Luật Phòng, chống tác hại của thuốc lá được triển khai từ năm 2013, nhưng việc xây dựng môi trường không khói thuốc tại các cơ sở giáo dục vẫn luôn là một thách thức không nhỏ. Tình trạng học sinh lén lút sử dụng thuốc lá, thuốc lá điện tử vẫn diễn ra âm ỉ tại một số nơi.
Tuy nhiên, tại Trường THCS Mỹ Duệ (xã Cẩm Duệ), với bằng những giải pháp quyết liệt trong phòng, chống tác hại thuốc lá đã mang lại những kết quả tích cực, tạo ra một môi trường học tập an toàn, lành mạnh đúng nghĩa.
Thầy giáo Nguyễn Trần Quảng - Hiệu trưởng THCS Mỹ Duệ, cho biết: “Đối với nhà trường, giáo dục không chỉ là truyền đạt kiến thức văn hóa, mà quan trọng hơn là giáo dục nhân cách và kỹ năng sống. Chúng ta đều biết tác hại khủng khiếp của thuốc lá, đặc biệt là đối với lứa tuổi thanh thiếu niên đang phát triển về thể chất và trí tuệ. Vì vậy phải hành động quyết liệt, không chỉ dừng lại ở các buổi tuyên truyền chiếu lệ. Mục tiêu của chúng tôi rất rõ ràng là xây dựng một môi trường nơi mà các em cảm thấy an toàn tuyệt đối, không bị cám dỗ hay ảnh hưởng bởi khói thuốc. Đó là trách nhiệm pháp lý, đạo đức sư phạm”.
Khi triển khai mô hình trường học không khói thuốc, một trong những khó khăn lớn nhất không phải là từ học sinh, mà lại là từ nhận thức của một bộ phận nhỏ cán bộ, giáo viên. Vẫn còn tâm lý "châm chước" hoặc ngại va chạm khi phát hiện vi phạm, đặc biệt là khi vi phạm đó đến từ phụ huynh hoặc khách đến trường. Chính vì vậy, Ban Giám hiệu Trường THCS Mỹ Duệ đã phải tổ chức các buổi quán triệt nội bộ rất kỹ lưỡng, đưa việc này vào tiêu chí thi đua của từng tổ chuyên môn, thậm chí là xem xét trách nhiệm người đứng đầu nếu để xảy ra tình trạng hút thuốc trong khu vực mình phụ trách.
Trong các cuộc họp phụ huynh đầu năm và giữa kỳ, Trường THCS Mỹ Duệ đều dành thời gian để phân tích tác hại, phổ biến quy định mới của nhà trường và tổ chức ký cam kết ba bên: nhà trường – gia đình – học sinh và yêu cầu phụ huynh cam kết không hút thuốc khi đưa đón con em tại cổng trường hoặc trong các sự kiện có mặt học sinh. Nhờ sự minh bạch và kiên trì giải thích, đến nay đa số phụ huynh đều ủng hộ nhiệt tình và thực hiện nghiêm túc.
Bên cạnh sự quyết liệt của nhà trường, còn có sự đồng thuận và hưởng ứng từ những đối tượng chính là các em học sinh. Đây là cánh tay nối dài của nhà trường trong việc phát hiện các trường hợp vi phạm về hút thuốc lá để kịp thời xử lý.
Em Nguyễn Thành Nam - lớp 9A, (Đội Thanh niên xung kích) chia sẻ: “Em thấy việc cấm hoàn toàn các hành vi hút thuốc lá trong trường học và xây dựng trường học không khói thuốc là một việc làm rất ý nghĩa. Với em, ban đầu, việc nhắc nhở các bạn lớn tuổi hơn hoặc thậm chí là phụ huynh và bảo vệ là rất ngại. Nhưng sau khi được tham gia các buổi nói chuyện về kỹ năng giao tiếp và tìm hiểu những tác hại của thuốc lá đối với sức khỏe con người, em thấy tự tin hơn. Công việc của chúng em không phải là "mách lẻo" mà là bảo vệ sức khỏe cho chính mọi người. Khi thấy bạn nào có biểu hiện, chúng em sẽ tế nhị nhắc nhở, hoặc báo cáo cho Ban Chỉ đạo phòng, chống tác hại thuốc lá nhà trường để có hướng tư vấn phù hợp.
Có thể thấy, Trường THCS Mỹ Duệ là một minh chứng rõ nét cho hiệu quả từ công tác phòng, chống tác hại thuốc lá trong trường học. Thuốc lá có thể được loại bỏ hoàn toàn trong trường học nếu có sự cam kết mạnh mẽ từ nhà trường, sự phối hợp đồng bộ của các tổ chức đoàn thể, sự đồng thuận của phụ huynh và sự tham gia tích cực, chủ động từ chính các em học sinh.
