Nét đẹp thờ cá voi của ngư dân Hà Tĩnh

(Baohatinh.vn) - Để gìn giữ, phát huy nét văn hóa chôn cất và thờ cúng cá voi trong đời sống, nhiều địa phương ở Hà Tĩnh đã chú trọng công tác trùng tu, tôn tạo các di tích thờ cá voi.

Nét đẹp thờ cá voi của ngư dân Hà Tĩnh

Miếu Đức Ngư Ông xã Cẩm Nhượng (Cẩm Xuyên) vừa được trùng tu với kinh phí 1,8 tỷ đồng

Nằm ngay sát mép biển của làng chài thôn Bắc Hải (xã Thạch Hải, Thạch Hà), đền thờ Đại Thần Ngư hay còn gọi là thờ Cá Ông vừa được bà con nhân dân ở đây trùng tu, tôn tạo. Với kinh phí hơn 200 triệu đồng từ sự đóng góp của người dân các làng chài trên địa bàn và con em xa quê, ngôi đền được cơi nới từ diện tích khoảng 20m2 đến hiện tại là 56m2, gồm 3 tòa điện thờ khang trang.

Nét đẹp thờ cá voi của ngư dân Hà Tĩnh

Ông Hoàng Dương (bên phải) Trưởng thôn Bắc Hải (Thạch Hải, Thạch Hà) tại đền thờ Đại Thần Ngư vừa được bà con nhân dân ở đây trùng tu, tôn tạo.

Ông Hoàng Dương - Trưởng thôn Bắc Hải cho biết: “Từ nhỏ, chúng tôi luôn được thế hệ đi trước dạy rằng, việc thờ cúng đức Ngư Ông nhằm bày tỏ lòng biết ơn vì ngài đã cứu giúp chúng tôi qua những cơn hoạn nạn trên biển. Vì thế, ai cũng dành tâm thành kính cho đền thờ Đại Thần Ngư của làng. Không chỉ dâng lễ vật vào dịp giỗ ngài, bà con còn đồng lòng quyên góp để thường xuyên trùng tu, tôn tạo đền thờ và lăng mộ”.

Xã Thạch Hải có 5/5 thôn, hơn 75% số hộ dân sinh sống chủ yếu dựa vào nghề biển. Riêng thôn Bắc Hải có 234 hộ, 100% đều làm ngư nghiệp. Vì thế, tín ngưỡng thờ cá voi ở đây rất được coi trọng. Tương truyền, đền thờ cá voi tại thôn Bắc Hải được thành lập từ cuối thế kỷ XIX, sau khi một xác cá voi lớn dạt vào đây và được người dân chôn cất tử tế. Cho đến nay, đã có 5 xác cá voi dạt vào bờ biển này, tất cả đều được chôn cất bằng nghi lễ thiêng liêng tại khu vực đền.

Nét đẹp thờ cá voi của ngư dân Hà Tĩnh

Đền thờ Đại Thần Ngư ở thôn Bắc Hải (Thạch Hải, Thạch Hà) vừa được Nhân dân đóng góp kinh phí 200 triệu đồng để trùng tu, tôn tạo.

Ngoài đền Đại Thần Ngư được gọi là đền Cá Ông, ở Thạch Hải còn có một đền thờ cá voi khác gọi là đền Cá Bà hay Quản Bà nằm ở thôn Nam Hải. Thời gian gần đây, đền cũng đã được bà con địa phương đóng góp để trùng tu, tôn tạo. Rất nhiều hoạt động của người dân bản địa đã được tổ chức tại đây, nhất là việc thực hiện các nghi lễ liên quan đến nghề nghiệp của ngư dân.

Tục thờ cá voi hầu như có ở khắp các làng biển Hà Tĩnh. Chính vì thế, nhiều xã ven biển khác ở Hà Tĩnh cũng có đền thờ cá voi. Đền Ngư Ông còn có ở các xã như: Cẩm Nhượng (Cẩm Xuyên), Thạch Kim (Lộc Hà), Cương Gián, Xuân Yên (Nghi Xuân), Kỳ Xuân (huyện Kỳ Anh)… Ở đâu, người dân cũng quan tâm đến công tác trùng tu, tôn tạo di tích.

