Có lẽ hiếm có dân tộc nào có một cái tết độc đáo như ở Việt Nam. Đó là Tết trồng cây do Chủ tịch Hồ Chí Minh phát động. “Mùa xuân là tết trồng cây – Để cho đất nước càng ngày càng xuân”.
Thời điểm đó, ngay lập tức, lời kêu gọi của Chủ tịch Hồ Chí Minh được đông đảo nhân dân cả nước đồng lòng hưởng ứng. Kể từ đó, Tết trồng cây ngày càng phát triển, tạo nên một nét đẹp truyền thống trong văn hóa Việt Nam.
Khi phong tặng Người danh hiệu Danh nhân Văn hóa thế giới, thì việc phát động tết trồng cây là một trong những lý do được thế giới tôn vinh bởi cho đến thời điểm đó (1959), nhân loại hầu như còn rất thờ ơ, chưa quan tâm đến môi trường.
Cái cây được Chủ tịch Hồ Chí Minh trồng đầu tiên là cây đa tại Công viên Thống Nhất. Dịp đó, Hồ Chủ tịch đã đến thăm công trường này và tại đây, Người tự tay đặt cây vào hốc rồi xúc đất vun vào gốc trong tiếng hò reo của đông đảo nhân dân Thủ đô Hà Nội. Hiện cây đa này vẫn rất xanh tốt, ngày ngày tỏa bóng mát cho cả một góc công viên.
Năm 1965, Hồ Chủ tịch đã ra lời kêu gọi cả nước trồng cây cho cả đồng bào miền Nam ruột thịt. Người nói: “... Ta trồng cây cho ta và cho cả đồng bào miền Nam nữa”. Và cũng chính tay Người đã trồng cây đa tại xã Đông Hội, huyện Đông Anh vào sáng ngày 31-1-1965.
Cái cây cuối cùng được Chủ tịch Hồ Chí Minh trồng tại xã Vật Lại, huyện Ba Vì, tỉnh Hà Tây (nay là Hà Nội), một địa phương có phong trào trồng cây tốt. Khi đó, tuy sức khỏe đã yếu, Người vẫn yêu cầu: “Đây là dịp kỷ niệm 10 năm ngày phát động Tết trồng cây nên các chú phải bố trí cho Bác trồng cây ở một địa phương nào đó có nhiều thành tích...”
Khi thế hệ chúng tôi lớn lên, Tết trồng cây đã trở thành một phong tục quí báu. Vào buổi sáng ngày mồng 4 tết, dù bận mải đến đâu thì hầu như cả làng tôi đều tham gia ngày Tết trồng cây. Lũ trẻ chúng tôi hăm hở từ chiều mồng ba tết để chọn những cái cây đẹp nhất cho buổi sáng hôm sau.
Vào dịp đầu xuân hàng năm, lớp lớp thanh niên làng tôi lên đường nhập ngũ. Do ngày giao quân cũng vào ngày mồng 4 tết nên trước phút lên đường nhập ngũ, mỗi thanh niên làng tôi đều tự tay mình trồng một cái cây để lại quê hương.
Những cái cây mang tên trai gái làng tôi như cây anh Suối, cây anh Tân, cây anh Trạch… và những cái cây mang tên những người con gái làng tôi như cây chị Thịnh, chị Thiềm, Chị Mai… ra đời từ đó.
Cây trồng xong, lũ trẻ chúng tôi và những người ở lại có nhiệm vụ chăm sóc cho hàng cây ngày càng tươi tốt.
Người xưa dạy rằng trong đời người có 3 việc nên làm. Đó là trồng cây, sinh con và viết sách. Viết sách thì không phải ai cũng viết được nhưng trồng một cái cây thì ai ai cũng nên làm để lại cho cháu con.
60 năm đã trôi qua kể từ Tết trồng cây đầu tiên và 50 năm Người đi xa nhưng tinh thần của Người vẫn còn sống mãi, Tết trồng cây sẽ trường tồn với dân tộc Việt Nam.
