Bác Hồ “lẩy Kiều” giới thiệu văn hoá Việt với thế giới

(Baohatinh.vn) - Bác Hồ là người đầu tiên và rất thành công trong việc “lẩy Kiều”, “tập Kiều”, “phỏng Kiều” để tiếp đón, chào mừng, đưa tiễn các nguyên thủ quốc gia, khách quốc tế.

Bác Hồ “lẩy Kiều” giới thiệu văn hoá Việt với thế giới

Chủ tịch Hồ Chí Minh tiếp Tổng thống nước Cộng hòa Indonesia Xu-các-nô tại Hà Nội (tháng 6/1959). Ảnh tư liệu

Sau hơn nửa thế kỷ, bây giờ đọc lại vẫn thấy phù hợp và đầy ý nghĩa. Đó là tầm nhìn xa trông rộng ở một người hội tụ được tinh hoa văn hóa phương Đông, phương Tây.

Bác vận dụng Kiều để chào mừng, đáp từ các vị khách quốc tế vừa đề cao giá trị nội dung, nghệ thuật của một kiệt tác văn học vừa khẳng định văn hóa đặc sắc của Việt Nam; quảng bá, giới thiệu với bạn bè quốc tế tác phẩm văn chương bất hủ, bách khoa thư của người Việt.

Theo thống kê của chúng tôi, từ năm 1957, khi tiếp Chủ tịch Xô viết - ngài K.E.Vôrôsilốp - và đến sau này, Bác Hồ có 9 lần “lẩy Kiều”, nhiều nhất là các năm 1957, 1963. Đó là chưa nói đến việc sử dụng Kiều trong các bài báo có tính chất quốc tế như: “Kiều bào yêu nước”, “Một tin tức lạ”, “Sẵn sàng giúp đỡ”...

Cho đến nay, khi nói đến “lẩy Kiều” của Bác, nhiều người vẫn luôn nhắc đến bài “nói chuyện tại cuộc mít tinh chào mừng Tổng thống Xu-các-nô” của nước Cộng hòa Indonesia vào năm 1959. Người nói: Nước xa mà lòng không xa/ Thật là bầu bạn, thật là anh em.

Nhớ lại trong câu thơ Kiều chỉ nói cái riêng, nghĩa hẹp nhưng khi vận dụng vào bối cảnh này, Người đã nói được cái chung của hai dân tộc, chuyển tải được những nội dung hoàn toàn mới, thắm tình hữu nghị hai nước.

Ngày chia tay, trong “lời tiễn Tổng thống Xu-các-nô tại sân bay Gia Lâm”, Người đã 2 lần sử dụng “lẩy Kiều” với 6 câu thơ rất phù hợp và lý thú! Người nói: Cánh hồng bay bổng tuyệt vời/ Trông mòn con mắt phương trời đăm đăm! Rồi nhắc đến tình cảm lưu luyến của Nhân dân Việt Nam với Tổng thống Xu-các-nô: Nhớ nhung trong lúc chia tay/ Tấm lòng lưu luyến cùng bay theo người/ Người về Tổ quốc xa khơi/ Chúc người thắng lợi, chúc người bình an thật trọn vẹn nghĩa tình!

Trong “Lời phát biểu đón tiếp đồng chí Nô-vốt-ny, Bí thư thứ nhất Đảng Cộng sản Tiệp Khắc vào năm 1963, Bác cũng đã vận dụng Kiều: Trải bao tháng đợi, năm chờ/ Chờ người khách quý bao giờ đến thăm. Và khi được gặp gỡ thì Xuân này, xuân lại thêm xuân/ Nước non xa, anh em gần, vui thật là vui đã diễn tả được tình cảm chân thành khi gặp khách quý.

Bác Hồ “lẩy Kiều” giới thiệu văn hoá Việt với thế giới

Chủ tịch Hồ Chí Minh tiếp Quốc vương Lào Sisavang Vatthana tại Hà Nội ngày 10/3/1963. (Nguồn: Sách Ảnh Quan hệ đặc biệt Việt Nam-Lào/Nhà xuất bản Thông tấn)

Trong mối quan hệ hữu nghị đặc biệt Việt Nam - Lào, năm 1963, khi tiếp đoàn đại biểu cấp cao của Lào, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã đọc mấy vần thơ tâm huyết: Bấy lâu cách trở quan hà/ Từ nay Lào - Việt rất là gần nhau/ Thương nhau mấy núi cũng trèo/ Mấy sông cũng lội, mấy đèo cũng qua/ Việt - Lào hai nước chúng ta/ Tình sâu hơn nước Hồng Hà, Cửu Long. Đó là sự khẳng định, lời căn dặn, mong ước và thông điệp cho mai sau.

