Cuộc chiến dai dẳng với nạn dàn xếp tỷ số

MÀN KỊCH VỤNG VỀ

Vào ngày 29 tháng 4 năm 2017, lúc 10:01 chiều, hai người hâm mộ bóng đá là Simon Miller và Paul Langley đã mất toàn bộ niềm tin vào môn thể thao này. Những người đàn ông Ireland này đang ngồi trên sân vận động City Calling ở thành phố Longford, Ireland và đội bóng của họ, Athlone Town FC, khi đó bị dẫn 1-2.

Vào phút thứ 80 của trận đấu, một thông báo tin nhắn Facebook hiện lên màn hình điện thoại di động của họ. Một người đàn ông đã theo dõi việc cá cược bóng đá trong nhiều năm nhắn cho họ rằng tỉ lệ cược đã chuyển biến rất nhanh và có vẻ như một bàn thắng khác sẽ sớm được ghi.

Cả hai đều ngồi bất động khi họ xem vở kịch diễn ra trên sân. Huấn luyện viên người Bồ Đào Nha của Athlone, Ricardo Cravo đưa tiền vệ người Romania, Dragos Sfrijan xuống đá hậu vệ và thủ môn người Latvia, Igors Labuts bất ngờ bắt đầu dâng lên trong mọi pha đá phạt góc, một động thái có vẻ tự sát mà thường các thủ môn chỉ làm trong những đợt tấn công cuối cùng của đội trong trận đấu.

Nhưng vở kịch ấy đã đạt đến cao trào trong thời gian bù giờ: Khi một đường bóng dài hướng về phía nửa sân của Athlone, Sfrijan vụng về lao lên và hoàn toàn để bóng trôi khỏi tầm kiểm soát. Và thủ môn Labuts cũng không hề có nỗ lực bắt bóng dù có thể dễ dàng làm được.

"Có vẻ như ai đó đã kiếm được một khoản kha khá ngày hôm nay", một người hâm mộ viết trên mạng.

Tờ Asia Times của Hồng Kông sau đó viết rằng tiền thắng cược từ các kèo trong trận đấu của Athlone vượt qua con số 600.000 đô la. Hiệp hội bóng đá châu Âu UEFA nghi ngờ về “tác động mờ ám” đến trận đấu và Liên đoàn bóng đá Ireland, FAI phải mở một cuộc điều tra với sự tham gia của cả cảnh sát. Sự hấp dẫn của bóng đá nằm ở việc không thể dự đoán trước kết quả trận đấu.

Các câu lạc bộ so tài ở Champions League có thể bị loại bởi các đội nghiệp dư trong các trận đấu cúp, cũng có những nhà vô địch bất ngờ và những cú sút cầu may có thể quyết định một trận đấu. Sự hồi hộp luôn làm những trận đấu trở nên hấp dẫn và đáng xem.

KIẾM TIỀN NHANH CHÓNG

Nhưng điều gì sẽ xảy ra khi một đội ra sân không nhằm mục tiêu chiến thắng mà để thực hiện các thỏa thuận bất hợp pháp? Hoặc nếu những sai lầm xảy ra một cách cố ý và trận đấu hoàn toàn bị hủy hoại? Nó sẽ biến trận đấu trở thành nơi những tội phạm có tổ chức lộng hành.

Thị trường cá cược toàn cầu cực kỳ hấp dẫn. Trên toàn thế giới, hàng năm, khoảng 1 nghìn tỉ euro được dùng làm tiền đặt cược ở các sự kiện thể thao, một khoản tiền xấp xỉ bằng tổng giá trị hàng xuất khẩu của Đức. Khoảng 70% các khoản cược là cho bóng đá. Nó trở thành một ngành kinh doanh ngày càng phát triển với các nhà cái mới xuất hiện nhiều như nấm, thường xuyên xuất hiện ở những “thiên đường thuế” như Malta hoặc Gibraltar.

Những nhà cái lớn thì thường có trụ sở tại Philippines hoặc Trung Quốc. Những nhà cái lớn nhất thế giới cho phép bạn đặt cược vào bất kì khía cạnh nào của bóng đá: tỉ số, đương nhiên, và còn cả các bàn thắng, cầu thủ ghi bàn, đá phạt đền, ném biên, thẻ vàng hay đỏ và thậm chí đội nào sẽ giao bóng trước. Và những kèo cá cược đó có thể được đặt vào các trận đấu trên toàn thế giới.

