Say xe là hiện tượng rất phổ biến và không hề dễ chịu chút nào khi di chuyển bằng ô tô, nhất là với những chuyến đi dài, đường xấu. Khi bị say xe sẽ rất mệt mỏi, đầu óc quay cuồng, choáng váng, da tái nhợt, tăng tiết nước bọt và có thể buồn nôn.
Khi hành khách ngồi trên xe bị say có thể có nhiều nguyên nhân như: Không khí trong xe quá ngột ngạt, tư thế ngồi không thoải mái, mùi trên xe (mùi xăng dầu hoặc mùi nội thất của xe), do hành khách tập trung vào sách báo, điện thoại,...
Nhưng một trong những nguyên nhân chính khiến người ngồi trên xe dễ say lại là do thói quen điều khiển xe của tài xế. Những cú đánh lái bất ngờ, đạp ga phanh gấp, chuyển số không “êm” hoặc bật nhạc quá to sẽ là con đường ngắn nhất khiến hành khách ngồi trên xe phải tìm đến… túi ni-lon.
 |
Các cung đường xa, nhiều đèo dốc, khúc cua sẽ dễ khiến những người ngồi trên xe bị say. |
Để hạn chế tối đa những điều có thể làm hành khách dễ say, lái xe cần chú ý những điểm sau:
1. Giữ xe luôn sạch sẽ, gọn gàng:
Một chiếc xe sạch sẽ, thơm tho hoặc ít nhất là không có mùi lạ sẽ giúp những người ngồi trên xe có cảm giác thoải mái nhất. Theo nhiều người có “tiền sử” say xe, việc ngồi lên một chiếc ô tô có mùi (mùi điều hoà, mùi mồ hôi, mùi ghế, mùi thức ăn phân huỷ, …) sẽ khiến những người này “buồn nôn” ngay từ khi mới bước vào trong xe.
Đồng thời, tài xế cần sắp xếp đồ đạc gọn gàng để người ngồi trên xe có được tư thế ngồi thoải mái nhất khi di chuyển. Ngồi quá chật hoặc ghế ngồi quá dựng cũng khiến hành khách dễ say hơn.
2. Chuẩn bị đồ dùng, thực phẩm cần thiết:
Khi xe chở theo nhiều người, lái xe cần chuẩn bị một số vật dụng cần thiết trên xe như: Túi ni-non, giấy ăn, nước sạch và một số đồ ăn nhẹ,… Những đồ dùng nói trên nên được bố trí sẵn ở từng khu vực ghế ngồi và sẽ phát huy tác dụng khi không may ai đó trên xe bị say.
Ngoài ra, nhiều lái xe có kinh nghiệm còn chuẩn bị một số loại thực phẩm có mùi dễ chịu trên ô tô như bánh mì, bánh đa, bánh dừa; trái cây như cam, quýt,... Khi vừa đi, vừa “nhấm nháp” các loại bánh, trái cây này, những hành khách sẽ phần nào quên đi cảm giác say xe.
3. Duy trì tốc độ ổn định, hạn chế phanh gấp:
Khi xe di chuyển trên đường, đối với những người nhạy cảm, chỉ cần một vài cú “dí phanh” của tài xế cũng có thể khiến cả bữa sáng nằm gọn trong túi ni-lon.
 |
Giữ đều chân ga, không phanh gấp, chuyển số nhịp nhàng... khiến những người ngồi trên xe thoải mái hơn |
Nhiều “tài già” có kinh nghiệm luôn kiểm soát tốc độ xe ở mức ổn định, không tăng tốc hay giảm tốc đột ngột. Kỹ năng lái xe này không chỉ đảm bảo an toàn, giúp chiếc xe tiết kiệm nhiên liệu hơn mà còn khiến cho hành khách trên xe cảm thấy dễ chịu, hạn chế được tình trạng say xe.
Để duy trì được điều này, lái xe cần tập trung quan sát, giữ khoảng cách an toàn với xe trước, phát hiện chướng ngại vật từ xa để giảm tốc độ một cách từ từ. Đồng thời, sử dụng số hợp lý (đối với xe số sàn) và chuyển số nhịp nhàng theo nguyên tắc “côn ra, ga vào” cũng giúp chiếc xe đỡ bị giật, gằn khi di chuyển trên đường.
4. Đánh lái ít nhất có thể
Việc đánh lái gấp, liên tục trên những đoạn đường ngoằn ngoèo cũng rất dễ dẫn đến cảm giác nôn nao, khó chịu cho người ngồi trên xe. Cùng trên một cung đường nhưng có tài xế đánh lái nhiều, có người lại chủ động căn chỉnh để đánh lái ít hơn.
 |
Mở rộng bán kính vòng cua là kỹ năng mà nhiều lái xe áp dụng. (Ảnh: Driving test) |
Nhiều tài xế giàu kinh nghiệm chia sẻ, đối với những đoạn cua trái, nên lấy lái nhiều ra tim đường, ngược lại với đoạn cua phải thì nên lấy lái nhiều về phía rìa để có được góc “chém cua” nhỏ nhất. Điều này giúp mở rộng bán kính vòng cua, giảm bớt lực ly tâm, qua đó giúp những người ngồi trên xe đỡ say hơn.
Tuy vậy, khi áp dụng kỹ năng này cũng cần phải quan sát và tuyệt đối tuân thủ theo quy tắc an toàn khi tham gia giao thông, tránh “chém cua” quá đà dẫn tới việc lấn làn của xe đối diện.
5. Nghỉ ngơi giữa hành trình
Đối với những chuyến đi xa, việc cho hành khách “hít thở” không khí trong lành dù chỉ 5-10 phút cũng là cực kỳ cần thiết để lấy lại sức khoẻ, sự tỉnh táo trong một hành trình dài. Căn cứ lộ trình của mình, lái xe cần phân bổ các quãng nghỉ cho phù hợp.
Đối với các tuyến đường cao tốc, bắt buộc lái xe phải dừng nghỉ đúng nơi quy định như trạm dừng nghỉ, trạm xăng,… Còn với những cung đường miền núi, lái xe có thể dừng nghỉ ở nơi rộng rãi, thoáng mát với khung cảnh đẹp để người ngồi trên xe quên đi cảm giác bồng bềnh, mệt mỏi.
Có một lưu ý là khi nghỉ ngơi, lái xe phải tuyệt đối tuân thủ các quy định về dừng đỗ xe, không đỗ xe ở lòng đường, nơi đường hẹp, đường dốc, đoạn đường cua khuất tầm nhìn,… để đảm bảo an toàn giao thông.
