Trên địa bàn Hà Tĩnh, hình thức đầu tư theo hợp tác công - tư (PPP) đã được manh nha khoảng 3 năm nay. Bằng chính sách “trải thảm” mời gọi, tỉnh ngày càng thu hút nhiều DN quan tâm đến lĩnh vực nông nghiệp - nông thôn. Trong đó, DN là đầu chuỗi, chủ động liên kết sản xuất với bà con nông dân và chịu trách nhiệm bao tiêu sản phẩm sau thu hoạch.
Đến thời điểm này, Tổng Công ty KS&TM Hà Tĩnh (Mitraco) là một trong những “ông lớn” về nguồn đầu tư cho nông nghiệp. Mitraco đang là đầu mối làm “bà đỡ’ cho các DN, HTX, tổ hợp tác và các hộ trong tỉnh tham gia phát triển lợn siêu nạc, bước đầu tạo ra chuỗi liên kết từ cung cấp con giống, kỹ thuật, kiểm soát dịch bệnh đến bao tiêu sản phẩm. Đến nay, tổng đàn nái đạt gần 7.500 con, có 79 trại vệ tinh quy mô 300-1.000 con; 39 tổ hợp tác, 575 hộ nuôi quy mô nhỏ. 2 năm nay, Tổng Công ty còn tiến sâu hơn vào lĩnh vực này với dự án sản xuất rau, củ, quả công nghệ cao trên đất cát bạc màu.
 |
Được tỉnh hỗ trợ về chính sách, Mitraco đã thực hiện thành công dự án sản xuất rau, củ, quả trên cát ven biển. (Trong ảnh: Bí thư Tỉnh ủy Võ Kim Cự cùng lãnh đạo Công ty Fineton (Hồng Kông) khảo sát vùng trồng rau, củ, quả trên cát của Mitraco tại xã Thạch Văn, Thạch Hà |
Bà Trần Thị Hà - Phó Tổng Giám đốc Mitraco cho biết: “Hệ thống cơ chế chính sách cho nông nghiệp lớn đã tạo điều kiện cho DN tháo gỡ khó khăn, đồng thời, là động lực cho DN trong đầu tư phát triển sản xuất. Bên cạnh đó, thủ tục hành chính tinh giản khiến chúng tôi thấy tự tin hơn”.
Sau Mitraco, hàng chục công ty đã tham gia chuỗi hoặc là khép kín hoặc một phần của chuỗi (chẳng hạn như chịu trách nhiệm tìm thị trường, chuyển giao KH&CN…). Ông Đặng Ngọc Sơn - Giám đốc Sở NN&PTNT cho biết: “Vai trò của DN ngày càng quan trọng trong sự phát triển của ngành nông nghiệp. Khuyến khích đầu tư PPP là cơ hội để nâng cao hiệu quả dòng vốn tư nhân trong phát triển nền nông nghiệp hiện đại, giúp chúng ta mở cánh cửa của KHKT, tạo ra những mô hình tăng trưởng mới”.
Cũng theo ông Sơn thì chỉ trong vòng 2 năm (từ năm 2014 đến nay), riêng về nông nghiệp, tỉnh đã ban hành 9 bộ cơ chế chính sách hỗ trợ, khuyến khích phát triển. Trong đó, ngoài hỗ trợ người sản xuất, nông dân thì chính sách “kích thích” vào sự đầu tư lớn, đầu tư theo chuỗi giá trị.
Thúc đẩy đầu tư hợp tác công - tư PPP cũng là một trong những hoạt động của dự án Phát triển nông thôn bền vững vì người nghèo Hà Tĩnh (SRDP) của IFAD. Dự án đầu tư vào các mô hình có khả năng sinh lợi, nhằm tăng thu nhập bằng cách cải thiện cơ hội thị trường, cung cấp các dịch vụ và nguyên liệu có sẵn. Từ đó, đẩy mạnh phát triển DN kinh doanh nông nghiệp có lợi nhuận trong lĩnh vực NN&PTNT bằng việc hỗ trợ hộ kinh doanh, HTX, DN vừa và nhỏ; tăng cường mối liên kết thị trường giữa nông dân và DN.
 |
Mitraco đang là đầu mối làm “bà đỡ’ cho các DN, HTX, tổ hợp tác và các hộ trong tỉnh tham gia phát triển sản xuất |
Ông Phan Văn Tài - Phó Giám đốc dự án cho biết: “Đến nay, dự án đã thu hút 9 DN tham gia, trong đó, đã phê duyệt 2 tiểu dự án. Việc tham gia dự án sẽ giúp DN giải quyết các giới hạn, rào cản về hàng hóa, dịch vụ và liên kết trong đầu tư DN vào lĩnh vực NN&PTNT. Thời gian tới, cùng với dự án phát triển nông nghiệp, chúng tôi sẽ đồng thực hiện dự án hợp tác công - tư vào nông nghiệp”.
Mặc dù đã được “trải thảm đỏ” mời gọi, nhưng cũng phải thẳng thắn nhìn nhận tỷ lệ DN mặn mà với lĩnh vực này chưa nhiều, nhất là trong khu vực ngoài tỉnh và FDI. Theo họ thì lĩnh vực này rủi ro cao, thu hồi vốn chậm. Đó là lý do khiến nhiều đơn vị đành “đứt gánh giữa đường” liên kết, DN mất lãi, nông dân bị “mang con bỏ chợ”... Cũng theo các DN, những chính sách đồng hành của chính quyền địa phương cần “sát” hơn với nhà kinh doanh.
Bà Vũ Thị Vân Phượng - Giám đốc Công ty CP VietRAP Đầu tư thương mại (Hà Nội) cho biết: “Sau khi khảo sát tại Hà Tĩnh, chúng tôi cho rằng, rau, củ, quả trên cát là sản phẩm chúng tôi đang cần và nằm trong chiến lược phát triển lâu dài. Chúng tôi đang tìm kiếm thị trường cho sản phẩm này nhưng quay trở lại thì chính sản xuất không đáp ứng được. Chúng tôi cần một cơ chế hợp lý cho những DN ngoại tỉnh”.