Trong vụ bê bối cá cược năm 2009 ở Đức, đã có 32 trận đấu khác nhau bị thao túng bởi các nhà cái - từ giải hạng Nhì Đức cho tới các giải trẻ và đó chỉ là một số ví dụ tiêu biểu.

Khi bạn đưa những “diễn viên” vào sân bóng, thay vì cầu thủ hoặc trọng tài, họ sẽ tuân theo một kịch bản vô hình được sắp xếp từ trước trong bí mật, và nhờ đó có thể dễ dàng kiếm được hàng triệu từ tiền cược.

Được thành lập cách đây 130 năm, Athlone Town là đội bóng lâu đời nhất của Ireland và thi đấu ở giải hạng Nhì của nước này. Có một khoảng thời gian trong những năm 1970 khi câu lạc bộ còn được đối đầu với các đội như AC Milan ở UEFA Cup và người hâm mộ tại thị trấn 21.000 người này luôn ao ước được trở lại những tháng ngày thành công.

Khúc nhạc của UEFA Cup, những ánh đèn rực rỡ, các ngôi sao toàn cầu và cả những khoản tiền lớn. Khát vọng này đã đưa câu lạc bộ rơi vào tay những kẻ biến ước mơ của các quan chức, cầu thủ và người hâm mộ thành kinh doanh. Vào tháng Hai, công ty Pre Season của Bồ Đào Nha, một doanh nghiệp được đăng kí tại thị trấn Amadora gần Lisbon, trở thành một trong những chủ sở hữu của Athlone Town FC.

Các nhà điều tra tin rằng một người đàn ông tên là Mao Xiaodong đứng đằng sau thỏa thuận này và đây là một trong những tay dàn xếp trận đấu khét tiếng nhất. Được biết đến rộng rãi với cái tên ngắn gọn Eric Mao, hắn là cái tên có tiếng trong thế giới ngầm của bóng đá. Mô hình kinh doanh của hắn, theo các chuyên gia, liên quan đến việc mua cổ phần trong một khoảng thời gian với tư cách là một nhà đầu tư trước khi đưa về cầu thủ hoặc huấn luyện viên mới. Sau đó hắn ta bắt đầu thực hiện các hoạt động cá cược trên quy mô lớn và các cầu thủ được hắn đưa về sẽ đảm bảo rằng kết quả của trận đấu phù hợp với kết quả của của những kèo cá cược.

Thông qua những nguồn tin của Football Leaks, DER SPIEGEL đã có được một báo cáo bí mật có nguồn gốc từ công ty bảo mật thể thao ICSS có trụ sở tại Qatar. Báo cáo này ghi chú rằng "Eric Mao là một kẻ dàn xếp trận đấu cấp cao và là lãnh đạo của một tổ chức chuyên dàn xếp trận đấu ở Singapore và cũng là thành viên chủ chốt của mạng lưới dàn xếp trận đấu toàn cầu”.

Hắn ta là đối tác của một tay dàn xếp trận đấu nổi tiếng, Wilson Raj Perumal. Perumal nhúng tay vào vô số trận đấu bóng đá trên toàn thế giới trước khi bị bắt bởi chính quyền và trở thành một nhân chứng chủ chốt. Tay này làm chứng chống lại các tổ chức mafia cá cược và sau đó viết một cuốn sách cung cấp một cái nhìn sâu sắc về giới dàn xếp trận đấu. Perumal hiện sống ở Hungary và những người trong cuộc tin rằng hắn vẫn giữ liên lạc với những kẻ dàn xếp trận đấu khác.

Gần đây nhất, hắn bị cáo buộc đã liên lạc qua điện thoại với một tay dàn xếp trận đấu ở Australia và đưa ra chỉ dẫn. Cảnh sát Australia được cho là đã theo dõi cuộc gọi. Khi bị cảnh sát “sờ gáy”, Perumal từ chối mọi liên hệ với việc dàn xếp trận đấu. Không khó để những kẻ dàn xếp trận đấu ngụy trang thành những nhà đầu tư thâm nhập vào thế giới bóng đá nhằm kiếm lời nhanh chóng.

