99 đỉnh non cao Hồng Lĩnh ẩn chứa rất nhiều câu chuyện văn hoá, lịch sử trong quá trình phát triển của Hà Tĩnh cũng như của dân tộc. Cùng với những những hang động kỳ bí là những huyền tích phản ánh quá trình kiến tạo văn hoá của vùng đất Hà Tĩnh. Trải qua bao thăng trầm, dâu bể, nhiều công trình, dấu tích đã bị rêu phong thời gian phủ lấp. Nhưng cũng chính trong thăng trầm, dâu bể ấy, nhiều di tích vẫn còn tồn tại, được tôn tạo và tiếp tục toả rạng trong đời sống văn hoá hiện đại…
Một trong số những di tích may mắn không trở thành phế tích ấy là Chùa Hang - ngôi chùa độc đáo nằm trong hang đá mé sườn tây núi Mồng Gà thuộc dãy núi Hồng Lĩnh. Sau hơn 20 năm được phát hiện, khôi phục, tôn tạo, chùa Hang nay đã trở thành một quần thể kiến trúc độc đáo, được ví như một “Đà Lạt thu nhỏ” giữa lòng Hà Tĩnh, là chốn gửi trao niềm tin tâm linh của phật tử bốn phương.
Mùa xuân, khi lá thông vào độ xanh nhất, khi mặt nước con hồ dưới chân chùa đương kỳ tĩnh lặng nhất, những bước chân trẩy hội lại nô nức tìm về ngôi chùa trong hang đá trên đỉnh Mồng Gà ấy. Đường lên chùa tuy dốc cao ngoằn ngoèo nhưng qua chút gian nan đó, ngay khi vừa chớm chân chùa, du khách đã ngỡ ngàng như lạc bước vào chốn thần tiên với thông reo vi vu, với ẩn hiện những mái ngói trong mây núi in bóng mặt hồ. Du khách đến Chùa Hang ngoài việc tụng kinh niệm phật cầu mong điềm lành còn có thể thưởng lãm cảnh sắc thiên nhiên hiền hoà, thả mình an lạc trong mây núi…
Chùa Hang mặc dù đã trở thành một địa chỉ tâm linh, là chốn đi về trao gửi niềm tin của đông đảo phật tử, du khách nhưng đến nay chưa một ai tìm được tài liệu ghi chép về lịch sử của ngôi chùa, chỉ biết rằng, chùa được phát hiện cách đây 20 năm bởi một người dân trú tại tổ dân phố 7, phường Bắc Hồng, thị xã Hồng Lĩnh.
Chùa Hang sau ngày tôn tạo, đi vào hoạt động đã nhận được rất nhiều công đức của phật tử và các doanh nghiệp. Ngày càng có nhiều hạng mục, công trình được xây dựng, nâng chùa Hang trở thành một quần thể kiến trúc với các điểm tín ngưỡng như: Khuôn viên tượng quan âm Cung A Di Đà, Cung Tam bảo, Cung thờ mẫu, Cung thờ tượng quan âm và khu vực thờ Thiên thủ Thiên Nhẫn. Các điểm tín ngưỡng thờ tự này được xây dựng rất khiêm nhường, không khoa trương và được phân bố khá đều giữa hệ thống đường tản bộ, vườn cảnh tạo nên mối tổng hòa trong không gian thờ tự vừa cổ kính vừa hiện đại, vừa dung dị, gần gũi lại rất uy nghiêm.
Thong dong đi giữa ngàn thông chùa Hang, trong tiếng gõ mõ tụng kinh thanh tịnh của thầy lễ, tôi cứ mường tượng về những con người đã không quản ngại gian nan, vất vả, tháng ngày bền bỉ phát núi, đắp đường, trồng hoa, xây nhà… Hôm nay, tôi không có duyên gặp họ nhưng tôi chắc chắn rằng họ đều mang một gương mặt phúc hậu và tâm can sáng trong để làm nên một điểm du lịch tâm linh độc đáo của Hà Tĩnh hôm nay.
Ảnh: huy tùng - đình nhất
video: hà anh
thiết kế: huy tùng