Thủ tướng Malaysia Najib Razak (trái) bắt tay với Thủ tướng Nhật Bản Shinzo Abe trong một cuộc gặp ở Tokyo hồi năm 2016 - Ảnh: REUTERS
Tin từ báo South China Morning Post của Hong Kong (SCMP) ngày 13-3 cho hay Nhật Bản sẽ gửi thêm một tùy viên quân sự tới Đại sứ quán Nhật ở thủ đô Kuala Lumpur của Malaysia. Bên cạnh đó, Tokyo gần đây cũng đã gửi các tùy viên quân sự tới Việt Nam và Philippines.
Thông tin này đã được một người phát ngôn chính phủ Nhật Bản xác nhận, theo báo SCMP. Ông cho biết một khoản trong ngân sách 2018 sẽ được trích ra cho hoạt động này.
Tuy nhiên, vị quan chức trên từ chối giải thích tại sao Tokyo lại tăng cường năng lực cố vấn quân sự và thu thập tình báo ở Đông Nam Á. Ông nói rằng các tùy viên mới sẽ "không có bất kỳ trách nhiệm nào với an ninh của các sứ quán Nhật ở những quốc gia trên".
Trong khi đó, truyền thông Nhật Bản báo cáo rằng các cố vấn quân sự được cử đi có nhiệm vụ tăng cường các hoạt động trao đổi sâu rộng với 3 quốc gia Đông Nam Á, thu thập và phân tích tình báo, đồng thời thúc đẩy hợp tác quốc phòng.
Trước đó, hôm 7-3, tờ Liberty Times cho biết Nhật Bản điều cố vấn quân sự thường trực đến Philippines, Việt Nam và Malaysia để hợp tác với các chính quyền địa phương về tình báo liên quan tới các hoạt động của Trung Quốc trong khu vực.
Theo truyền thông Nhật Bản, đây là lần đầu tiên chính phủ Nhật Bản bổ nhiệm các tùy viên quân sự chính thức đến 3 quốc gia Đông Nam Á, và số sĩ quan được dự trù đã tăng từ 1 lên 2 cho mỗi nước này.
Trong báo cáo gần đây nhất về chi tiêu an ninh quốc phòng, chính phủ Nhật Bản đã nêu chi tiết cam kết tăng cường năng lực tình báo "để Bộ Quốc phòng Nhật có thể nhanh chóng phát hiện và phản ứng với các tình huống khác nhau xảy ra ở những khu vực quanh Nhật Bản và đưa ra biện pháp dựa trên xu hướng quân sự từ trung tới dài hạn".
Những công trình Trung Quốc xây dựng trong năm 2017 (màu đỏ) trên Đá Chữ Thập thuộc quần đảo Trường Sa của Việt Nam - Ảnh: AFP
Động thái này của Nhật được đánh giá để đối phó sự hiện diện ngày càng gia tăng của Trung Quốc trong khu vực. Nhiều quốc gia Đông Nam Á hiện có cùng chung quan ngại đối với các bước đi của Bắc Kinh, theo báo SCMP.
Bên cạnh việc gửi cố vấn quân sự, Nhật Bản cũng đang hỗ trợ các quốc gia trong khu vực bằng phần cứng như tàu và máy bay tuần tra.
Điển hình, Tokyo dự kiến sẽ cung cấp cho Philippines 3 máy bay huấn luyện TC-90 để giúp Manila cải thiện năng lực tuần tra hàng hải khi đối mặt với các động thái hung hăng của Bắc Kinh ở biển Đông.
