Thuế quan của ông Trump có thật sự làm lợi cho nước Mỹ?

Nhiều nhà kinh tế cho rằng chính sách thuế quan tổng thống Mỹ áp lên Mexico, Canada và Trung Quốc sẽ mang lại kết quả trái ngược với những hứa hẹn của ông.

Ông Trump khoe một sắc lệnh vừa được ký ngày 31-1 tại Phòng Bầu Dục, Nhà Trắng - Ảnh: REUTERS
Ông Trump khoe một sắc lệnh vừa được ký ngày 31-1 tại Phòng Bầu Dục, Nhà Trắng - Ảnh: REUTERS

Ngày 1-2, Tổng thống Mỹ Donald Trump ký sắc lệnh mới áp thuế đối với hàng hóa nhập khẩu vào Mỹ từ Canada, Mexico và từ Trung Quốc. Điều này nhằm hiện thực hóa lời hứa "thiết lập một chính sách thương mại mạnh mẽ" cho người dân Mỹ.

Tuy nhiên, nhiều chuyên gia kinh tế đã chỉ ra rằng quyết định áp thuế mới nhất của Tổng thống Trump sẽ để lại những hậu quả lớn đối với hoạt động sản xuất và tiêu dùng của chính nước Mỹ.

Áp lực lên doanh nghiệp

Theo báo Guardian, thuế quan của ông Trump trước hết sẽ khiến các doanh nghiệp nội địa của Mỹ gặp khó khăn do giá nguyên liệu nhập khẩu tăng cao, qua đó buộc họ phải tăng giá các mặt hàng để bù đắp chi phí đầu vào.

Ông Jim Stanford, nhà kinh tế học nổi tiếng người Canada, đánh giá: "Một số phụ tùng ô tô phải vượt biên giới tám lần trước khi được lắp thành chiếc xe hoàn chỉnh. Thuế quan sẽ được áp dụng mỗi lần các bộ phận vượt biên giới. 25% đó sẽ được tính gộp vào mỗi bước. Tác động lên chi phí sẽ rất đáng kinh ngạc".

Không chỉ với các doanh nghiệp sản xuất nội địa, các doanh nghiệp hưởng lợi từ hoạt động xuất khẩu từ Mỹ cũng sẽ chịu ảnh hưởng.

"Các nhà xuất khẩu của Mỹ sẽ phải đối mặt với thời kỳ đặc biệt khó khăn. Họ có thể sẽ gặp các rào cản thuế quan tại nhiều thị trường nước ngoài...

Ngoài ra, thuế quan có khả năng đẩy đồng USD lên cao và làm giảm sức cạnh tranh của hàng xuất khẩu Mỹ trên thị trường toàn cầu", ông Eswar Prasad - chuyên gia chính sách thương mại của ĐH Cornell (Mỹ) - cảnh báo.

Lạm phát và tăng trưởng

Giá hàng hóa tăng cao tất yếu sẽ khiến lạm phát gia tăng. Ông Joseph Stiglitz - cựu nhà kinh tế trưởng Ngân hàng Thế giới và hiện là giáo sư kinh tế tại ĐH Columbia (Mỹ) - phân tích: "Hầu như các nhà kinh tế đều cho rằng tác động của thuế quan sẽ rất tệ đối với nước Mỹ và thế giới. Chúng gần như chắc chắn sẽ gây ra lạm phát".

Một chiếc xe tải chạy qua các container vận chuyển của Cosco và China Shipping tại cảng Miami ở bang Florida (Mỹ) - Ảnh: REUTERS
Một chiếc xe tải chạy qua các container vận chuyển của Cosco và China Shipping tại cảng Miami ở bang Florida (Mỹ) - Ảnh: REUTERS

Ông Stiglitz cũng chỉ ra rằng khi lạm phát tăng, các ngân hàng trung ương sẽ tăng lãi suất, đẩy nước Mỹ đến với nguy cơ một cuộc đình phát (stagflation), làm tốc độ tăng trưởng của Mỹ bị chậm lại.

Việc dựng thuế quan cũng sẽ làm gia tăng căng thẳng thương mại giữa Mỹ và các nước. Đài CNBC dẫn phân tích của hai nhà kinh tế học Warwick McKibbin và Marcus Noland của Viện Kinh tế quốc tế Peterson (PIIE), cho thấy mức thuế bổ sung 10% đối với Trung Quốc sẽ khiến nền kinh tế Mỹ sụt giảm 55 tỉ USD nếu Trung Quốc trả đũa. Mức thuế 25% đối với Mexico và Canada cũng sẽ khiến GDP của Mỹ giảm 200 tỉ USD trong nhiệm kỳ thứ hai của ông Trump.

Bên cạnh đó, thuế quan tăng cũng góp phần tạo khan hiếm hàng hóa cho người tiêu dùng. Theo một phân tích của các nhà kinh tế ở PIIE, Trung Quốc là nguồn cung cấp chính đồ chơi và thiết bị thể thao cho Mỹ, đồng thời cung cấp 25% hàng điện tử và hàng dệt may cho xứ cờ hoa. Tương tự, Mexico và Canada cũng là nguồn cung rau quả quan trọng cho Mỹ.

