Vì sao nhiều núi lửa ‘thức giấc’ gần đây?

Núi lửa Fuego ở Guatemala, núi lửa Kilauea ở Hawaii, núi lửa Merapi ở Indonesia... lần lượt "thức giấc" thời gian gần đây. Chuyên gia về núi lửa nói gì?

Vì sao nhiều núi lửa ‘thức giấc’ gần đây?

Lực lượng cứu hộ nỗ lực cứu những người bị kẹt và sơ tán dân khỏi vùng ảnh hưởng của núi lửa Fuego ở Guatemala - Ảnh: REUTERS

Vụ phun trào kinh hoàng của núi lửa Fuego ở Guatemala hôm 3-6 khiến ít nhất 62 người thiệt mạng là vụ phun trào mới nhất trong một loạt các thảm họa núi lửa đang được thế giới quan tâm gần đây.

Theo hãng tin Reuters, tính đến ngày 4-6 giờ địa phương, trong số 62 người thiệt mạng mới chỉ có 13 thi thể được nhận diện, do ảnh hưởng của đợt phun trào. Nhiệt độ của các dòng chảy nham thạch lên tới 700 độ C.

Núi lửa Fuego, nằm cách thủ đô Guatemala City khoảng 40km về phía tây nam, cũng phóng ra một lượng lớn khói và tro bụi lên trời trong đợt phun trào lớn nhất trong hơn 40 năm qua ở quốc gia Trung Mỹ này.

Trong khi đó, núi lửa Kilauea ở Hawaii, Mỹ phun trào hôm 4-5 khiến hàng ngàn người phải chạy bỏ nhà cửa. Các hình ảnh được đăng tải cho thấy những dòng nham thạch "nuốt sống" nhiều khu vực của đảo Big Island.

Đến ngày 3-6, cùng ngày ngọn núi lửa ở Guatemala phun trào, một trận động đất mạnh 5,5 độ Richter làm rung chuyển hòn đảo Big Island ở Hawaii. Cơn địa chấn đã khiến một cột khói khổng lồ cao 2.440m bốc lên từ đỉnh ngọn núi Kilauea.

Núi lửa Merapi ở Indonesia cũng phun trào kể từ giữa tháng 5. Vụ phun trào gần nhất diễn ra hôm 1-6, khiến một cột khói bụi cao 6,4km bay vào không khí.

Vì sao nhiều núi lửa ‘thức giấc’ gần đây?

Cảnh dung nham từ lòng đất được phun trào ra khỏi miệng núi lửa Kilauea ở Hawaii - Ảnh: REUTERS

Nhiều người đặt nghi vấn liệu các vụ phun trào kinh hoàng này có phải là một "xu hướng" của các ngọn núi lửa hiện nay hay không. Tạp chí Time, Mỹ ngày 4-6 dẫn nhận định của các chuyên gia cho biết không có một "xu hướng" nào như vậy.

"Các vụ phun trào không có bất kỳ mối liên hệ nào với nhau. Tất cả những ngọn núi lửa này đều thường xuyên phun trào và hoạt động của chúng hoàn toàn bình thường", bà Karen Fontijn - nhà núi lửa học kiêm nghiên cứu sinh sau tiến sĩ tại Đại học Oxford, Anh, giải thích.

Vị chuyên gia về núi lửa cho biết thêm: "Ở bất kỳ thời điểm nào, thông thường sẽ có khoảng từ 10-20 núi lửa phun trào trên khắp thế giới. Chỉ vì chúng ta không thường xuyên nghe tới các vụ phun trào này mà thôi".

Theo tạp chí Time, có thể do ảnh hưởng nghiêm trọng của các vụ phun trào lên con người, cơ sở hạ tầng cùng những hình ảnh kinh hoàng đã khiến chúng ta chú ý nhiều hơn tới hoạt động của núi lửa trên khắp thế giới.

Từng có một số học thuyết được đưa ra để lý giải tại sao các vụ phun trào của núi lửa đang có xu hướng tăng lên.

