Thực tế cho thấy, lừa đảo không còn là những chiêu trò thô sơ mà đã được “đóng gói” bằng công nghệ, tâm lý và kịch bản được chuẩn bị kỹ lưỡng. Điều đáng nói, không chỉ người cao tuổi mà nhiều nạn nhân là người trẻ, có trình độ, quen thuộc với mạng xã hội cũng bị "sập bẫy" kẻ gian.
Ngày 11/12/2025, chị N.T.T (trú Cẩm Xuyên) mất 400 triệu đồng sau khi tin vào “bạn trai” quen qua facebook. Từ lời yêu đương ngọt ngào, đối tượng dẫn dụ chị tham gia sàn đầu tư siêu lợi nhuận, sau đó dùng hình ảnh, video riêng tư để đe dọa, ép chuyển tiền. Kịch bản quen thuộc nhưng vẫn khiến nạn nhân sập bẫy, bởi nó đánh thẳng vào cảm xúc, niềm tin và nỗi sợ hãi của chủ tài khoản.
Trước đó, ngày 3/12/2025, BIDV Hà Tĩnh phối hợp lực lượng công an kịp thời ngăn chặn vụ việc bà L.T.H (76 tuổi, trú xã Thạch Xuân) đang chuẩn bị chuyển gần 2 tỷ đồng cho kẻ gian. Chỉ bằng một cuộc gọi giả danh thông báo con trai gặp tai nạn nguy kịch, đối tượng đã thao túng tâm lý khiến bà hoảng loạn, bán vàng để chuyển tiền cấp cứu. Nếu không có sự cảnh giác của cán bộ ngân hàng BIDV khi phát hiện giao dịch bất thường, hậu quả khó có thể lường hết.
BIDV Hà Tĩnh đang phục vụ 350.000 khách hàng. “Nhà băng” này đặc biệt coi trọng việc tuyên truyền, khuyến cáo khách hàng giao dịch an toàn, nhất là trên ngân hàng số.
Ông Dương Văn Hùng - Phó Trưởng phòng Khách hàng cá nhân I (BIDV Hà Tĩnh) cho biết: “Dịp gần đây, chi nhánh liên tục phát hiện, ngăn chặn thành công các vụ lừa đảo chuyển tiền qua ngân hàng. Phần lớn các vụ việc xuất phát từ những chiêu trò không mới: giả danh người thân gặp nạn; yêu đương qua mạng để tống tiền; mạo danh công an, tòa án, viện kiểm sát, cơ quan thuế… thông báo liên quan đến vi phạm pháp luật nhằm tạo áp lực tâm lý buộc nạn nhân chuyển tiền.
Đặc biệt, thời điểm cận tết, khi các sàn thương mại điện tử, mạng xã hội tung loạt chương trình giảm giá, hoàn tiền, săn sale; lợi dụng tâm lý ham ưu đãi, các đối tượng lập website, fanpage giả mạo Shopee, Lazada, Tiki… với giao diện gần như thật. Chỉ cần người dùng nhấp vào đường link lạ, cung cấp thông tin thẻ ngân hàng, tài khoản, mã OTP, toàn bộ tiền trong tài khoản có thể bị chiếm đoạt trong tích tắc. Đồng thời, các chiêu “nhận hoa hồng”, “hoàn tiền” cũng được sử dụng ngày càng tinh vi. Ban đầu, kẻ gian trả một khoản nhỏ để tạo lòng tin, sau đó yêu cầu nạn nhân chuyển tiền lớn; khi tiền đã vào tay, đối tượng lập tức cắt liên lạc”.
Thời điểm cuối năm, tất cả ngân hàng tại Hà Tĩnh đang tăng cường truyền thông cảnh báo qua nhiều kênh: tin nhắn SMS, mạng xã hội, ứng dụng ngân hàng số và tư vấn trực tiếp tại quầy.
Theo đại diện Vietcombank Hà Tĩnh: Với hơn 350.000 khách hàng, chi nhánh đặc biệt quan tâm tính bảo mật của khách hàng. Tài khoản ngân hàng đang là mục tiêu hàng đầu của tội phạm mạng. Theo đó, kẻ gian thường mạo danh ngân hàng, điện lực, bảo hiểm xã hội… gửi tin nhắn như: “trúng thưởng”, “hoàn tiền”, “cảnh báo tài khoản bị khóa/xâm nhập” với điểm chung là luôn kèm đường link giả mạo và yêu cầu xác thực thông tin. Chỉ cần người dùng nhập tên đăng nhập, mật khẩu và mã OTP, kẻ gian nhanh chóng chiếm quyền kiểm soát tài khoản.
Giao dịch ngân hàng dịp cận tết tăng cao, Vietcombank khuyến cáo khách hàng tuyệt đối không cung cấp mã OTP dưới bất kỳ hình thức nào, bởi ngân hàng, đơn vị vận chuyển hay sàn thương mại điện tử không bao giờ yêu cầu khách hàng cung cấp thông tin này.
Theo quy định mới về xác thực danh tính, từ 1/1/2026, các ngân hàng sẽ đóng toàn bộ tính năng giao dịch trên Mobile Banking và Internet Banking với người dùng chưa đồng bộ thông tin định danh và dữ liệu sinh trắc học theo chuẩn của Cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư.
Những tài khoản khách hàng vẫn sử dụng chứng minh nhân dân 9 số và chưa chuyển sang căn cước công dân gắn chip trong dữ liệu lưu tại ngân hàng; khách hàng có giấy tờ tùy thân đã hết hạn, nhưng chưa cập nhật lại thông tin mới và khách hàng chưa thu thập sinh trắc học (khuôn mặt) hoặc dữ liệu sinh trắc học hiện có không trùng khớp với thông tin trên chip căn cước công dân sẽ bị đưa vào diện tạm ngừng giao dịch online. Các đối tượng xấu sẽ vin vào nội dung này để dụ dỗ, lừa đảo, với những khách hàng thuộc các trường hợp trên cần tỉnh táo, đến trụ sở ngân hàng nơi gần nhất để được hỗ trợ.
Theo ông Lê Đại Dương – Phó Giám đốc MB Bank Hà Tĩnh cho hay: "Có tới gần 80% khách hàng của chi nhánh sử dụng ngân hàng số. MB Bank khuyến cáo, trong mọi trường hợp, khách hàng cần trực tiếp đến chi nhánh ngân hàng gần nhất để được hỗ trợ, thay vì làm theo hướng dẫn từ các cuộc gọi hay tin nhắn không rõ nguồn gốc".
Dù hệ thống ngân hàng ngày càng siết chặt bảo mật, nhưng nếu người dùng thiếu kiến thức, chủ quan hoặc bị thao túng tâm lý, rủi ro vẫn luôn hiện hữu. Phòng, chống lừa đảo công nghệ không chỉ là trách nhiệm của ngành ngân hàng mà cần sự phối hợp đồng bộ của các cơ quan chức năng, chính quyền địa phương và đặc biệt là ý thức tự bảo vệ của mỗi người dân.