Nét đẹp thờ cá voi của ngư dân Hà Tĩnh

Gian điện thờ khang trang bên trong miếu Đức Ngư Ông ở xã Cẩm Nhượng (Cẩm Xuyên)

Ông Nguyễn Văn Hùng - Chủ tịch UBND xã Cẩm Nhượng cho biết: “Ở đây, miếu Đức Ngư Ông là di tích thiêng liêng được bà con ngư dân dày công chăm sóc. Vừa qua, miếu đã được đầu tư 1,8 tỷ đồng để tôn tạo. Trong đó, con em xa quê cùng bà con đóng góp 400 triệu đồng”.

Miếu Đức Ngư Ông ở xã Cẩm Nhượng được công nhận di tích văn hóa cấp tỉnh. Theo lịch sử, miếu được thành lập vào thế kỷ XV theo chỉ dụ của vua Lê Thánh Tông. Tương truyền, khi vị vua này công du vào Hà Tĩnh đi qua vùng biển Cửa Nhượng thì gặp dông tố và được một con cá voi hộ thuyền. Sau khi vào bờ an toàn, vua Lê Thánh Tông đã ban lệnh lập miếu thờ để bày tỏ lòng biết ơn với loài cá có công hộ giá này.

Nét đẹp thờ cá voi của ngư dân Hà Tĩnh

Bên cạnh lập đền/miếu thờ những xác cá voi dạt bờ cũng được người dân chôn cất xây mộ tử tế. Ảnh: Khu mộ cá voi ở thôn Bắc Hải (Thạch Hải, Thạch Hà)

Theo ông Cao Trọng Tình (60 tuổi, ở thôn Lê Lợi, xã Kỳ Xuân), bản thân ông đã nhìn thấy cá voi giúp đỡ hộ thuyền mình vào mùa hè cách đây 15 năm. Ký ức về trận cuồng phong khủng khiếp trên biển Kỳ Xuân cũng như sự may mắn được cá voi hộ thuyền thoát nạn vào đêm 1/5/2015 khiến ông Tình nhớ mãi. Vì lý do đó, chính ông là một trong những người đầu tiên đã chôn cất một xác cá voi dạt vào bờ biển thôn Lê Lợi và lập miếu thờ Ngư Ông tại đây...

Tục thờ cúng đức ngư Ông - cá voi thể hiện nét đẹp “đền ơn, đáp nghĩa” trong truyền thống văn hóa của người Hà Tĩnh nói riêng và người Việt nói chung. Việc chính quyền và người dân tại nhiều vùng biển Hà Tĩnh quan tâm trùng tu di tích đền/miếu thờ cá voi gần đây cho thấy nét đẹp văn hóa tín ngưỡng này đang được phát huy rõ nét.

Chủ đề NGƯỜI HÀ TĨNH

Đọc thêm

Miệt mài “góp nhặt” ký ức ông cha

Miệt mài “góp nhặt” ký ức ông cha

Với 5 bảo vật quốc gia và hàng ngàn hiện vật, cổ vật, tư liệu giá trị về quê hương núi Hồng - sông La đang được lưu giữ là minh chứng cho những nỗ lực của Bảo tàng Hà Tĩnh trong sưu tầm, bảo quản ký ức quê hương.
[QUIZ] Bí thư Tỉnh ủy lâm thời đầu tiên của Hà Tĩnh là ai?

[QUIZ] Bí thư Tỉnh ủy lâm thời đầu tiên của Hà Tĩnh là ai?

