Hà Tĩnh khơi dậy sức dân giải phóng mặt bằng đường sắt tốc độ cao

Thực hiện đúng cam kết với Chính phủ, Bộ Xây dựng và tỉnh, ngày 19/8, khu tái định cư (TĐC) đầu tiên của dự án đường sắt tốc độ cao qua địa bàn Hà Tĩnh đã chính thức khởi công tại tổ dân phố (TDP) Liên Vinh, phường Hà Huy Tập với diện tích 3,8 ha, tổng mức đầu tư 37 tỷ đồng.

Chỉ vỏn vẹn hơn 1 tháng từ khi thành lập Hội đồng bồi thường GPMB, phường Hà Huy Tập đã hoàn thành khối lượng công việc “khổng lồ”, từ họp dân thông qua chủ trương đến quy hoạch, phê duyệt báo cáo nghiên cứu kỹ thuật, hoàn thành các hồ sơ thủ tục, lập đường găng tiến độ, đảm bảo khởi công theo đúng quy định.

Ông Nguyễn Nhật Linh - Phó Chủ tịch UBND phường Hà Huy Tập cho biết: “Trước đây, các địa phương cũ của phường Hà Huy Tập đã vận dụng tốt bài học này để GPMB 18,27km tuyến cao tốc Bắc - Nam qua địa bàn. Từ kinh nghiệm đúc kết được, ngay khi có chủ trương triển khai dự án đường sắt tốc độ cao, chúng tôi đã chủ động tiếp cận đầy đủ hồ sơ và huy động cả hệ thống chính trị cùng vào cuộc nhằm tuyên truyền, vận động người dân đồng thuận thực hiện công tác GPMB”.

Cùng với “thần tốc” khởi công khu TĐC đầu tiên ở TDP Liên Vinh, hiện nay, phường Hà Huy Tập cũng đã hoàn thành lập và phê duyệt quy hoạch 2 khu TĐC còn lại ở TDP Đông Tân và TDP Kỷ Các để đồng loạt khởi công trong tháng 10/2025. Theo dự kiến, dự án đường sắt tốc độ cao trên trục Bắc - Nam đi qua 14 thôn của phường Hà Huy Tập với tổng chiều dài 9,1km, ảnh hưởng 1.067 hộ, trong đó 860 hộ có đất nông nghiệp (64,4 ha) và 177 thửa đất ở (10,2 ha). Dự án còn đi qua 2 khu nghĩa trang và 3 nhà thờ họ thuộc xã Thạch Đài cũ, 2 khu nghĩa trang và 4 nhà thờ họ thuộc xã Tân Lâm Hương cũ; ảnh hưởng một phần diện tích của Nhà máy Bia Sài Gòn Hà Tĩnh.

Thời điểm này, nhiều địa phương trên toàn tỉnh đang dồn sức, tập trung cao cho công tác GPMB dự án đường sắt tốc độ cao trên trục Bắc - Nam. Vận dụng cách làm hiệu quả từ những dự án trước, các địa phương tăng cường công tác tuyên truyền kết hợp ghi lại hiện trạng ranh giới GPMB, tránh tình trạng người dân cố ý xây dựng, cơi nới trái phép để đòi bồi thường.

Tại xã Cẩm Lạc - địa phương trước đây từng “đau đầu” vì tình trạng người dân cơi nới công trình để “đón” bồi thường GPMB dự án cao tốc Bắc - Nam, ngay khi xác định được hướng tuyến đường sắt tốc độ cao, chính quyền địa phương đã chủ động đến từng hộ dân để tuyên truyền, ký cam kết không xây dựng, cơi nới nhà cửa, công trình phụ trợ trên diện tích đất của gia đình.

Ông Biện Văn Thuyết - Bí thư Đảng ủy, Chủ tịch HĐND xã Cẩm Lạc chia sẻ: “Trong GPMB phục vụ các dự án, chúng tôi xem công tác tuyên truyền là nhiệm vụ trọng tâm, triển khai kiên trì, bền bỉ, liên tục và xuyên suốt trong quá trình thực hiện, đặc biệt là phải khơi dậy, phát huy truyền thống quê hương, truyền thống của dòng họ. Cùng đó, địa phương phát huy tính gương mẫu, tiên phong của cán bộ, đảng viên nhằm vận động người thân, làng xóm đồng thuận chủ trương dự án. Chìa khóa mở cánh cửa thành công trong GPMB là “dân vận khéo”, khơi dậy sức mạnh nội sinh, đoàn kết và sự đồng thuận của Nhân dân”.

