Cú đập cánh của con bướm ảnh hưởng thế nào đến thời tiết

Nghiên cứu của các nhà khoa học chỉ ra một cái đập cánh của con bướm ở Brazil có thể dẫn đến cơn lốc ở Texas.

cu dap canh cua con buom anh huong the nao den thoi tiet

Hiệu ứng cánh bướm có thể dẫn đến tác động lớn đến thời tiết. Ảnh: Open Mind.

Hiệu ứng cánh bướm (butterfly effect) là cách gọi dùng để mô tả một khái niệm đặc trưng trong lý thuyết hỗn loạn về tác động của điều kiện ban đầu tới sự thay đổi cuối cùng của một hệ phức tạp.

Năm 1972, nhà khí tượng học và chuyên gia về lý thuyết hỗn loạn Edward Norton Lorenz giới thiệu trước Hiệp hội phát triển khoa học Mỹ về sự tác động từ cú đập cánh của con bướm tại Brasil tới cơn lốc hình thành ở Texas, Mỹ.

Trong những nghiên cứu mô phỏng về thời tiết trước đó, Lorenz tình cờ phát hiện ra chỉ một thay đổi nhỏ trong điều kiện ban đầu có thể dẫn tới những hệ quả vô cùng khác biệt. Theo đó, một cái đập cánh của con bướm nhỏ bé có thể gây ra thay đổi trong điều kiện ban đầu, dẫn đến kết quả là những thay đổi lớn về thời tiết như cơn lốc tại địa điểm cách nơi con bướm đập cách hàng chục nghìn km.

Theo Open Mind, tỷ lệ động năng giữa một cái đập cánh của con bướm với động năng của toàn bộ cơn lốc là rất nhỏ, vì thế con bướm không tác động trực tiếp tới cơn lốc ở Texas. Nói cách khác, động năng sinh ra từ cái đập cánh của con bướm này có thể bị triệt tiêu bởi cái đập cánh của con bướm khác.

Tuy nhiên, theo lý thuyết hỗn loạn, thời tiết là kết quả từ hàng triệu biến cố có quan hệ với nhau, trong đó một cái đập cánh của con bướm có thể là khởi đầu cho hàng loạt biến đổi về cường độ, không gian, thời gian và động năng.

Theo Thanh Tùng/VnExpress

Đọc thêm

Vì sao AI thất bại khi dự đoán sóng thần

Vì sao AI thất bại khi dự đoán sóng thần

AI có thể giúp cải thiện việc cảnh báo sớm sóng thần, nhưng giới hạn về dữ liệu thực tế đang cản trở khả năng dự đoán chính xác và kịp thời các thảm họa ven biển.
ChatGPT 5 đã rất gần

ChatGPT 5 đã rất gần

Các nguồn tin nội bộ cho biết dự kiến mô hình GPT-5 sẽ xuất hiện trong tháng 8. Mô hình sẽ được công khai phát hành trên Azure, Hugging Face và các nhà cung cấp đám mây lớn khác.
Nhiều trẻ em coi AI là bạn

Nhiều trẻ em coi AI là bạn

Khảo sát cho thấy nhiều thanh thiếu niên làm thân với chatbot AI, gây nên loạt vấn đề về kỹ năng tương tác, giao tiếp cộng đồng.
Đột phá trong công nghệ biến CO₂ thành đường ăn

Đột phá trong công nghệ biến CO₂ thành đường ăn

Một nhóm nghiên cứu tại Viện Công nghệ Sinh học Công nghiệp Thiên Tân, Viện Hàn lâm Khoa học Trung Quốc (CAS), vừa phát triển thành công phương pháp chuyển đổi methanol – một loại rượu đơn giản – thành đường trắng (sucrose), tạo tiền đề biến khí CO₂ thu giữ được thành thực phẩm.
Kẻ thay người viết những bài thơ

Kẻ thay người viết những bài thơ

Con người làm thơ khi trong lòng có nỗi niềm. Nhưng, AI không cần phải thế. 1 phút “no” (không) cảm xúc, AI có thể làm ra 60 bài thơ.
Lõi Trái Đất đang rò rỉ vàng

Lõi Trái Đất đang rò rỉ vàng

Các nhà nghiên cứu ở Đại học Göttingen phát hiện dấu vết của vàng, ruthenium và nhiều kim loại quý đẩy từ lõi Trái Đất lên mặt đất thông qua những vụ phun trào núi lửa.