Trong cuốn sách của mình, Perumal mô tả cách mà các câu lạc bộ bóng đá thay đổi thế nào để có thể kiếm được tiền, đặc biệt là những đội có nguồn vốn ít ỏi. Thông thường, các câu lạc bộ như vậy thậm chí không thắc mắc về việc các nhà đầu tư kiếm tiền ra sao mà chỉ hạnh phúc khi có được tiền. Và họ luôn sẵn sàng thực hiện những đòi hỏi để có thể nhận được tiền.

NHỮNG VÒNG LẶP KHÔNG HỒI KẾT

Có vẻ như Athlone đã nhận nhượng với Mao quá nhiều khi cho hắn ta tất cả những gì cần cho công việc kinh doanh của hắn. Chưa bao giờ những người ngoài lại nhúng tay vào và thao túng hoàn toàn, biến câu lạc bộ thành con rối của chúng. Sự kiểm soát của chúng là vô hình, nhưng sâu bên trong, câu lạc bộ chẳng còn lại gì.

Người hâm mộ trong thị trấn bắt đầu so sánh câu lạc bộ của họ với một đội bóng ở Bồ Đào Nha mà Mao tiếp quản vài năm trước: Atletico Clube de Portugal, viết tắt là CP. CP đứng trên bờ vực phá sản vào năm 2013 và ban lãnh đạo của họ đã chuyển đội một câu lạc bộ thành một công ty giao dịch công khai để tìm kiếm nhà đầu tư. Đó là lúc Mao xuất hiện.

Người đàn ông 34 tuổi đến từ Bắc Kinh là người đại diện cầu thủ đồng thời là chủ của An Bình, một tập đoàn sở hữu các công ty con. An Bình đã mua lại 70% cổ phần của CP còn câu lạc bộ giữ lại 30% quyền sở hữu. Ngay sau đó, câu lạc bộ đưa về một số cầu thủ mới, bao gồm Igors Labuts từ câu lạc bộ Latvia, Jurmala, một đội bóng bị nghi ngờ tham gia vào bán độ tại thời điểm đó.

UEFA đã ban hành một "cảnh báo cấp độ cao” về những hoạt động dàn xếp trận đấu có liên quan đến Atletico Clube de Portugal. Ngoài Mao, cảnh báo của UEFA cũng đề cập đến thủ môn Labuts, mô tả anh này là một "cá nhân đáng ngờ". Cơ quan trung ương của bóng đá thế giới tìm ra anh ta có mặt trong 17 trận đấu đáng ngờ.

"Tất cả những gì chúng tôi có là các rắc rối. Chúng tôi mất quyền kiểm soát hoàn toàn", Chủ tịch CP Ricardo Delgado nói.

Mùa giải này, đội một của họ rớt xuống hạng Tư. Khi được hỏi liệu đó có phải là kết quả của các trận đấu bị dàn xếp hay không, Delgado trả lời: "Tôi không biết điều gì đang xảy ra ở đây".

Pre Season đầu tư vào Athlone ở Ireland vào đầu năm 2017 và công ty này cũng không mang theo một số cầu thủ mới và một lần nữa, Igors Labuts tiếp tục xuất hiện. Các tiền vệ Jose Viegas và Dery Hernandez, những sự bổ sung mới cho Athlone, trước đó cũng từng chơi ở Atletico. Sự nghiệp mà giám đốc điều hành mới của Athlone, Marc Fourmeaux trải qua cũng đáng chú ý: 3 năm trước, người đàn ông quốc tịch Pháp này dẫn dắt đội DFK Dainava ở giải hạng Nhất Lithuania cán đích ở vị trí bét bảng với hiệu số bàn thắng-thua là âm 131. Đó là một mùa giải còn hơn cả bất thường.