Năm 1963, trong lời chào mừng đồng chí Lưu Thiếu Kỳ - Chủ tịch nước Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa, Phó Chủ tịch Ban Chấp hành Trung ương Đảng Cộng sản Trung Quốc, Bác đã nói luôn hai câu Kiều: Đến bây giờ mới thấy đây/ Mà lòng đã chắc những ngày một hai. Tiếp đến, Bác khẳng định: Mối tình thắm thiết Việt - Hoa/ Vừa là đồng chí, vừa là anh em rất hợp người, hợp cảnh.

Rồi ngày lên đường, Bác đã vận dụng “lẩy Kiều” mới lý thú và ý nghĩa: Tiễn đưa, chẳng muốn chia tay/ Bạn về cố quốc nước mây nghìn trùng/ Cầm tay lòng lại dặn lòng/ Cùng nhau giương ngọn cờ hồng Mác - Lê. Có thể coi đây là một trong những bài “lẩy Kiều” thành công nhất và có sức lôi cuốn, hấp dẫn người nghe.

Bác Hồ “lẩy Kiều” giới thiệu văn hoá Việt với thế giới

Ngày nay, Truyện Kiều và Nguyễn Du đã được nhân dân nhiều nước trên thế giới biết đến và yêu thích. Trong ảnh: Ngài Gareth Ward - Đại sứ Vương quốc Anh tại Việt Nam cùng đoàn công tác đến tham quan Khu di tích Đại thi hào Nguyễn Du. Ảnh Ngọc Loan

Từ vận dụng 6 câu thơ Kiều ở các trường đoạn khác nhau (như câu thứ 3187: Thoắt thôi tay lại cầm tay/ Càng yêu vì nết, càng say vì tình lại về câu thứ 1787 Bốn phương mây trắng một màu/ Trông vời cố quốc biết đâu là nhà, sau đó trở lại câu thứ 1503: Cầm tay dài ngắn thở than/ Chia phôi ngừng chén, hợp tan nghẹn lời đã nói lên tất cả nỗi niềm của người trong cuộc.

Và từ câu thơ tưởng như rất riêng ấy đã dặn dò, nói được cái chung để cùng quyết tâm phấn đấu. Phải là người thực sự am hiểu sâu sắc nội dung, câu chữ trong từng trường đoạn của 3254 câu thơ của Truyện Kiều thì mới vận dụng được một cách tuyệt vời như vậy!

Cách “lẩy Kiều” của Chủ tịch Hồ Chí Minh đã đem lại không khí văn chương gần gũi, thân mật, thú vị, tăng hiệu quả ngoại giao. Việc “lẩy Kiều”, “tập Kiều”, “phỏng Kiều” trong tiếp đón các nguyên thủ quốc gia, các vị khách quốc tế của Người vừa kế thừa, phát huy giá trị bản sắc văn hóa truyền thống, vừa thể hiện niềm tự hào, tự tôn dân tộc.

Chủ đề Danh nhân Hà Tĩnh

Chủ đề 255 NĂM NGÀY SINH ĐẠI THI HÀO NGUYỄN DU

Đọc thêm

Xã Thạch Khê vượt lên khó khăn, chung sức xây dựng, vững bước tương lai

Xã Thạch Khê vượt lên khó khăn, chung sức xây dựng, vững bước tương lai

Từ 3 xã: Thạch Hải, Thạch Khê, Đỉnh Bàn, một miền đất mới vừa được dệt lên mang tên xã Thạch Khê. Mảnh đất ấy mang dáng hình Long Ngâm - con rồng đang chờ vươn ra biển lớn. Đại hội Đảng bộ xã nhiệm kỳ 2025–2030 mở ra hành trình của chính quyền tinh gọn, tầm nhìn vươn xa, đánh thức thế mạnh để viết nên chương phát triển mới.
Đánh thức tiềm năng, đưa Cẩm Trung vững bước vào kỷ nguyên mới

Đánh thức tiềm năng, đưa Cẩm Trung vững bước vào kỷ nguyên mới

Nhiệm kỳ 2025-2030, Đảng bộ xã Cẩm Trung (Hà Tĩnh) xác định xây dựng Đảng và hệ thống chính trị trong sạch, vững mạnh là nhiệm vụ then chốt, tạo nền tảng cho phát triển toàn diện. Mục tiêu đạt chuẩn nông thôn mới nâng cao vào năm 2028 không chỉ là đích đến, mà còn là động lực để khơi dậy nội lực, khát vọng vươn lên, đưa Cẩm Trung vững bước trên hành trình đổi mới.
Đảng bộ xã Thạch Lạc quyết tâm xây dựng hệ thống chính trị vững mạnh