Lợi ích lâu dài

Tuy nhiên, quyết định áp thuế của ông Trump được không ít người cho là hướng tới những mục tiêu to lớn hơn cho nước Mỹ.

Thuế quan về lâu dài sẽ giúp tạo ra động lực để các doanh nghiệp của Mỹ và các nước hướng tới sản xuất tại Mỹ nhiều hơn. "Tất cả những gì bạn phải làm là xây dựng nhà máy của mình tại Mỹ và bạn không phải chịu bất kỳ mức thuế quan nào", ông Trump tuyên bố.

Cửa hàng ở Canada thông báo ngừng bán rượu Mỹ từ ngày 3-2 sau khi các chính sách thuế quan có hiệu lực - Ảnh: REUTERS
Cửa hàng ở Canada thông báo ngừng bán rượu Mỹ từ ngày 3-2 sau khi các chính sách thuế quan có hiệu lực - Ảnh: REUTERS

Đáng chú ý, sắc lệnh về thuế mà ông Trump áp lên hàng hóa nhập khẩu của Trung Quốc đã chấm dứt quy tắc "de minimis".

Theo quy tắc trên, các nhà xuất khẩu được phép vận chuyển hàng hóa giá trị dưới 800 USD vào Mỹ mà không phải chịu thuế. Việc chấm dứt điều khoản này giúp các nhà bán lẻ nội địa có sức cạnh tranh với những nền tảng khổng lồ từ quốc gia tỉ dân như Temu và Shein.

Quan trọng nhất, việc dựng rào thuế quan đóng vai trò là một con bài mặc cả chính trị mạnh mẽ.

Thuế quan của Mỹ ảnh hưởng lớn đến người tiêu dùng ở các quốc gia bị áp thuế, gây tổn hại đến nền kinh tế của họ. Điều này sẽ buộc các quốc gia tìm kiếm các thỏa thuận có lợi hơn cho Mỹ nhằm tránh thuế quan này.

tuoitre.vn

Đọc thêm

Vụ sập trường học tại Indonesia: Số trường hợp thiệt mạng tăng lên 37 người

Vụ sập trường học tại Indonesia: Số trường hợp thiệt mạng tăng lên 37 người

Phóng viên TTXVN tại Indonesia dẫn thông báo của Cơ quan Tìm kiếm và Cứu nạn Quốc gia Indonesia (Basarnas) ngày 5/10 cho biết số nạn nhân thiệt mạng trong vụ sập tòa nhà tại trường nội trú Hồi giáo Al-Khoziny ở Sidoarjo, tỉnh Đông Java, đã tăng lên 37 người sau khi lực lượng cứu hộ tìm thấy thêm 13 thi thể trong đêm 4/10 và rạng sáng 5/10.
Nữ Chủ tịch đầu tiên của Đảng cầm quyền Nhật Bản

Nữ Chủ tịch đầu tiên của Đảng cầm quyền Nhật Bản

Chính trị gia kỳ cựu Sanae Takaichi, đã trở thành tân Chủ tịch của đảng Dân chủ Tự do (LDP) cầm quyền sau khi trải qua hai vòng bỏ phiếu tại trụ sở đảng. Với kết quả này, bà Sanae Takaichi đã trở thành nhà lãnh đạo nữ đầu tiên của LDP.
Cơn bão hoàn hảo đẩy vàng phá đỉnh lịch sử

Cơn bão hoàn hảo đẩy vàng phá đỉnh lịch sử

Khi chính phủ Mỹ chính thức đóng cửa, phố Wall còn chưa kịp định thần thì giá vàng đã nhảy vọt lên kỷ lục mới. Liệu đây chỉ là phản ứng tức thời, hay là dấu hiệu cho một cơn bão kinh tế lớn hơn?
Fed gặp khó khi Chính phủ Mỹ đóng cửa một phần

Fed gặp khó khi Chính phủ Mỹ đóng cửa một phần

Sự gián đoạn dữ liệu kéo dài do Chính phủ đóng cửa sẽ là thách thức lớn đối với Fed vốn đang chật vật với việc đưa ra quyết định về lãi suất trong bối cảnh có nhiều tín hiệu kinh tế trái chiều.
LHQ thành lập lực lượng trấn áp băng đảng tại Haiti

LHQ thành lập lực lượng trấn áp băng đảng tại Haiti

Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc (HĐBA LHQ) ngày 30/9 đã thông qua nghị quyết mở rộng và tái cấu trúc lực lượng an ninh quốc tế tại Haiti, chuyển đổi thành “Lực lượng trấn áp băng đảng” với mục tiêu đối phó tình trạng bạo lực leo thang.
Chính phủ Mỹ sắp đóng cửa

Chính phủ Mỹ sắp đóng cửa

Chính phủ Mỹ sẽ bị đóng cửa một phần từ 0h ngày 1/10 (11h giờ Hà Nội) sau khi cuộc bỏ phiếu gia hạn ngân sách tại Thượng viện thất bại.
Trung Quốc thông xe cầu cao nhất thế giới

Trung Quốc thông xe cầu cao nhất thế giới

Cầu bắc qua hẻm núi Hoa Giang với độ cao tương đương hai tháp Eiffel xếp chồng lên nhau hôm nay thông xe, trở thành biểu tượng cho trình độ kỹ thuật của Trung Quốc.