Thời gian gần đây, thị trường xuất hiện sản phẩm với tên gọi “thiết bị tiết kiệm điện”. Theo mô tả, đây là sản phẩm chỉ cần cắm trực tiếp vào ổ cắm điện trong gia đình, khi đó các sản phẩm sử dụng điện khác như tivi, điều hòa, tủ lạnh hoạt động sẽ được tối ưu hóa công suất và có thể giảm 10-30% lượng điện tiêu thụ trong gia đình.
Loại sản phẩm này có thiết kế như một chiếc hộp nhựa nhỏ và có ổ cắm để cắm trực tiếp vào ổ điện, thông số điện áp 90-140V, trọng lượng chỉ hơn 100g. Tuy nhiên, theo tìm hiểu, sản phẩm này không hề có công dụng như quảng cáo, bên trong thiết bị chỉ có vài dây điện, điện trở, các tụ nhỏ và đèn LED được lắp ghép khá đơn giản. Với kết cấu này thì đây chỉ là thiết bị điện bình thường, không có khả năng tiết kiệm điện.
 |
Một sản phẩm được quảng cáo là “tiết kiệm điện” đang được rao bán trên một trang thương mại điện tử. |
Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN) khẳng định, về mặt kỹ thuật, tất cả các thiết bị điện khi cắm vào nguồn điện và hoạt động đều tiêu thụ một lượng điện năng nhất định.
Các thiết bị đấu vào mạch điện phía sau công tơ chỉ có thể cải thiện một phần hệ số công suất (Cos φ) của thiết bị điện, làm giảm tổn thất điện năng của dây dẫn và giảm một phần hao phí. Tuy nhiên, không thể có thiết bị nào đấu nối sau công tơ làm giảm tới 30-40% lượng điện năng tiêu thụ như quảng cáo.
Có thể nói đây chỉ là chiêu trò lừa đảo khách hàng, “lợi dụng” tâm lý muốn tiết kiệm chi tiêu của người tiêu dùng. Nếu có loại thiết bị có tác dụng can thiệp trực tiếp vào hoạt động công tơ điện làm cho công tơ điện chạy chậm lại, thì cũng có nghĩa là người sử dụng thiết bị này đang thực hiện hành vi ăn cắp điện, như vậy đã vi phạm quy định sử dụng điện và sẽ bị truy thu tiền điện, thậm chí có thể bị xử lý hình sự theo quy định của pháp luật.
Cục Cạnh tranh và Bảo vệ người tiêu dùng (Bộ Công Thương) mới đây cũng đã lên tiếng khuyến cáo người tiêu dùng về sản phẩm này. Theo đó, đây là các thiết bị vẫn còn chưa được cơ quan có chức năng chuyên môn chứng nhận về hiệu quả tiết kiệm điện, đồng thời, qua quá trình sử dụng thực tế, nhiều người tiêu dùng cho biết các thiết bị hoàn toàn không thể giảm điện năng tiêu thụ.
Cục Cạnh tranh và Bảo vệ người tiêu dùng khuyến cáo người tiêu dùng cần tìm hiểu kỹ thông tin trước khi mua bán, sử dụng các thiết bị được quảng cáo có chức năng tiết kiệm điện.
Người tiêu dùng cũng cần nâng cao ý thức sử dụng tiết kiệm điện bằng các giải pháp mà các cơ quan quản lý nhà nước và ngành điện đã khuyến cáo như: tắt các thiết bị điện khi không sử dụng, không nên sử dụng đồng thời các thiết bị điện có công suất lớn (như điều hòa, bếp đun điện, bình đun nước nóng…), khi bật điều hoà làm mát chỉ đặt ở mức 26-27 độ C trở lên và sử dụng quạt kết hợp.
Người tiêu dùng được khuyến cáo sử dụng các thiết bị tiêu thụ ít điện năng được gắn nhãn tiết kiệm năng lượng do Bộ Công Thương kiểm định, không sử dụng các thiết bị sản phẩm tiết kiệm điện nhập khẩu trôi nổi ngoài thị trường.
Bên cạnh đó, các hộ gia đình cần thường xuyên theo dõi, giám sát mức tiêu thụ điện hàng tháng. Trường hợp có sự gia tăng đột biến, cần phản ánh tới đơn vị cung cấp điện lực trên địa bàn hoặc khiếu nại tới các cơ quan nhà nước để kịp thời làm rõ nguyên nhân và có hình thức xử lý phù hợp.