Đảng bộ xã Thạch Lạc quyết tâm xây dựng hệ thống chính trị vững mạnh

Phát biểu chỉ đạo đại hội, Phó Bí thư Thường trực Tỉnh ủy Hà Tĩnh Trần Thế Dũng đề nghị trong nhiệm kỳ mới, Đảng bộ xã Thạch Lạc cần tiếp tục chú trọng công tác xây dựng Đảng và hệ thống chính trị; xây dựng đội ngũ cán bộ có đủ phẩm chất, năng lực, trách nhiệm, tư duy mới, uy tín, đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ...
Phó Bí thư Thường trực Tỉnh ủy dự Đại hội Đảng bộ xã Thạch Lạc

Phó Bí thư Thường trực Tỉnh ủy dự Đại hội Đảng bộ xã Thạch Lạc

Nhiệm kỳ 2025 – 2030, Đảng bộ xã Thạch Lạc (Hà Tĩnh) phấn đấu tăng cường xây dựng Đảng và hệ thống chính trị trong sạch, vững mạnh; đẩy mạnh ứng dụng khoa học, công nghệ; hoàn thiện kết cấu hạ tầng cơ bản đồng bộ, xây dựng xã đạt chuẩn nông thôn mới nâng cao và phát triển bền vững.
Bí thư Tỉnh ủy Nguyễn Duy Lâm dự Đại hội Đảng bộ xã Vũ Quang

Bí thư Tỉnh ủy Nguyễn Duy Lâm dự Đại hội Đảng bộ xã Vũ Quang

Nhiệm kỳ 2025-2030, Đảng bộ xã Vũ Quang (Hà Tĩnh) chú trọng công tác xây dựng chỉnh đốn Đảng và hệ thống chính trị trong sạch, vững mạnh; tập trung chuyển dịch cơ cấu kinh tế theo hướng giảm dần tỷ trọng nông nghiệp truyền thống, phát triển nông nghiệp hữu cơ, nông nghiệp tuần hoàn.
Xã Thạch Lạc: Dáng hình miền quê kiểu mẫu giữa kỷ nguyên đổi mới

Xã Thạch Lạc: Dáng hình miền quê kiểu mẫu giữa kỷ nguyên đổi mới

Từ cầu Đò Hà phóng tầm mắt về phía biển, Thạch Lạc hiện lên yên bình như một bức tranh quê thấm đẫm hồn xưa. Sau sắp xếp đơn vị hành chính cấp xã, Thạch Lạc trong hình hài rộng lớn - kết tinh từ 3 miền quê ven sóng viết tiếp khát vọng vươn lên, dựng xây miền quê kiểu mẫu, vững vàng giữa nhịp chuyển mình của thời đại.
Phát huy sức mạnh hội tụ, đưa Sông Trí thành đô thị trung tâm phía Nam Hà Tĩnh

Phát huy sức mạnh hội tụ, đưa Sông Trí thành đô thị trung tâm phía Nam Hà Tĩnh

Từ sự hội tụ của nhiều vùng đất, Sông Trí hôm nay khoác lên mình diện mạo mới - hiện đại mà vẫn đượm hồn quê. Đại hội Đảng bộ phường nhiệm kỳ 2025 - 2030 là dấu mốc quan trọng để khẳng định nền tảng, nhân lên sức mạnh đoàn kết và mở ra hành trình kiến tạo một đô thị trung tâm trên dải đất phía Nam Hà Tĩnh.
Tặng quà các đảng viên lão thành ở xã Vũ Quang

Tặng quà các đảng viên lão thành ở xã Vũ Quang

Hoạt động thăm hỏi, tặng quà các đảng viên lão thành của lãnh đạo xã Vũ Quang (Hà Tĩnh) trước thềm Đại hội Đảng bộ xã tiếp tục nhân lên truyền thống “uống nước nhớ nguồn” của dân tộc.
Thiên Cầm tạo dựng khu du lịch trọng điểm quốc gia theo hướng văn minh, hiện đại

Thiên Cầm tạo dựng khu du lịch trọng điểm quốc gia theo hướng văn minh, hiện đại

Từ nhịp sóng miên man đến sắc xanh đồng lúa bát ngát và thanh âm rộn ràng nơi làng chài ven biển, Thiên Cầm (Hà Tĩnh) đang bừng sáng với một diện mạo mới. Tất cả hòa trong khát vọng xây dựng "cung đàn biển" ngày càng giàu đẹp, văn minh, nằm trong tốp đầu tỉnh với dịch vụ, du lịch, công nghiệp chế biến thủy hải sản phát triển theo mục tiêu Đại hội Đảng bộ xã Thiên Cầm lần thứ I, nhiệm kỳ 2025 - 2030.
Xây dựng xã Đông Kinh ngày càng giàu đẹp

