Tổng thống Trump nói rằng với sự trợ giúp của ông, Thống đốc Rick Scott đã giành chiến thắng “rất lớn” trong cuộc đua Thượng viện ở Florida. Đó là cụm từ tương đối, nhưng chiến thắng của ông Scott trước Thượng nghị sỹ đương nhiệm đảng Dân chủ Bill Nelson là sít sao nhất trong cuộc đua ở Florida, với cách biệt chỉ 0,12 điểm phần trăm.
Trên Twitter, ông Trump cũng tuyên bố: “Kết quả bầu cử giữa kỳ của đảng Cộng hòa ở Hạ viện là “tốt hơn so với bất cứ Tổng thống đương nhiệm nào”. Kết quả đúng là tốt hơn so với thời của một số tổng thống đương nhiệm trước đây, nhưng không phải tất cả. Đảng Cộng hòa của Tổng thống Trump đã mất 37 ghế ở Hạ Viện – kết quả tệ hơn so với 12 trong số 19 cuộc bầu cử giữa kỳ của các Tổng thống đương nhiệm kể từ năm 1946.
Scott giành chiến thắng nhưng không phải “rất lớn”
Tuyên bố của ông Trump về cuộc đua ở Florida đưa ra trong cuộc phỏng vấn với Fox News Sunday ngày 18/11, khi đó ông nói về những tác động tích cực mà chiến dịch vận động của ông thay mặt các ứng viên Thượng viện của đảng Cộng hòa đã làm được.
Ông Trump trả lời phỏng vấn Fox News Sunday ngày 18/11. Nguồn: Fox News Sunday
Theo cơ quan bầu cử Florida, sau khi kiểm phiếu lại, Thống đốc Rick Scott đã đánh bại Thượng nghị sỹ đương nhiệm Bill Nelson của đảng Dân chủ với khoảng 10.033 phiếu. Tất nhiên là trong tổng số 8,19 triệu phiếu, thì đó chỉ là một khoảng cách vô cùng mỏng, chỉ 0,12 điểm phần trăm. Đó là khoảng cách sít sao nhất ở Mỹ trong cuộc bầu cử năm nay và cũng là đua sít sao nhất trong các cuộc đua Thượng viện do cử tri Florida quyết định.
“Chung cuộc, cuộc đua của Rick Scott và Bill Nelson đã đi vào sách lịch sử là cuộc đua có tính cạnh tranh nhất, khoảng cách hẹp nhất trong số 38 cuộc đua Thượng viện Mỹ ở Florida trong thời đại bầu cử trực tiếp”, Eric Ostermeier, một nhà nghiên cứu tại Trường Humphrey thuộc Đại học Minnesota cho biết.
Kể từ khi thông qua Tu chính án thứ 17 năm 1913, Thượng nghị sỹ Mỹ được bầu bằng hình thức bầu cử phổ thông ở mỗi bang, nói cách khác, là thông qua bầu cử trực tiếp. Trước đó, các Thượng nghị sỹ do các cơ quan lập pháp bang lựa chọn.
Ostermeier, người điều hành trang tin chính trị phi đảng phái, Smart Politics tại trung tâm nghiên cứu chính trị của trường Humphrey, đã tổng hợp danh sách các cuộc bầu cử Thượng viện ở 50 bang. Chỉ có 8 bang khác từng có kết quả sít sao hơn cuộc đua Thượng viện ở Florida trong năm nay.
Hai ứng cử viên vào Thượng viện ở Florida: Bill Nelson (trái) và Rick Scott (phải). Nguồn: Vox
Cuộc đua Thượng viện ở New Hampshire năm 1974 là sít sao nhất trong lịch sử. Sau một cuộc kiểm phiếu lại, cơ quan ngoại giao của bang tuyên bố John Durkin của đảng Dân chủ giành chiến thắng trước Louis Wyman của đảng Cộng hòa chỉ 10 phiếu. Sau cuộc kiểm phiếu từng phần của riêng mình, ủy ban bầu cử của bang lại kết luận Wyman thắng 2 phiếu. Sau một thỏa thuận lớn về chính trị và pháp lý, hai bên đồng ý một cuộc bầu cử đặc biệt vào tháng 9 năm đó, và cuối cùng Durkin chiến thắng với khoảng cách thuyết phục 27.000 phiếu.
Cuộc đua sít sao thứ 2 vào Thượng viện là ở Minnesota năm 2008, khi sau khi kiểm phiếu lại, Al Franken của đảng Dân chủ giành chiến thắng trước Norm Coleman của đảng Cộng hòa 225 phiếu trong số 3 triệu phiếu.
Cuộc đua ở Florida không phải thực sự có khoảng cách hẹp đến mức thế, nhưng nó đủ sít sao tới mức khủng khiếp theo tiêu chuẩn lịch sử.
Suốt nhiều ngày liền, ông Trump phàn nàn về cuộc đua ở Florida, tuyên bố rằng, Rick Scott đã “thắng trong đêm bầu cử” với “khoảng cách thoải mái” và rằng đảng Dân chủ đang cố trở lại và “đánh cắp” cuộc bầu cử. Tuy nhiên, điều đó không chính xác. Khoảng cách hẹp được thể hiện ở cả kết quả kiểm phiếu tự động cũng như kiểm phiếu lại bằng tay.