Một cuộc nghiên cứu hồi năm 2014 cho rằng những thay đổi trong vận tốc quay của Trái Đất, vốn bị ảnh hưởng bởi các nhân tố như lực hút của mặt trời và mặt trăng, đã dẫn tới việc "đánh thức" các núi lửa nhanh hơn.

Trước đó, một cuộc nghiên cứu hồi năm 2009 cho thấy số vụ phun trào núi lửa tăng lên có liên quan tới vấn đề nhiệt độ của Trái Đất tăng lên mỗi năm.

Núi lửa Fuego ở Guatemala và núi nửa Merapi ở Indonesia đều nằm trên "Vành đai lửa" - một khu vực có hình móng ngựa rộng 40.230km nơi một số mảng kiến tạo va chạm nhau.

Khoảng 3/4 số ngọn núi lửa trên thế giới có thể được tìm thấy bên trong vùng này. Núi lửa Kilauea của Hawaii không nằm trên "Vành đai lửa" mặc dù ngọn núi này nằm quanh khu vực Thái Bình Dương.

Vì sao nhiều núi lửa ‘thức giấc’ gần đây?

Dung nham chảy ra từ núi lửa Kilauea ở Hawaii - Ảnh: EPA

Vì sao nhiều núi lửa ‘thức giấc’ gần đây?

Núi lửa Fuego ở Guatemala thức giấc khiến hàng chục người thiệt mạng - Ảnh: AFP

Vì sao nhiều núi lửa ‘thức giấc’ gần đây?

Cận cảnh núi lửa phun trào - Ảnh: AFP/Getty

Vì sao nhiều núi lửa ‘thức giấc’ gần đây?

Nhà cửa, xe cộ bị vùi trong tro núi lửa Fuego - Ảnh: REUTERS

Vì sao nhiều núi lửa ‘thức giấc’ gần đây?

Núi lửa Merapi ở Indonesia - Ảnh: vacationbaliindonesia.com

Theo Tuổi trẻ

Chủ đề Hạn hán - Thiên tai

Đọc thêm

Mỹ ký thỏa thuận về đất hiếm với Malaysia và Thái Lan

Mỹ ký thỏa thuận về đất hiếm với Malaysia và Thái Lan

Các thỏa thuận khoáng sản giữa Mỹ với Malaysia và Thái Lan được đánh giá là bước đi chiến lược nhằm ứng phó với chính sách kiểm soát xuất khẩu ngày càng chặt chẽ của Trung Quốc. Dù cần thời gian và đầu tư để hiện thực hóa, động thái này có thể tăng sức ép đàm phán của Washington trong các vòng đối thoại song phương và đa phương về chuỗi cung ứng đất hiếm.
Mỹ dỡ bỏ cấm vận vũ khí với Campuchia

Mỹ dỡ bỏ cấm vận vũ khí với Campuchia

Mỹ sẽ dỡ bỏ lệnh cấm vận vũ khí đối với Campuchia và mở rộng hợp tác trong cuộc chiến chống các tổ chức tội phạm xuyên quốc gia, bao gồm buôn bán ma túy và các trung tâm lừa đảo trực tuyến.
Timor-Leste gia nhập ASEAN

Timor-Leste gia nhập ASEAN

Timor-Leste gia nhập Hiệp hội các Quốc gia Đông Nam Á (ASEAN), trở thành quốc gia thành viên thứ 11 của khối sau 14 năm vận động.
Tình trạng đóng cửa Chính phủ Mỹ tiếp tục kéo dài

Tình trạng đóng cửa Chính phủ Mỹ tiếp tục kéo dài

Đợt đóng cửa chính phủ liên bang lâu thứ hai trong lịch sử nước Mỹ nhiều khả năng sẽ còn kéo dài ít nhất đến hết cuối tuần này, khi Thượng viện tạm nghỉ họp cho đến tuần sau và Tổng thống Donald Trump tối 24/10 bắt đầu chuyến công du nhiều ngày tới châu Á.