Mứt, bánh
Mứt, bánh tết là món ăn truyền thống trong dịp tết của người Việt. Khay mứt, bánh thể hiện hương vị của cuộc sống.
Không còn ưa chuộng hàng chế biến sẵn, ngày tết cũng là dịp để các mẹ, các chị trổ tài làm mứt, làm bánh của mình.
Các loại bánh đẹp mắt trong ngày tết khiến lòng người trở nên ấm áp hơn.
Ngoài các loại mứt, bánh truyền thống có vị ngọt đậm như mứt dừa, mứt bí, mứt sen, bánh đậu xanh, xu xê… ngày nay, với sự hướng dẫn khá tỉ mỉ trên các trang mạng, chị em có thêm rất nhiều sự lựa chọn như: mứt quất, mứt vỏ cam, mứt thạch, mứt cóc, mứt khế, mứt vỏ bưởi, bánh thạch, bánh quy, bánh tuyết v.v…
Mỗi người tùy độ khéo léo của mình mà chế biến ra các loại mứt, bánh với những màu sắc, hương vị và hình dáng khác nhau.
Ngày tết, bên chén trà nóng, hương vị của các loại mứt, bánh sẽ giúp những cuộc sum vầy, gặp gỡ thêm phần ấm cúng, ngọt ngào.
Thịt bò rim
Dẫu có thể rim thịt bò bất cứ lúc nào nhưng kỳ lạ là chỉ đến ngày tết, người ta mới cảm nhận đầy đủ hương vị của món ăn này.
Để thịt bò rim ngon và có thành phẩm đẹp mắt, người Hà Tĩnh thường chuẩn bị nguyên liệu gồm: bắp bò cỏ loại thỏi nhỏ, mật mía Sơn Thọ mới nấu, gừng vừa thu hoạch, một ít ruốc bể, nước mắm nhĩ.
Sau khi ướp thịt bò với các loại gia vị trên chừng 1 tiếng thì bắc lên bếp, đun lửa to cho sôi trùm lên rồi hãm lửa nhỏ dần, rim chừng 2 tiếng nữa.
Bò rim với tỏi nguyên tép là một biến tấu rất thú vị của các bà nội trợ...
Có thể nấu thịt bò rim bằng bếp ga, bếp từ nhưng nấu bằng bếp củi vẫn cho thành phẩm ngon nhất. Ngày nay, các bà nội trợ còn làm mới món này bằng cách rim với tỏi nguyên tép.
Thịt bò rim thành phẩm có màu nâu sẫm, vừa đủ độ mềm để khi thái ra không bị vỡ, giữ được hoa văn của những thớ gân trong bắp bò. Để quyện vị, người ta thường ăn thịt bò rim với hành muối, kiệu muối hoặc rau sống, bánh chưng…
Các loại thịt khô
Tết ngày nay không nặng về mâm cỗ nên ngoài những món ăn truyền thống được chuẩn bị với số lượng vừa phải, nhiều gia đình cũng chuẩn bị các món ăn hiện đại, nhẹ nhàng để tiếp đãi khách. Phổ biến vẫn là khô bò, khô gà, khô lợn. Không sang trọng như đùi lợn muối, lườn ngỗng hun khói… nhập khẩu, các món này thường có ở các gia đình điều kiện kinh tế trung bình khá.
Đây là những món ăn khá dễ làm nên rất nhiều bà nội trợ thường tự tay chế biến. Chỉ cần có một chiếc lò nướng và lựa chọn công thức, hương vị phù hợp (được đăng tải trên youtube) là các bà nội trợ đã có thể thỏa sức trổ tài. Khô bò, khô gà, khô lợn có những hương vị khác nhau nhưng đều được chế biến khá cay, rất hợp với tiết trời lạnh giá ngày tết.
Giá thành không quá cao, hợp khẩu vị nhiều người, các món thịt khô cũng rất hợp để nhâm nhi với ly rượu vang đỏ đầu xuân.
Hành muối
Cùng với những món ăn “sơn hào hải vị”, hành muối là món ăn dân dã trong ngày tết của cả 3 miền. Mỗi miền, tùy theo văn hóa ẩm thực đặc trưng mà có những cách làm khác nhau.
Ở Hà Tĩnh, hành muối thường có vị trung tính, không quá mặn như các món muối truyền thống của người miền Trung, không quá ngọt như ở miền Nam và không quá chua như ở miền Bắc.
Hành muối là món ăn phụ được ưa chuộng trong những ngày tết cổ truyền.
Hành nguyên liệu là củ hành hoa tươi của miền Bắc hoặc hành tím Lý Sơn. Hành được ngâm qua bằng nước gạo khoảng 5 ngày để xả hăng, sau đó trộn muối trắng theo khẩu vị mặn nhạt của từng gia đình. Để tránh bị lên meo cà (váng trắng) và tạo độ chua vừa phải, người ta thường chẻ mía lót đáy và bao quanh hũ hành.
Dưa hành được muối trước tết chừng 20 ngày để tránh vị hăng, cay khi sử dụng và thường được ăn kèm với bánh chưng, thịt đông…
Thịt nấu đông
Một trong những món ăn truyền thống được nhiều gia đình ưa chuộng trong dịp tết là thịt nấu đông.
Thịt nấu đông thường được chế biến bằng thịt gà hoặc thịt lợn. Phụ gia đi kèm không thể thiếu là nấm hương, mộc nhĩ, tiêu, hành tăm.
Thịt nấu đông là món ăn dễ làm và tiện dụng trong những ngày tết.
Món ăn này tuy dễ làm nhưng cần sự tỉ mỉ, đòi hỏi người nội trợ phải có kinh nghiệm điều chỉnh vị cũng như lửa, đảm bảo thành phẩm không quá nhừ, không quá dai, phần da lợn và da gà vừa đủ độ “rựa” để tạo đông hiệu quả.
Thịt nấu đông thường được sử dụng ăn với cơm nóng, bánh chưng hoặc nhấm nháp cùng chén rượu đầu xuân. Để tạo thêm hương vị cho món ăn này, người Hà Tĩnh thường ăn kèm món thịt đông với dưa cải muối chua và dùng nước mắm nhĩ để chấm.