Thủ môn Labuts từ chối đưa ra câu trả lời với SPIEGEL. Sau trận đấu với Longford, anh ta tuyên bố mình vô tội và tranh luận: "Nếu tôi là một thủ môn hàng đầu, tôi sẽ chơi cho Real Madrid". Chẳng mất nhiều thời gian để anh ta trở lại sân bóng. Trên thực tế, thậm chí chẳng có ai bị đình chỉ hay nhận một án phạt nào. Tất cả các cầu thủ bị nghi ngờ dàn xếp trận đấu suốt nhiều tháng vẫn ra sân như thường. Và tất cả các cầu thủ bị nghi ngờ tiếp tục khăng khăng rằng họ vô tội.

DER SPIEGEL đã cố gắng nói chuyện với chủ tịch câu lạc bộ John Hayden, nhưng ông đã vội vàng rời sân khi phóng viên DER SPIEGEL đến và nhảy lên chiếc sedan Mercedes của mình. Ông cũng không trả lời các văn bản hay những cuộc gọi tới điện thoại di động của mình. Đáp lại yêu cầu từ DER SPIEGEL, các quan chức câu lạc bộ cho biết họ không biết liệu Mao có phải là nhà đầu tư thực sự hay không và rằng họ lần đầu tiên biết về hắn ta qua các phương tiện truyền thông.

"Chúng tôi đã nói ngay từ đầu rằng có gì đó không đúng ở đây, nhưng không ai nghe chúng tôi", Langley, người hâm mộ đội bóng nói.

Người bạn thân của anh ấy, Miller đã chú ý ở trận đấu đầu tiên rằng "một số cầu thủ mới trông như thể họ chưa bao giờ chơi bóng đá trước đây". Họ đề cập đến những gã béo người Uruguay, những người Romania chẳng có chút kĩ thuật nào và các cầu thủ mới hết sức hạn chế về mặt kĩ năng. Cả hai người hâm mộ đều không muốn tên thật của họ được sử dụng vì sợ trả thù từ những kẻ dàn xếp trận đấu, và tự mình điều tra. Họ phát hiện ra rằng nhóm cầu thủ mới đã từng chơi với nhau trước đó tại những câu lạc bộ nơi các trận đấu bị thao túng.

"Bất cứ lúc nào huấn luyện viên ra lệnh cho tay người Romania từ hàng tiền vệ xuống hàng phòng ngự, rõ ràng đó là chỉ dấu đối phương sẽ ghi bàn", Miller nói.

Họ bày tỏ sự nghi ngờ của mình trên Facebook và liên lạc với câu lạc bộ nhưng không ai tin họ. "Chúng tôi được bảo nên giữ mồm giữ miệng lại - và không chỉ một lần". Cả hai đã không vào sân vận động một lần nào nữa kể từ trận đấu với Longford. Với họ thế là quá đủ. Athlone giờ đây xếp thứ 2 từ dưới lên trên bảng xếp hạng.

Đối với các nhà điều tra châu Âu, những khoản đầu tư từ châu Á vào một đội hạng Nhì ở Ireland là một chiến lược đã được nâng lên thành “chuẩn mực” của những kẻ dàn xếp trận đấu. Rõ ràng sẽ dễ thao túng những đội bóng ở các giải đấu nhỏ bởi ở đó quá thiếu sự giám sát. Thêm vào đó, các câu lạc bộ nhỏ và dễ bị tổn thương bởi tài chính là nạn nhân dễ tiếp cận và thao túng bởi họ có thể bị thu hút không mấy khó khăn bởi những khoản tiền.

Nhưng lý do chính là những kẻ dàn xếp trận đấu thường lợi dụng các tài năng trẻ ở các giải đấu thấp hơn để thao túng 1 hay 2 trận đấu rồi cho họ một số tiền nhỏ. Sau đó, những tài năng này được bán cho các câu lạc bộ mạnh hơn.

"Có chút gì đó giống như thị trường chứng khoán", một viên cảnh sát giàu kinh nghiệm cho biết. Anh ấy nói mình thường xuyên quan sát cách những kẻ dàn xếp trận đấu để yên cho các cầu thủ tài năng ấy trong vài năm. Nhưng một khi họ có bước đột phá trong sự nghiệp và bắt đầu chơi cho một câu lạc bộ lớn hơn, những kẻ dàn xếp trận đấu trong quá khứ đột nhiên trở lại để nhắc nhở họ về gian lận trước đó. Chúng chỉ ra cho họ những hậu quả sẽ đến nếu quá khứ phạm pháp đó bị tiết lộ. Điều đó sẽ phá hủy sự nghiệp của họ.

