Thuế quan của ông Trump có thật sự làm lợi cho nước Mỹ?

Nhiều nhà kinh tế cho rằng chính sách thuế quan tổng thống Mỹ áp lên Mexico, Canada và Trung Quốc sẽ mang lại kết quả trái ngược với những hứa hẹn của ông.

Ông Trump khoe một sắc lệnh vừa được ký ngày 31-1 tại Phòng Bầu Dục, Nhà Trắng - Ảnh: REUTERS
Ông Trump khoe một sắc lệnh vừa được ký ngày 31-1 tại Phòng Bầu Dục, Nhà Trắng - Ảnh: REUTERS

Ngày 1-2, Tổng thống Mỹ Donald Trump ký sắc lệnh mới áp thuế đối với hàng hóa nhập khẩu vào Mỹ từ Canada, Mexico và từ Trung Quốc. Điều này nhằm hiện thực hóa lời hứa "thiết lập một chính sách thương mại mạnh mẽ" cho người dân Mỹ.

Tuy nhiên, nhiều chuyên gia kinh tế đã chỉ ra rằng quyết định áp thuế mới nhất của Tổng thống Trump sẽ để lại những hậu quả lớn đối với hoạt động sản xuất và tiêu dùng của chính nước Mỹ.

Áp lực lên doanh nghiệp

Theo báo Guardian, thuế quan của ông Trump trước hết sẽ khiến các doanh nghiệp nội địa của Mỹ gặp khó khăn do giá nguyên liệu nhập khẩu tăng cao, qua đó buộc họ phải tăng giá các mặt hàng để bù đắp chi phí đầu vào.

Ông Jim Stanford, nhà kinh tế học nổi tiếng người Canada, đánh giá: "Một số phụ tùng ô tô phải vượt biên giới tám lần trước khi được lắp thành chiếc xe hoàn chỉnh. Thuế quan sẽ được áp dụng mỗi lần các bộ phận vượt biên giới. 25% đó sẽ được tính gộp vào mỗi bước. Tác động lên chi phí sẽ rất đáng kinh ngạc".

Không chỉ với các doanh nghiệp sản xuất nội địa, các doanh nghiệp hưởng lợi từ hoạt động xuất khẩu từ Mỹ cũng sẽ chịu ảnh hưởng.

"Các nhà xuất khẩu của Mỹ sẽ phải đối mặt với thời kỳ đặc biệt khó khăn. Họ có thể sẽ gặp các rào cản thuế quan tại nhiều thị trường nước ngoài...

Ngoài ra, thuế quan có khả năng đẩy đồng USD lên cao và làm giảm sức cạnh tranh của hàng xuất khẩu Mỹ trên thị trường toàn cầu", ông Eswar Prasad - chuyên gia chính sách thương mại của ĐH Cornell (Mỹ) - cảnh báo.

Lạm phát và tăng trưởng

Giá hàng hóa tăng cao tất yếu sẽ khiến lạm phát gia tăng. Ông Joseph Stiglitz - cựu nhà kinh tế trưởng Ngân hàng Thế giới và hiện là giáo sư kinh tế tại ĐH Columbia (Mỹ) - phân tích: "Hầu như các nhà kinh tế đều cho rằng tác động của thuế quan sẽ rất tệ đối với nước Mỹ và thế giới. Chúng gần như chắc chắn sẽ gây ra lạm phát".

Một chiếc xe tải chạy qua các container vận chuyển của Cosco và China Shipping tại cảng Miami ở bang Florida (Mỹ) - Ảnh: REUTERS
Một chiếc xe tải chạy qua các container vận chuyển của Cosco và China Shipping tại cảng Miami ở bang Florida (Mỹ) - Ảnh: REUTERS

Ông Stiglitz cũng chỉ ra rằng khi lạm phát tăng, các ngân hàng trung ương sẽ tăng lãi suất, đẩy nước Mỹ đến với nguy cơ một cuộc đình phát (stagflation), làm tốc độ tăng trưởng của Mỹ bị chậm lại.

Việc dựng thuế quan cũng sẽ làm gia tăng căng thẳng thương mại giữa Mỹ và các nước. Đài CNBC dẫn phân tích của hai nhà kinh tế học Warwick McKibbin và Marcus Noland của Viện Kinh tế quốc tế Peterson (PIIE), cho thấy mức thuế bổ sung 10% đối với Trung Quốc sẽ khiến nền kinh tế Mỹ sụt giảm 55 tỉ USD nếu Trung Quốc trả đũa. Mức thuế 25% đối với Mexico và Canada cũng sẽ khiến GDP của Mỹ giảm 200 tỉ USD trong nhiệm kỳ thứ hai của ông Trump.

Bên cạnh đó, thuế quan tăng cũng góp phần tạo khan hiếm hàng hóa cho người tiêu dùng. Theo một phân tích của các nhà kinh tế ở PIIE, Trung Quốc là nguồn cung cấp chính đồ chơi và thiết bị thể thao cho Mỹ, đồng thời cung cấp 25% hàng điện tử và hàng dệt may cho xứ cờ hoa. Tương tự, Mexico và Canada cũng là nguồn cung rau quả quan trọng cho Mỹ.

Lợi ích lâu dài

Tuy nhiên, quyết định áp thuế của ông Trump được không ít người cho là hướng tới những mục tiêu to lớn hơn cho nước Mỹ.

