ngoài, rồi đến khối dân quân, du kích, các khối công an. Kịch bản chương trình được Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch phê duyệt. 
Podcast truyện ngắn: Giữa lằn ranh sinh tử

Podcast truyện ngắn: Giữa lằn ranh sinh tử

Để giữ bình yên cuộc sống, người chiến sĩ công an đều có những lần đối diện ranh giới sống - chết, giữa nhiệm vụ và tình thân. Câu chuyện của Thượng úy Trần Long là 1 trong số đó...
Đưa nghệ thuật biểu diễn tới gần hơn với công chúng Hà Tĩnh

Đưa nghệ thuật biểu diễn tới gần hơn với công chúng Hà Tĩnh

Nhằm nâng cao đời sống văn hóa tinh thần của người dân, thời gian qua, các đơn vị nghệ thuật và cơ quan liên quan ở Hà Tĩnh không ngừng tìm tòi hướng đi đưa nghệ thuật biểu diễn đến gần hơn với khán giả, góp phần bảo tồn, phát huy giá trị văn hóa truyền thống.
Podcast ghi chép: Vị xưa trong những món quê

Podcast ghi chép: Vị xưa trong những món quê

Dù không được bày biện cầu kỳ, chẳng mang tên gọi mỹ miều, nhưng những món ăn của Hà Tĩnh chất chứa bao ký ức ngọt ngào, thấm đẫm tình thân và gửi gắm trọn vẹn hồn cốt quê nhà...
80 năm văn chương một vùng đất

80 năm văn chương một vùng đất

Tám mươi năm qua, văn học Hà Tĩnh đã để lại nhiều dấu ấn quan trọng trong dòng chảy văn chương nước nhà, xứng danh một vùng văn hóa lớn của Tổ quốc.
Podcast tản văn: Ký ức sông La

Podcast tản văn: Ký ức sông La

Với tác giả Nguyễn Bá Thuyết, sông La đã nuôi dưỡng tâm hồn và chở che suốt hành trình hơn nữa thế kỷ cuộc đời. Đó cũng là dòng ký ức được ông nâng niu lưu giữ và gửi gắm trong tản văn: Ký ức sông La
13 bãi biển "đẹp nhất thế giới" năm 2025

13 bãi biển "đẹp nhất thế giới" năm 2025

Công ty du lịch nổi tiếng thế giới Explore Worldwide xếp hạng các bãi biển ở Thái Lan, Anh và Mỹ đẹp nhất thế giới năm 2025, nhờ cảnh quan độc đáo, trải nghiệm gắn liền thiên nhiên.
Hà Tĩnh sẵn sàng tham gia Triển lãm 80 năm thành tựu Đất nước

Hà Tĩnh sẵn sàng tham gia Triển lãm 80 năm thành tựu Đất nước

Thực hiện chỉ đạo của Trung ương, đến nay, Hà Tĩnh đã chuẩn bị các điều kiện cần thiết để cùng cả nước tổ chức Triển lãm thành tựu Đất nước nhân dịp kỷ niệm 80 năm Ngày Quốc khánh nước Cộng hòa XHCN Việt Nam (2/9/1945 - 2/9/2025) tại Hà Nội.
Podcast truyện ngắn: Chuyện tình bên suối vắng

Podcast truyện ngắn: Chuyện tình bên suối vắng

Truyện ngắn "Chuyện tình bên suối vắng" của tác giả Lê Nguyễn là một minh chứng rõ nét cho tình yêu thời chiến, một tình yêu vừa lãng mạn, nên thơ nhưng cũng đầy bi tráng và hy sinh.
Podcast tản văn: Nhớ cơn mưa mùa cũ

Podcast tản văn: Nhớ cơn mưa mùa cũ

Tản văn "Nhớ cơn mưa mùa cũ" của tác giả Nguyễn Thị Hà sẽ đưa chúng ta về lại một miền ký ức tuổi thơ trong trẻo và hồn nhiên và cả tình yêu thương ấm áp của mẹ.
 Podcast Tản văn: Tháng Tám trên quê hương

Podcast Tản văn: Tháng Tám trên quê hương

Tháng Tám mang nhiều ý nghĩa thiêng liêng của quê hương, đất nước. Giữa mênh mang đất trời, nghe như có tiếng gọi của lịch sử dân tộc vang vọng về một thời đã qua nhưng rất đỗi tự hào.
Podcast truyện ngắn: "Nơi gió khắc anh"

Podcast truyện ngắn: "Nơi gió khắc anh"

Có những nấm mồ không một dòng họ tên, chỉ có gió biển và lòng người thương nhớ. Mộ gió, nơi yên nghỉ tượng trưng của những người lính vĩnh viễn nằm lại giữa trùng khơi vì Tổ quốc.
SOOBIN và Hòa Minzy mang âm nhạc Việt thăng hoa trên sân khấu 8Wonder

SOOBIN và Hòa Minzy mang âm nhạc Việt thăng hoa trên sân khấu 8Wonder

Bên cạnh những ngôi sao đình đám toàn cầu như DJ Snake, J Balvin, The Kid LAROI hay DPR IAN, SOOBIN và Hoà Minzy – những nghệ sĩ nổi tiếng bậc nhất Vpop cũng sẽ góp mặt tại sân khấu siêu nhạc hội đẳng cấp quốc tế ngày 23/8. Sự xuất hiện của 2 nghệ sĩ hàng đầu trong nước cùng dàn sao khắp 5 châu sẽ tạo nên những màn trình diễn bùng nổ, đẳng cấp hướng tới chào mừng 80 năm Quốc khánh.