Mình mong mọi người có thể tư vấn cho mình các loại camera tân tiến hiện nay. Mình sẽ lắp góc nhìn chính diện vào góc học tập của con, chỉ tránh khu vực giường ngủ.
Mình sẽ mua loại lưu video lên bộ nhớ đám mây, nhưng chưa biết lựa chọn hãng nào để đặt mua. Mong mọi người đề xuất để mình cải thiện tình hình học tập của con”.
Đó là chia sẻ được cho là của phụ huynh đăng tải trên mạng xã hội. Theo người này, đầu năm học, con của chị rất tiến bộ, thành tích học tập đứng tốp đầu của lớp. Nhưng gần đây, ý thức kỷ luật của con sa sút, điểm kiểm tra giảm một cách báo động. Khi cô giáo báo tình hình học tập của con, chị đã rất là sốc và chấn chỉnh lại.
Đồng thời, người mẹ này cũng tịch thu điện thoại, giới hạn thời gian sử dụng máy tính 2 giờ/ngày, dưới sự giám sát của mẹ. Chị cũng muốn lắp camera trong phòng để sát sao con hơn.
Chỉ sau một ngày, bài viết đã thu về hàng nghìn lượt tương tác với nhiều bình luận về việc nên hay không lắp camera giám sát con cái học tập, cùng với đó là hiệu quả giáo dục của biện pháp này.
Nhiều người ngỡ ngàng
Chị Nhật Hà (phụ huynh tại Hà Nội) nhìn nhận không rõ chia sẻ của phụ huynh nói trên có thật hay không nhưng thực tế, chị đã gặp không ít cha mẹ có hành động tương tự.
Thay vì trao đổi và dành thời gian tìm hiểu câu chuyện đằng sau, người mẹ trong bài lại ráo riết lên mạng hỏi ý kiến, tìm nơi bán camera, cốt để con vào ngay tầm mắt mình.
Làm như vậy, chị Hà cho rằng hiệu quả chưa thấy nhưng hậu quả lại đến nhanh hơn. Là một người mẹ có 2 con bậc tiểu học và THCS, theo chị Hà, việc cha mẹ lo lắng, quan tâm, lắp camera để theo sát con cũng là điều dễ hiểu.
Tuy nhiên, hành động có phần cực đoan như câu chuyện trên có thể khiến trẻ bất hợp tác, nổi loạn, phản kháng… Điều này khiến tình cảm mẹ con rạn nứt, gia đình căng thẳng, thậm chí nhiều em nảy sinh suy nghĩ tiêu cực.
Chị lấy ví dụ con trai chị năm nay lên lớp 8, dù ở Hà Nội hay về quê, chỗ nào có lắp camera, con sẽ hạn chế lui tới. Có lần, con chia sẻ với chị rằng “khi về quê, con không thích ngồi ngoài phòng khách vì có tận 3 camera chiếu vào. Trong khi đó, người nhìn camera có cả các cô chú, người thân tận trong TP.HCM cũng có thể nhìn thấy”.
“Rõ ràng, các con ý thức được quyền riêng tư, nên việc lắp camera giám sát ngay phòng học, phòng ngủ của con không phải là ý kiến hay”, chị Hà chia sẻ.
Đồng quan điểm, khi thấy trường hợp cha mẹ đòi lắp camera giám sát con, ThS Trần Tú, giảng viên Luật tại TP.HCM, ngay lập tức đặt câu hỏi “Họ đã giao tiếp với con mình như thế nào?”.
Lấy ví dụ với trường hợp mẹ muốn lắp camera vì điểm số của con tụt giảm, cô tự hỏi liệu người mẹ này đã nói chuyện với con về việc học hay tìm hiểu nguyên nhân con tụt dốc hay chưa.
“Thay vì nói chuyện thẳng thắn với con, những phụ huynh này lại chọn cách cực đoan là lắp camera giám sát, không cần biết con mình có đồng ý hay không”, cô Tú nói.
Đứng ở góc độ của một nhà giáo dục, cô cho rằng việc lắp camera cũng giống như một dạng “bạo lực” trẻ. Nếu trước đây cha mẹ kiểm soát con bằng đòn roi, ngày nay, camera lại là công cụ thay thế cho việc đó.
Còn xét ở góc độ pháp lý, ThS Trần Tú nêu rằng trẻ em chưa thành niên có những quyền cơ bản được pháp luật quy định tại Hiến pháp và Bộ luật dân sự 2015. Trong đó bao gồm quyền có đời sống riêng tư, được giữ bí mật thông tin riêng tư (Điều 38 Bộ luật dân sự 2015).