Thuế quan về lâu dài sẽ giúp tạo ra động lực để các doanh nghiệp của Mỹ và các nước hướng tới sản xuất tại Mỹ nhiều hơn. "Tất cả những gì bạn phải làm là xây dựng nhà máy của mình tại Mỹ và bạn không phải chịu bất kỳ mức thuế quan nào", ông Trump tuyên bố.

Cửa hàng ở Canada thông báo ngừng bán rượu Mỹ từ ngày 3-2 sau khi các chính sách thuế quan có hiệu lực - Ảnh: REUTERS
Cửa hàng ở Canada thông báo ngừng bán rượu Mỹ từ ngày 3-2 sau khi các chính sách thuế quan có hiệu lực - Ảnh: REUTERS

Đáng chú ý, sắc lệnh về thuế mà ông Trump áp lên hàng hóa nhập khẩu của Trung Quốc đã chấm dứt quy tắc "de minimis".

Theo quy tắc trên, các nhà xuất khẩu được phép vận chuyển hàng hóa giá trị dưới 800 USD vào Mỹ mà không phải chịu thuế. Việc chấm dứt điều khoản này giúp các nhà bán lẻ nội địa có sức cạnh tranh với những nền tảng khổng lồ từ quốc gia tỉ dân như Temu và Shein.

Quan trọng nhất, việc dựng rào thuế quan đóng vai trò là một con bài mặc cả chính trị mạnh mẽ.

Thuế quan của Mỹ ảnh hưởng lớn đến người tiêu dùng ở các quốc gia bị áp thuế, gây tổn hại đến nền kinh tế của họ. Điều này sẽ buộc các quốc gia tìm kiếm các thỏa thuận có lợi hơn cho Mỹ nhằm tránh thuế quan này.

tuoitre.vn

Đọc thêm

Nga cảnh báo châu Âu về việc tịch thu tài sản

Nga cảnh báo châu Âu về việc tịch thu tài sản

Nga tuyên bố truy tố các quốc gia châu Âu “bằng mọi cách có thể” và tại “mọi tòa án quốc tế” nếu tịch thu tài sản của Nga, gây lo ngại về xung đột pháp lý và niềm tin tài chính quốc tế.
Nga khánh thành Trung tâm vũ trụ quốc gia mới

Nga khánh thành Trung tâm vũ trụ quốc gia mới

Theo RIA Novosti, ngày 13/9, Tổng thống Nga Vladimir Putin, Thị trưởng Moskva Sergei Sobyanin và Tổng Giám đốc Cơ quan hàng không vũ trụ Liên bang Nga (Roscosmos) Dmitry Bakanov đã chính thức khánh thành Trung tâm Vũ trụ Quốc gia mới tại thủ đô Moskva.
Lật thuyền cứu hộ lũ lụt, nhiều người thiệt mạng

Lật thuyền cứu hộ lũ lụt, nhiều người thiệt mạng

Ít nhất 9 người thiệt mạng khi một thuyền cứu hộ chở dân vùng lũ bị lật tại tỉnh Punjab, miền Đông Pakistan. Chiếc thuyền gặp nạn khi đang sơ tán người dân khỏi khu vực ngập lụt nghiêm trọng do mưa lớn và nước sông dâng cao.
Mỹ: Lạm phát tăng cao nhất trong vòng 7 tháng

Mỹ: Lạm phát tăng cao nhất trong vòng 7 tháng

Ngày 11/9, Bộ Lao động Mỹ công bố dữ liệu cho thấy lạm phát giá tiêu dùng trong tháng 8 tăng lên mức cao nhất kể từ tháng 1/2025. Tuy nhiên, các nhà phân tích cho rằng thực tế này khó có thể ngăn Cục Dự trữ liên bang (Fed, ngân hàng trung ương) cắt giảm lãi suất vào tuần tới.
Cảnh sát Mexico triệt phá hai phòng thí nghiệm sản xuất ma túy

Cảnh sát Mexico triệt phá hai phòng thí nghiệm sản xuất ma túy

Bộ An ninh và Bảo vệ Công dân Mexico (SSPC) cho biết cảnh sát nước này vừa phát hiện và triệt phá hai phòng thí nghiệm sản xuất ma túy bí mật, đồng thời thu giữ gần 21 tấn ma túy đá (methamphetamine) tại khu vực Carricitos, bang Durango, miền Bắc nước này.
Thủ tướng Pháp bị phế truất

Thủ tướng Pháp bị phế truất

Thủ tướng Bayrou thất bại trong cuộc bỏ phiếu tín nhiệm tại quốc hội, khiến Tổng thống Macron phải gấp rút tìm lãnh đạo chính phủ mới.
Houthi tấn công sân bay của Israel

Houthi tấn công sân bay của Israel

Chiều 7/9, nhóm vũ trang Houthi ở Yemen đã phóng thiết bị bay không người lái (UAV) đánh trúng khu vực gần sân bay quốc tế Ramon ở miền Nam Israel, buộc giới chức nước này phải ra lệnh đóng cửa không phận phía Nam và tạm ngừng toàn bộ hoạt động bay.
Thái Lan có tân Thủ tướng

Thái Lan có tân Thủ tướng

Ông Anutin Charnvirakul, lãnh đạo đảng Bhumjaithai, hội đủ số phiếu ủng hộ từ quốc hội để trở thành Thủ tướng thứ 32 của Thái Lan.