Đồng chí Bí thư Tỉnh ủy lâm thời đầu tiên của Hà Tĩnh là người cộng sản kiên trung, có nhiều đóng góp to lớn cho sự nghiệp đấu tranh cách mạng. Cuộc đời và sự nghiệp của đồng chí là tấm gương sáng ngời, để lại nhiều bài học quý báu cho đội ngũ cán bộ, đảng viên hôm nay và các thế hệ mai sau.
Di sản văn hóa Hà Tĩnh - 80 năm hành trình tỏa sáng

Di sản văn hóa Hà Tĩnh - 80 năm hành trình tỏa sáng

80 năm qua, kể từ khi đất nước giành độc lập, văn hóa luôn là mạch nguồn nuôi dưỡng tinh thần, bản sắc và sức mạnh đoàn kết của người Hà Tĩnh. Đặc biệt, từ sau công cuộc đổi mới, ngành Văn hóa Hà Tĩnh đã có bước tiến dài trong nỗ lực bảo tồn và làm tỏa sáng di sản cha ông.
Người đàn ông khuyết bàn tay có biệt tài vẽ, đắp tranh nổi

Người đàn ông khuyết bàn tay có biệt tài vẽ, đắp tranh nổi

Anh Nguyễn Văn Mạnh (SN 1985, ở phường Thành Sen, tỉnh Hà Tĩnh) khuyết một bàn tay nhưng lại có biệt tài vẽ và đắp tranh nổi. Dù mất đi đôi bàn tay nhưng việc được sống với niềm đam mê, thỏa sức tạo nên những bức tranh tường sống động, anh Mạnh cảm thấy cuộc đời mình vẫn vẹn nguyên ý nghĩa.
Giữ lửa hạnh phúc từ giá trị văn hóa truyền thống

Giữ lửa hạnh phúc từ giá trị văn hóa truyền thống

Từ điểm tựa là các giá trị truyền thống, gia đình ông Kiều Minh Khánh và bà Nguyễn Thị Dung ở phường Bắc Hồng Lĩnh (Hà Tĩnh) đã viết nên câu chuyện đẹp về một mái ấm gần nửa thế kỷ đong đầy yêu thương, lan tỏa giá trị sống tích cực trong cộng đồng.
Cựu lính Trường Sa hồi sinh vùng "đất chết"

Cựu lính Trường Sa hồi sinh vùng "đất chết"

Từ vùng “đất chết” oằn mình trong lửa đạn chiến tranh, cựu binh Trường Sa Nguyễn Hải Đường ở thôn Hồng Sơn (xã Trường Lưu, Hà Tĩnh) đã hồi sinh, trở thành mô hình kinh tế trù phú, cho thu nhập 2 tỷ đồng/năm.
Tiếng thì thầm dưới chân cầu Nhe

Tiếng thì thầm dưới chân cầu Nhe

Cầu Nhe (Hà Tĩnh), kể từ 15/4/1968, không đơn thuần chỉ là một địa danh mà đã trở thành một vùng đất thiêng. Tháng Bảy, dưới chân cầu, sông vẫn thì thầm câu chuyện bi hùng một thuở cha ông...
Những chuyện chưa kể về Ngã ba Đồng Lộc

Những chuyện chưa kể về Ngã ba Đồng Lộc

Trong vô vàn câu chuyện về Ngã ba Đồng Lộc huyền thoại đã trở nên quen thuộc, ít ai biết rằng, những con ngõ, ngôi nhà ở thôn Mai Long (xã Xuân Lộc, Hà Tĩnh) là nơi từng lưu dấu bước chân, tiếng cười nói của 10 nữ liệt sỹ TNXP Tiểu đội 4, Đại đội 552 trước lúc họ đi vào bất tử.
Về làng có 3 di sản được UNESCO vinh danh

Về làng có 3 di sản được UNESCO vinh danh

Làng Trường Lưu xưa - xã Trường Lưu nay tự hào với 3 di sản được UNESCO vinh danh. Không dừng lại ở một danh xưng hành chính ở Hà Tĩnh, Trường Lưu còn ẩn chứa trong đó nhiều giá trị văn hóa đặc sắc, riêng có, được lưu truyền qua nhiều thế hệ.
Thành Sen - "dấu son" trong lòng người Hà Tĩnh

Thành Sen - "dấu son" trong lòng người Hà Tĩnh

Từ một câu chuyện trong sử sách, tên gọi Thành Sen (Hà Tĩnh) đã ra đời và theo suốt dặm dài lịch sử của vùng đất này. Tên gọi ấy đã ăn sâu vào ký ức, trở thành niềm tự hào của nhiều thế hệ.