Làm tốt công tác tuyên truyền, đến nay, xã Cẩm Lạc đã hoàn thành rà soát thống kê hộ dân thuộc diện dự kiến di dời bố trí TĐC. Ước tính, đường sắt tốc độ cao đi qua địa bàn xã Cẩm Lạc với chiều dài 8,1km, tổng diện tích dự kiến thu hồi 56,2 ha đất các loại. Địa phương sẽ xây dựng 4 khu TĐC phục vụ di dời 100 hộ dân. “Đi từng ngõ, gõ từng nhà”, nắm bắt tâm tư, nguyện vọng của Nhân dân, lắng nghe dư luận, cấp ủy và chính quyền xã Cẩm Lạc đang tạo được sự đồng thuận cao trong công tác GPMB dự án đường sắt tốc độ cao trên trục Bắc - Nam.

Theo quyết định chủ trương đầu tư được Quốc hội thông qua tại Nghị quyết số 172/2024/QH15 ngày 30/11/ 2024, dự án đường sắt tốc độ cao trên trục Bắc - Nam có tổng chiều dài tuyến khoảng 1.541 km, qua địa phận 15 tỉnh, thành phố. Tại Hà Tĩnh, dự án đi qua tổng chiều dài khoảng 103,42km, điểm đầu nằm ở phường Bắc Hồng Lĩnh, điểm cuối thuộc phường Vũng Áng. Trên địa bàn tỉnh sẽ bố trí 3 nhà ga (2 ga hành khách, 1 ga hàng hóa) tại phường Hà Huy Tập và phường Sông Trí.

Hà Tĩnh có 18 xã và 5 phường thuộc phạm vi dự án với gần 2.000 hộ dân bị ảnh hưởng; trong đó, khoảng 1.279 hộ phải bố trí TĐC. Tỉnh dự kiến xây dựng 37 khu TĐC với tổng diện tích khoảng 87,4 ha. Qua nhiều lần tuyên truyền, lấy ý kiến Nhân dân, hiện vị trí xây dựng các khu TĐC đều nhận được sự đồng thuận cao của người dân.

Hà Tĩnh phấn đấu đến tháng 10/2025 sẽ khởi công đồng loạt các khu TĐC để di dời các hộ dân bị ảnh hưởng, làm cơ sở để tháng 12/2026 hoàn thành cơ bản công tác GPMB dự án, bàn giao tối thiểu 80% mặt bằng cho chủ đầu tư theo Nghị quyết số 106 ngày 23/4/2025 của Chính phủ. Với sự chủ động, quyết liệt, mới đây, Hà Tĩnh cùng với các tỉnh: Lâm Đồng, Đắk Lắk, Thanh Hóa, Ninh Bình và Tập đoàn Điện lực Việt Nam đã được Phó Thủ tướng Chính phủ Trần Hồng Hà biểu dương tại cuộc họp triển khai công tác GPMB đường sắt tốc độ cao trên trục Bắc - Nam. Đây chính là động lực để cả hệ thống chính trị trong toàn tỉnh quyết tâm, nỗ lực cao trong triển khai các phần việc GPMB thời gian tới.

Ông Lê Anh Sơn - Phó Giám đốc Sở Xây dựng

Với kinh nghiệm thực tiễn từng triển khai nhiều dự án trọng điểm quốc gia qua địa bàn, Hà Tĩnh đã và đang vận dụng nhiều cách làm sáng tạo, quyết liệt ngay từ giai đoạn đầu để huy động cả hệ thống chính trị cùng vào cuộc triển khai GPMB dự án đường sắt tốc độ cao. Đặc biệt, sau khi ổn định và vận hành thông suốt bộ máy chính quyền 2 cấp, các địa phương đang phát huy tốt vai trò “gần dân, sát dân” để triển khai hiệu quả công tác GPMB. Tin tưởng, với cách làm “dân vận khéo”, khơi dậy sức mạnh nội sinh, đoàn kết và sự đồng thuận của Nhân dân, Hà Tĩnh sẽ đảm bảo tiến độ GPMB, góp phần cùng cả nước hoàn thành dự án trọng điểm quốc gia vào năm 2035.