Khoảng cách chiến thắng của của Scott thu hẹp xuống chỉ còn hơn 10.000 theo kết quả của các cuộc kiểm phiếu, và không có phiếu bầu nào “biến mất về cuối” như ông Trump đã nói. Nelson thừa nhận thua vào ngày 18/11.
Cách duy nhất để ông Trump có thể tuyên bố thống đốc Rick Scott thắng “rất lớn” ở Florida là: hoặc một lượng rất lớn số phiếu đã bầu cho Scott và không được kiểm; hoặc một lượng lớn số phiếu bầu cho Nelson là gian lận và được đếm sai”, Ostermeier nói. “Tới nay, không có bằng chứng nào cho thấy có thể xảy ra 1 trong 2 kịch bản đó cả. Một cuộc đua vào Thượng viện chưa từng sít sao hơn thế này ở bang Ánh nắng (Sunshine-biệt danh của bang Florida)”.
Kết quả ở Hạ viện “tốt hơn bất cứ Tổng thống đương nhiệm nào”?
Trong tuyên bố trên Twitter ngày 16/11, ông Trump phàn nàn rằng, [các hãng truyền thông] “tin giả” đã không nói với người dân Mỹ về “chiến thắng lịch sử” ở Thượng viện và chỉ nói về Hạ viện, nơi kết quả bầu cử giữa kỳ “tốt hơn bất cứ Tổng thống đương nhiệm nào”.
“Mọi người không được nghe nói rằng Đảng Cộng hòa sẽ giành 2 ghế ở Thượng viện, và chiến thắng lịch sử: 53-47. Truyền thông Tin giả chỉ muốn nói về Hạ viện, nơi kết quả giữa kỳ tốt hơn các tổng thống đương nhiệm khác.”
Trump tuyên bố trên Twitter ngày 17/11 – trước khi có kết quả ở bang Florida.
Đảng Cộng hòa vẫn đảm bảo thế đa số ở Thượng viện, mặc dù vẫn chưa rõ đảng này sẽ có 52 hay 53 ghế. Điều này được đưa tin rộng rãi, bất chấp Tổng thống Trump cáo buộc “tin giả”.
Trước cuộc bầu cử giữa kỳ, đảng Cộng hòa có 51 ghế và tính đến ngày 19/11, đã có thêm 1 ghế với chiến thắng của Scott trước Nelson ở Florida. GOP cũng sẽ mở rộng thế đa số lên 53 nếu Thượng nghị sỹ Cindy Hyde-Smith giành chiến thắng trong cuộc bầu cử vòng 2 trước đối thủ đảng Dân chủ Mike Espy ở Mississippi. Do không ứng viên nào giành được đa số phiếu trong cuộc bầu cử ngày 6/11 nên bang này buộc phải tiến hành bỏ phiếu vòng 2 vào ngày 27/11”.
Giành thêm 1 hay 2 ghế được coi là “chiến thắng lịch sử” là một vấn đề về quan điểm. Nhưng nó có thể được coi là sự thật bởi đảng của Tổng thống đương nhiệm thường mất ghế trong các cuộc bầu cử gữa kỳ, theo Báo cáo Cook Political tổng hợp từ trước cuộc bầu cử giữa kỳ 2018.
“Lịch sử nói với chúng ta rằng, đảng của Tổng thống thường sẽ mất ghế trong các cuộc bầu cử giữa kỳ”, Báo cáo Cook Political viết. “Tại Hạ viện, đảng của Tổng thống mất ghế ở 35 trong số 38 cuộc bầu cử (92% kể từ sau khi kết thúc nội chiến). Ở Thượng viện đảng của Tổng thống cũng mất ghế ở 19 trong số 26 cuộc bầu cử (73%) kể từ năm 1913 (khi Tu chính án thứ 17 cho phép bầu Thượng nghị sỹ trực tiếp)”.
Mặc dù vẫn nắm quyền kiểm soát Thượng viện, đảng Cộng hòa đã để mất Hạ viện. Tính đến ngày 19/11, đảng Cộng hòa đã mất 37 ghế - điều không hề “tốt hơn so với bất cứ tổng thống đương nhiệm nào” trong các cuộc bầu cử giữa kỳ kể từ năm 1946.
Việc mất 37 ghế ở Hạ viện là tệ hơn so với những gì mà đảng của Tổng thống đương nhiệm từng làm trong 12 trên 19 cuộc bầu cử giữa kỳ kể từ 1946.
Tuy nhiên, thất bại của GOP là phù hợp với những Tổng thống có chỉ số tín nhiệm thấp dưới 50%.
“Trong lịch sử thăm dò của Gallup, Tổng thống với chỉ số tín nhiệm dưới 50% đã chứng kiến đảng của mình mất trung bình 37 ghế trong các cuộc bầu cử giữa kỳ”, Jeffrey M. Jones của Gallup cho biết từ trước khi diễn ra cuộc bầu cử. “Các Tổng thống có chỉ số tín nhiệm trên 50% thường chỉ mất trung bình 14 ghế”.
Chỉ số tín nhiệm của ông Trump cao nhất là 45% kể từ khi nắm quyền vào tháng 1/2017 cho tới trước cuộc bầu cử giữa kỳ tháng 11/2018, theo dữ liệu thăm dò của Gallup./.