"Những kẻ dàn xếp trận đấu cũng ngay lập tức đưa ra giải pháp cho vấn đề: Họ muốn thao túng các cầu thủ ở những giải đấu cấp cao hơn và hứa rằng chỉ một vài lần nữa thôi. Tạo ra một quả phạt đền, cố tình thua một pha đua tốc độ, gây ra một quả ném biên, thuyết phục vài đồng đội trên danh nghĩa của họ - đó là những gì chúng làm nhưng không bao giờ bị lộ ra ”, viên cảnh sát nói.

Bằng cách này, một loại virus lan tới cả các cấp độ cao nhất của bóng đá - một loại vi khuẩn bắt đầu lan truyền ngày càng nhanh. Từng chút một, nó sẽ hủy hoại niềm tin dành cho bóng đá.

Graham Peaker, 61 tuổi, mặc một chiếc áo sơ mi trắng tay ngắn đang ngồi tại trụ sở của UEFA ở Nyon, Thụy Sỹ. Chức danh được viết trên danh thiếp của ông ta là "điều phối viên tình báo". Ông đã trải qua 25 năm điều tra các trận đấu bóng đá ở châu Âu bị thao túng và trong khoảng thời gian này, dưới sự quan sát của mình, ông đã khiến một số câu lạc bộ đã bị cấm thi đấu vì dàn xếp trận đấu, bao gồm các đội ở Thổ Nhĩ Kỳ, Albania và Macedonia.

Cùng với đội ngũ nhân viên của mình, Peaker mở các buổi hội thảo dành cho các cầu thủ trẻ để giáo dục họ về vấn đề dàn xếp trận đấu. "Chúng tôi muốn bảo vệ thế hệ tiếp theo khỏi ảnh hưởng của việc dàn xếp trận đấu", ông nói.

Với sự giúp đỡ của một công ty đối tác, Peaker theo dõi 32.000 trận đấu bóng đá châu Âu mỗi năm cùng nỗ lực lần theo những thay đổi đáng ngờ trên thị trường cá cược. Nếu tìm thấy những dấu hiệu khả nghi lộ liễu như ở trận đấu của Athlone ở Longford, họ sẽ đưa ra cảnh báo. Nhưng một tổ chức thể thao như UEFA không có quyền can thiệp vào những gì chính quyền bang có để thu thập bằng chứng về hành vi sai trái - chẳng hạn như nhờ sự can thiệp của cảnh sát hay giám sát điện thoại.

"Đôi khi, điều đó thật bực bội", Peaker nói. Peaker chỉ nhận được sự hỗ trợ hạn chế từ các cơ quan điều tra tiểu bang. Không một quốc gia nào trên thế giới có các công tố viên chuyên ngành để điều tra các vụ cá cược thể thao dù nhiều cơ quan nhà nước đang cảnh giác với việc phải đối mặt với vấn nạn cá độ.

Các cuộc điều tra quá tốn kém và diễn ra dàn trải nhưng thường không thành công. Ví dụ, ở Italia, họ đã theo đuổi một cuộc điều tra như vậy kể từ năm 2011 nhưng các công tố viên vẫn chưa đưa ra được bất kì kết quả cụ thể nào.

Ở Bochum, Đức, nơi mà những kẻ dàn xếp trận đấu đã bị kết án tổng cộng hơn 50 năm tù giam thời gian gần đây, lực lượng cảnh sát chuyên điều tra các vụ dàn xếp trận đấu về cơ bản đã bị giải tán vì các vụ án đó không liên quan đến vùng Bochum. Những gì mà cảnh sát và công tố viên ở đó tìm ra đều coi như bỏ đi.

Francesco Baranca đã chuyển những vấn đề với việc điều tra dàn xếp trận đấu thành một ý tưởng kinh doanh. Người đàn ông quốc tịch Italia đang ngồi trong một nhà hàng với tầm mắt phóng ra những căn gác mái ở Barcelona và cười. Ông là người viết cho những người hâm mộ Athlone trên Facebook vàobuổi chiều tháng Tư ấy rằng Longford sẽ sớm ghi được bàn thắng thứ ba. Baranca không phải là một nhà tiên trí có khả năng biết trước tương lai.

