Hiện nay đang là thời điểm muỗi và côn trùng (thiêu thân, kiến…) tấn công người dân và gây bệnh, vì vậy nhiều gia đình đã tìm dùng các sản phẩm chống muỗi: kem, gel, dung dịch bôi, thuốc xịt lên da... để bảo vệ và phòng bệnh. Tuy nhiên, việc dùng các loại thuốc này có nguy cơ độc hại cho sức khỏe.
Thuốc chống muỗi chứa hóa chất rất hại cho trẻ
Khi sử dụng bất kỳ loại thuốc nào vào cơ thể, mọi người cũng nên biết loại mình đang dùng chứa thành phần gì? Với các loại thuốc chống muỗi, dù ở dạng nào: kem, gel, dung dịch bôi cho đến các loại thuốc nước, thuốc xịt... của bất kỳ nhà sản xuất nào cũng đều có chung một thành phần chính là thuốc DEET. Lâu nay, DEET đã được biết đến như là một loại thuốc chống côn trùng tốt, với tỷ lệ thấp nhất là 15% cùng một số thành phần khác. Tuy nhiên, dù có tỷ lệ thấp nhưng hóa chất DEET không phải là vô hại. Nhiều người do quá lạm dụng các loại kem chống muỗi nên để lại những tổn hại cho da.
Thuốc xịt muỗi
Đặc biệt, thuốc chống muỗi được dùng nhiều cho trẻ em nhưng trẻ em lại là đối tượng dễ bị tác dụng phụ nhất từ việc sử dụng các sản phẩm này. Các loại thuốc chống muỗi đều có khả năng tác động lên hệ hô hấp và ảnh hưởng đến làn da của bé. Một số loại hóa chất tổng hợp có trong thuốc chống muỗi có thể nguy hiểm cho cơ thể bé khi chúng xâm nhập vào trong da. Vì vậy với trẻ nhỏ, nên sử dụng thuốc dạng nước hoặc kem thay vì thuốc phun xịt. Việc đó giúp cho trẻ không bị hít quá nhiều thuốc diệt côn trùng, vì khi phun, thuốc dạng bụi nước có xu hướng lan ra khắp nơi. Sau khi thuốc hết tác dụng (xem hướng dẫn sử dụng) phải tắm rửa cho trẻ sạch sẽ để loại bỏ hóa chất có hại.
Với những bé dưới 6 tháng tuổi, tốt nhất không nên cho bé dùng thuốc chỗng muỗi, đặc biệt là các sản phẩm chứa DEET. Với bé trên 6 tháng tuổi, nên tránh dùng kem chống muỗi bôi trực tiếp lên da. Không bôi thuốc lên tay trẻ, vì trẻ thường xuyên cho tay vào miệng. Một số loại kem (dầu) chống muỗi có mùi hương và nồng độ rất mạnh, dễ gây dị ứng cho làn da nhạy cảm của bé, cũng không nên cho bé dùng.
Các phản ứng phụ khi dùng thuốc chống muỗi
Nguy cơ phơi nhiễm hóa chất và gây hại hô hấp
Khi các vùng da hở như vết thương, nốt muỗi đốt cũ đã gãi trầy xước… tiếp xúc với các loại thuốc chống muỗi, cơ thể có nguy cơ bị phơi nhiễm hóa chất qua các vùng da hở này. Các báo cáo về triệu chứng phổ biến của việc nhiễm độc DEET ở trẻ em là đau đầu, run, mất kiểm soát, động kinh và co giật. Hầu hết các trường hợp nhiễm độc do tiếp xúc với DEET được báo cáo đều liên quan trẻ em dưới 8 tuổi.
Khi dùng loại bình xịt chống muỗi cho vùng mặt và cổ, thuốc xịt có thể lẫn vào không khí và dễ dàng xâm nhập cơ thể qua đường hô hấp.Việc này cũng giống như việc hít phải chất độc hại.
Thuốc bôi chống muỗi có thể gây hại da
Bôi kem chống muỗi đốt chỉ có tác dụng tạm thời, khi thuốc bay hết lại phải bôi tiếp. Nếu bôi kéo dài và bôi nhiều cũng có thể gây hại cho da. Đôi khi còn xuất hiện các tác dụng phụ như phản ứng kích ứng (da đỏ lên, rát, bong vảy) hoặc gây dị ứng da (da sưng nề, đỏ lên, ngứa, mụn nước li ti hoặc có mủ...). Những trường hợp viêm da cơ địa (cả trẻ em và người lớn) có làn da rất mẫn cảm nên cẩn thận khi sử dụng các sản phẩm chống muỗi.
Kem chống muỗi.
Trường hợp bị tác dụng phụ trên da, bệnh nhân rất ngứa và khi có mủ thì bị đau. Khi các sẩn lặn đi thường để lại các vết mất sắc tố hoặc tăng sắc tố sau viêm nhưng thường là tăng sắc tố. Một số khác bị những vết trắng lẫn vết thâm. Các vết thâm thường tồn tại rất dai dẳng và nếu cứ bị muỗi đốt liên tục thì các vết thâm xuất hiện ngày càng dày đặc. Nếu gãi hoặc chà xát nhiều thì các vết thâm còn bị dày lên sần sùi trông rất xấu. Nghiêm trọng hơn, điều này có thể dẫn đến viêm da dị ứng, nhiễm trùng, sưng tấy…
Lời khuyên cho người sử dụng thuốc chống muỗi an toàn
Khi đã biết sản phẩm có thể gây hại như thuốc chống muỗi thì việc hạn chế dùng sẽ tốt hơn cả. Tuy nhiên, khi thực sự cần thiết (đi đến nơi xa lạ, du lịch, sống trong vùng có dịch sốt xuất huyết…) buộc phải dùng thuốc chống muỗi thì mọi người cần dùng thuốc đúng phương pháp để thuốc phát huy hết hiệu quả, người dùng được an toàn.
Không dùng thuốc xịt cho vùng mặt. Trước khi sử dụng cho toàn thân, nên thử dùng trước cho một vùng da nhỏ mặt trong cánh tay. Nếu không xuất hiện kích ứng, mẩn ngứa thì từ đó mới áp dụng cho toàn bộ cơ thể. Không xịt trực tiếp thuốc lên người, nên xịt ra tay và xoa lên các vùng có nguy cơ bị muỗi đốt. Khi bôi cần tránh vùng mắt, mũi, miệng, vết thương hở. Có thể bôi thuốc lên quần áo, chăn, chiếu, màn… cũng cho tác dụng chống muỗi đốt.
Ngoài các biện pháp trên, có thể dùng một số sản phẩm từ thực vật để xua muỗi như thuốc xua muỗi từ dầu đậu nành, có tác dụng chống muỗi đốt trong khoảng 1,5 giờ. Các loại dầu khác như sả, tuyết tùng, bạc hà, cỏ chanh, phong lữ, dầu khuynh diệp cũng có tác dụng trong thời gian ngắn.