Hành vi đặt camera của cha mẹ có thể trực tiếp xâm phạm quyền này (thu thập thông tin riêng tư khi không có sự đồng ý của con). Thậm chí ngay cả khi đứa trẻ đồng ý, cha mẹ cũng không đảm bảo được hình ảnh của trẻ không bị tin tặc xâm nhập và lợi dụng vào mục đích xấu.
“Sẽ ra sao nếu hình ảnh của con bị lộ ra và rơi vào tay tội phạm deepfake?”, ThS Trần Tú nhấn mạnh.
Phụ huynh nên làm gì?
Trao đổi thêm về vấn đề này, ThS Trần Tú cho rằng việc cha mẹ lắp camera để giám sát con cái không chỉ đặt ra vấn đề pháp lý mà còn ảnh hưởng nghiêm trọng đến tâm lý trẻ em.
Để hiểu rõ tác động này, người lớn chỉ cần thử đặt mình vào vị trí của đứa trẻ: Tưởng tượng trong nhà luôn có một chiếc camera chĩa thẳng vào mình, ghi lại từng cử chỉ, hành động từ khi ngồi học, cầm điện thoại cho đến lúc đứng dậy hay nằm nghỉ.
“Ngay cả người trưởng thành với tâm lý ổn định cũng sẽ thấy khó chịu, bất an, huống chi là một đứa trẻ đang trong độ tuổi dậy thì”, bà nêu quan điểm.
Theo phân tích của ThS Trần Tú, cảm giác bị giám sát liên tục sẽ khiến trẻ rơi vào trạng thái căng thẳng, sợ hãi và mất cảm giác an toàn trong chính ngôi nhà của mình. Khi sự khó chịu và áp lực ấy bị dồn nén trong thời gian dài, nó có thể dẫn đến những phản ứng tiêu cực, thậm chí bùng phát hành vi chống đối hoặc nổi loạn.
Nữ giảng viên Luật cũng nhận định trong bối cảnh hiện nay, trẻ em có mức độ tiếp xúc cao với các giá trị và văn hóa hiện đại, nên nhu cầu về không gian riêng tư và tự do cá nhân là hoàn toàn chính đáng. Việc bị giám sát bằng camera khiến trẻ cảm thấy mình không được tin tưởng, dẫn đến rạn nứt trong mối quan hệ cha mẹ - con cái.
“Chúng ta không thể trách đứa trẻ trong trường hợp đó, vì chính cha mẹ đã vô tình đẩy con vào thế bị kìm kẹp”, ThS Tú nói, đồng thời khẳng định hành vi giám sát con cái bằng camera là một hình thức kiểm soát không lành mạnh, có thể gây tác động lâu dài tới tâm lý và sự phát triển nhân cách của trẻ.
Còn theo chị Nhật Hà, nếu con còn nhỏ, bậc tiểu học trở xuống, việc lắp camera có thể mang lại tác động tích cực, bởi ở độ tuổi này, sự tập trung, ý thức tự giác của các con chưa cao. Nếu có camera giám sát, cha mẹ có thể kịp thời quan sát theo dõi thói quen, thái độ học tập của con, từ đó kịp thời uốn nắn.
Hơn nữa, trong xã hội hiện đại, nhiều bậc phụ huynh rất bận rộn với công việc ngoài xã hội. Camera không khác gì “đôi mắt” giúp cha mẹ biết con ở nhà có an toàn không, có ngồi vào bàn đúng giờ, gia sư đến dạy ra sao… Tuy nhiên, ở độ tuổi từ cấp 2, như nêu trên, chị Hà cho rằng lắp camera trong phòng ngủ để giám sát con là không hợp lý.
Song, dù ở độ tuổi nào, vị phụ huynh nhìn nhận việc lắp đặt camera cần có sự trao đổi trước với con. Ví dụ, hai mẹ con có thể trò chuyện về việc mẹ bận làm việc từ xa, không có nhiều thời gian để bên con, kèm cặp con học bài, nên mẹ lắp để quan tâm con từ xa, chứ không nhằm mục đích giám sát, xâm phạm quyền riêng tư của con.
“Tuy nhiên, tôi cho rằng để sát sao con, bố mẹ cần gần gũi, trò chuyện, dành nhiều thời gian sẻ chia, đồng hành cùng trẻ hơn là lắp camera giám sát”, người mẹ nhìn nhận.