Ông là người sáng lập ra Federbet, một trong những hệ thống giám sát cá cược lớn nhất hiện nay. Nhân viên của ông sẽ đưa ra cảnh báo khi điều tra được những hành vi bất thường từ các tay máu mặt như Eric Mao và những cầu thủ như Igors Labuts. Họ tìm ra mối liên kết giữa các cá nhân trong đường dây dàn xếp trận đấu toàn cầu. Khách hàng của ông là các giải đấu, các đội bóng và cả các hiệp hội, những người tham khảo ý kiến của ông ta khi đột nhiên có một nhà đầu tư đáng ngờ tìm đến. Trong những trường hợp như vậy, Baranca sẽ đánh giá hồ sơ của người đó trước khi phê duyệt hoặc không. Baranca đã chứng kiến nhiều điều khó tin trong những năm điều tra bóng đá chuyên nghiệp.

Một lần, ông đã điều tra một trường hợp bị cáo buộc dàn xếp trận đấu ở Bồ Đào Nha chỉ để phát hiện ra rằng trận đấu đó thực tế chưa bao giờ diễn ra. Nó được gọi là "trận đấu ma", một trận đấu chưa bao giờ diễn ra nhưng những kẻ đặt cược vẫn nhận được số liệu thống kê và chấp nhận các kèo đặt cược. Bây giờ, theo Baranca, thậm chí còn có các tổ chức nắm trong tay bản danh sách lưu giữ hầu hết những cầu thủ sẵn sàng thao túng các trận đấu. Nếu ai đó cần người để thao túng một trận đấu, họ liên lạc với các tổ chức này.

Trong trường hợp của Athlone, Federbet đã hoàn thành một báo cáo mà SPIEGEL đã thấy sau trận đấu ở Langford. Báo cáo đã làm rõ với các nhà điều tra rằng tỉ lệ cá cược được thay đổi cuối trận và có một lượng tiền lớn được đặt vào kèo bàn thắng thứ 4 được ghi. Theo thuật ngữ của những tay chơi, đó là kèo “tài”: khoản tiền cược đặt vào số bàn thắng tối thiểu được ghi trong một trận đấu nhất định. Trong trận đấu được đề cập, tối thiểu là 4 bàn và sau đó trong thời gian bù giờ, Longford ghi bàn thắng thứ 4 nhờ vào tình huống phòng ngự hời hợt của Athlone.

ĐẶT DẤU CHẤM HẾT CHO CƠN ÁC MỘNG

Ở Bồ Đào Nha, Atletico CP giờ đã có đủ nhà đầu tư. Ban lãnh đạo muốn rút 30% cổ phần vẫn còn ở đội một để đầu tư cho đội dự bị, hiện đang chơi ở hạng Sáu. Câu lạc bộ cũng muốn độc quyền logo biểu tượng của mình.

"Chúng tôi không còn gì để làm với đội bóng này nữa", chủ tịch Delgado nói. Trên Facebook, người hâm mộ từ lâu đã không giữ được bình tĩnh khi viết những dòng như "Cút đi!" và "Lũ ngu dốt!" dành cho các nhà đầu tư châu Á.

Và tại Athlone Town ở Ireland, Tony Connaughton, một người đàn ông 63 tuổi trong ban lãnh đạo câu lạc bộ muốn chấm dứt cơn ác mộng. Cuộc họp thường niên của câu lạc bộ dự kiến sẽ diễn ra vào cuối tháng Sáu và các nhà quan sát nhấn mạnh rằng lãnh đạo đương nhiệm của câu lạc bộ, John Hayden cần tổ chức một cuộc bầu cử mới.

Nếu Connaughton thắng cử, ông sẽ lên kế hoạch “làm sạch” đội bóng và tống cổ những tay cầu thủ cũ. "Họ nên quay lại nơi họ đến," ông nói. "Và sau đó, sau 130 năm, chúng ta sẽ bắt đầu lại từ đầu".