Tại sao phải làm thời sự trực tiếp?
Thời sự trực tiếp mới phát huy được tính cập nhật thông tin trong thời buổi cạnh tranh thông tin. Khái niệm “breaking news” (tạm dịch là tin chen ngang, tin nóng…) chỉ xuất hiện với các bản tin thời sự trực tiếp. Người chịu trách nhiệm biên tập và tổ chức sản xuất hoàn toàn có thể đưa vào hay bỏ ra ngoài những tin, bài hợp lý và bất hợp lý trong quá trình phát sóng chương trình. Điều này đồng nghĩa bản tin thời sự sẽ cập nhật thông tin đồng thời với quá trình phát sóng. Sẽ không có chuyện thông tin buộc phải chờ đợi do chương trình đã được sản xuất. Đây là một lợi thế cạnh tranh rõ rệt trong thời buổi bùng nổ truyền thông số và truyền thông internet.
 |
| Cán bộ kỹ thuật phòng Tổng khống chế (truyền dẫn, phát sóng) Đài PT-TH tỉnh thực hiện công việc chuyên môn. Ảnh: Bá tân |
Thời sự trực tiếp mới tạo ra được môi trường làm việc chuyên nghiệp cho những người làm truyền hình chuyên nghiệp. Thực tế đã chứng minh không có sự chuẩn bị nào được tập trung cao hơn cho người làm truyền hình khi họ đặt mình trong môi trường làm việc trực tiếp. Biên tập sẽ phải chuẩn bị tin, bài chặt chẽ, sắp xếp chương trình hợp lý ngay từ đầu. Kỹ thuật tổ chức sản xuất sẽ phải vận hành máy móc thuần thục, thông suốt. Dẫn chương trình sẽ phải tập trung cao độ cho quá trình ngồi trước ống kính. Các chức danh như biên tập, đạo diễn, thư ký, kỹ thuật sản xuất, dẫn chương trình phải được định hình một cách rõ ràng. Và trên hết đó là kỹ năng làm việc theo nhóm sẽ phải được hình thành. Quá trình sản xuất thời sự trực tiếp không cho phép tình trạng cập kênh giữa các chức danh và bộ phận sản xuất.
Thời sự trực tiếp mới phát huy được thế mạnh của truyền hình. Nguyên khai của truyền hình là truyền hình trực tiếp. Trải qua một giai đoạn phát triển, truyền hình chuyển sang ghi băng, ghi thẻ. Và bây giờ, truyền hình đang quay về với truyền hình trực tiếp. Đấy là vòng xoáy trôn ốc của sự phát triển. Truyền hình trực tiếp xét đến cùng là truyền hình rẻ tiền nhất. Hình thức sản xuất này cho phép tiết kiệm được rất nhiều khâu trung gian về mặt hậu kỳ, giảm thiểu sức lao động ở nhiều công đoạn. Tổ chức sản xuất chương trình thời sự trực tiếp cho phép phát huy được một trong những lợi thế so sánh của truyền hình đó là cầu truyền hình. Cùng với đó, những giá trị lập thể mà chất liệu âm thanh và hình ảnh trực tiếp tạo ra trên sóng cũng sẽ tạo nên sự sống động rõ rệt so với chất lượng âm thanh, hình ảnh qua ghi băng phát sóng.
Điều kiện nào để làm thời sự trực tiếp?
Phải mất rất nhiều công đoạn và chi tiết để có thể tổ chức sản xuất một chương trình thời sự trực tiếp, tuy nhiên, xét một cách tổng thể thì quá trình này cần đến 2 yếu tố căn bản đó là sự đồng bộ về kỹ thuật và sự chuyên nghiệp về con người.
Sự đồng bộ về kỹ thuật: Ở Việt Nam, hiện tất cả các đài truyền hình đều đã chuyển hoặc đang dần chuyển sang số hóa quy trình sản xuất. Tuy nhiên, dù là kỹ thuật số (digital) hay kỹ thuật tương tự (analog) thì một yêu cầu bắt buộc của sản xuất chương trình truyền hình trực tiếp vẫn phải là sự đồng bộ về mặt máy móc. Nếu là kỹ thuật số thì tất cả tín hiệu, hình ảnh, âm thanh phải được số hóa, chuyển thành các file lưu trữ trên ổ cứng hoặc trên server. Nếu là kỹ thuật tương tự thì phải thống nhất sử dụng một loại băng, một loại đầu đọc, đầu ghi trong quá trình tổ chức sản xuất. Bất cứ một sự không đồng bộ nào cũng sẽ làm gián đoạn quá trình trực tiếp.
 |
Sự chuyên nghiệp về con người: Máy móc là điều kiện cần, yếu tố con người là điều kiện đủ. Sự chuyên nghiệp phải đến từ tất cả các khâu: biên tập, tổ chức sản xuất, truyền dẫn phát sóng. Mỗi một bộ phận, một công đoạn có một chức trách, nhiệm vụ khác nhau và nếu tất cả cùng làm tốt chức trách của mình thì quá trình tổ chức sản xuất sẽ trôi chảy. Do vậy, phẩm chất chuyên nghiệp phải là điều kiện tiên quyết nếu không muốn bị chính công việc đào thải.
Trực tiếp thời sự Hà Tĩnh, tại sao không?
Đến thời điểm hiện tại đã có khá nhiều đài truyền hình địa phương tổ chức sản xuất thời sự trực tiếp. Trong lộ trình tách kênh số hóa, phát sóng vệ tinh, trực tiếp thời sự cũng là một trong những đích ngắm hàng đầu. Thực tiễn sinh động của đời sống KT-XH và áp lực cạnh tranh thông tin cũng đang đặt ra yêu cầu bức bách đổi mới chương trình thời sự, trong đó, yêu cầu hàng đầu đó là đổi mới phương thức sản xuất.
Những năm qua, Đài PT-TH Hà Tĩnh đã khá thành công trong tổ chức sản xuất các chương trình thời sự phát thanh, tọa đàm, đối thoại trực tiếp. Điều này cho thấy, các khâu từ biên tập, kỹ thuật sản xuất đến dẫn chương trình đã có sự bắt nhịp. Kết quả này được hy vọng là sự tập dượt cần thiết trước khi thời sự chính thức phát sóng trực tiếp.
Thời sự trực tiếp là một xu thế. Quá trình thực hiện xu thế sẽ phải chấp nhận cả sự thể nghiệm, cả những va vấp để chương trình sau tốt hơn chương trình trước. Điều quan trọng nhất chính là tâm thế sẵn sàng của những người trong cuộc. Thành thật mà nói, không ít người làm truyền hình đang có một sự bằng lòng nhất định, thích làm báo theo kiểu công chức, thích an toàn và không muốn đi sớm, về muộn…