Xây dựng xã Đông Kinh ngày càng giàu đẹp

Nhiệm kỳ 2025 - 2030, Đảng bộ, chính quyền và Nhân dân xã Đông Kinh (Hà Tĩnh) sẽ bám sát phương châm "Đoàn kết - Dân chủ - Kỷ cương - Đổi mới - Phát triển" để xây dựng Đảng và hệ thống chính trị vững mạnh, kinh tế - xã hội phát triển, quốc phòng – an ninh được giữ vững, bộ mặt nông thôn ngày càng khởi sắc. Qua đó, đưa xã nhà vững tin bước sang trang sử mới, sẵn sàng hòa mình vào kỷ nguyên vươn mình của dân tộc.
Đức Minh quyết tâm nâng cao đời sống Nhân dân

Đức Minh quyết tâm nâng cao đời sống Nhân dân

Sáng 5/8, Đảng bộ xã Đức Minh trang trọng tổ chức Đại hội Đại biểu lần thứ nhất, nhiệm kỳ 2025 - 2030. Cùng dự có Chủ tịch UBND tỉnh Võ Trọng Hải, Trưởng ban Nội chính Tỉnh ủy Nguyễn Đình Hải, Đại tá Võ Quang Thiện - Phó Bí thư Đảng ủy Quân sự tỉnh, Chính ủy Bộ CHQS tỉnh Hà Tĩnh.
Phường Hà Huy Tập hướng tới trung tâm đô thị của Hà Tĩnh

Phường Hà Huy Tập hướng tới trung tâm đô thị của Hà Tĩnh

Sáng 5/8, Đảng bộ phường Hà Huy Tập trang trọng tổ chức Đại hội Đại biểu lần thứ nhất, nhiệm kỳ 2025 – 2030. Dự đại hội có GS-TS Tạ Ngọc Tấn – Phó Chủ tịch Thường trực Hội đồng Lý luận Trung ương, Phó Bí thư Thường trực Tỉnh ủy Trần Thế Dũng; lãnh đạo các sở, ban, ngành cấp tỉnh.
Chủ tịch UBND tỉnh dự Đại hội Đảng bộ xã Đức Minh

Chủ tịch UBND tỉnh dự Đại hội Đảng bộ xã Đức Minh

Nhiệm kỳ 2025 - 2030, Đảng bộ xã Đức Minh (Hà Tĩnh) tiếp tục huy động và sử dụng hiệu quả các nguồn lực, xây dựng xã có kinh tế, hệ thống kết cấu hạ tầng, văn hóa - xã hội phát triển, quốc phòng - an ninh đảm bảo, đời sống vật chất, tinh thần Nhân dân được nâng lên.
Vũ Quang vững vàng trên hành trình mới

Vũ Quang vững vàng trên hành trình mới

Đảng bộ và Nhân dân xã Vũ Quang (Hà Tĩnh) đã và đang chứng minh sức mạnh của sự đoàn kết, đồng lòng trên hành trình kiến thiết quê hương. Từ những thành quả của nhiệm kỳ qua, địa phương tiếp tục đặt ra những mục tiêu đột phá, xây dựng quê hương ngày một giàu đẹp, văn minh và phát triển bền vững.
Phường Vũng Áng - Khát vọng lớn hòa nhịp sóng biển sâu

Phường Vũng Áng - Khát vọng lớn hòa nhịp sóng biển sâu

Vũng Áng đang chuyển mình, khoác lên diện mạo của một đô thị công nghiệp sầm uất và giàu sức sống. Từ những khu tái định cư rực màu ngói mới, những tuyến đường thẳng tắp hướng ra cảng sâu, đến nhịp máy hối hả trong các khu công nghiệp… tất cả đang hòa vào một khát vọng lớn: dựng xây phường Vũng Áng thành trung tâm kinh tế năng động của Hà Tĩnh.
Khát vọng vươn lên trên vùng đất khó

Khát vọng vươn lên trên vùng đất khó

Nhiệm kỳ 2025- 2030, Đảng bộ và Nhân dân Kỳ Thượng (tỉnh Hà Tĩnh) quyết tâm phát huy tinh thần đoàn kết, đổi mới, khai thác hiệu quả tiềm năng, lợi thế, từng bước xây dựng địa phương ngày càng phát triển bền vững.
Sơn Tiến hướng tới mục tiêu giàu mạnh, toàn diện

Sơn Tiến hướng tới mục tiêu giàu mạnh, toàn diện

Phát huy tiềm năng, lợi thế sẵn có, xã Sơn Tiến (Hà Tĩnh) đang nỗ lực phấn đấu trở thành xã nông thôn mới nâng cao vào năm 2029, tạo nền tảng vững chắc cho sự phát triển toàn diện, bền vững trong giai đoạn mới.