Tháo gỡ vướng mắc, đẩy nhanh tiến độ giải ngân vốn đầu tư công

Vướng mặt bằng ảnh hưởng tiến độ

Sau giải thể cấp huyện, Ban quản lý dự án đầu tư xây dựng (QLDA ĐTXD) khu vực Khu kinh tế tỉnh Hà Tĩnh tiếp nhận thêm Ban QLDA 3 huyện cũ: Hương Sơn, Nghi Xuân, Kỳ Anh. Theo đó, đơn vị được giao quản lý, giải ngân tổng số vốn hơn 1.156 tỷ đồng. Bước đầu tiếp nhận, do thay đổi về bộ máy, chuyển tiếp dự án nên công tác giải ngân vốn đầu tư công gặp nhiều khó khăn. Đặc biệt, vướng mắc trong giải phóng mặt bằng (GPMB) là một trong những nguyên nhân chính ảnh hưởng đến tiến độ nhiều dự án. Tính đến thời điểm hiện tại, Ban QLDA ĐTXD khu vực Khu kinh tế tỉnh Hà Tĩnh mới chỉ giải ngân nguồn vốn đạt 37,84% kế hoạch được giao.

Ông Nguyễn Minh Tuấn – Giám đốc Ban QLDA ĐTXD khu vực Khu kinh tế tỉnh Hà Tĩnh cho biết: “Khó khăn nhất hiện nay vẫn là công tác GPMB ở các dự án: đường trục chính trung tâm nối QL1 đoạn tránh TX Kỳ Anh đến cụm cảng nước sâu Vũng Áng – Sơn Dương, đường từ QL12C đi khu liên hợp gang thép Formosa, hạ tầng khu du lịch biển Xuân Thành. Riêng đường trục chính trung tâm nối QL1 đoạn tránh TX Kỳ Anh đến cụm cảng nước sâu Vũng Áng – Sơn Dương “ì ạch” thi công hơn 2 năm vẫn chưa thể về đích vì tái định cư cho người dân bị chậm tiến độ”.

Mới đây, tại cuộc làm việc với UBND tỉnh về công tác giải ngân vốn đầu tư công, đại diện các Ban QLDA đều nhấn mạnh, công tác GPMB là “nút thắt” quan trọng trong triển khai các dự án. Bởi vậy, trong thời gian tới, tỉnh cần huy động cả hệ thống chính trị vào cuộc để phối hợp, xử lý kịp thời các khó khăn vướng mắc, thực hiện nhanh công tác bàn giao mặt bằng phục vụ triển khai dự án; không được để tình trạng dự án chờ mặt bằng, nhất là các dự án lớn, trọng điểm của tỉnh. Bên cạnh đó, hiện nay, quy trình triển khai các dự án từ khi lập, thẩm định chủ trương đầu tư đến khi ký kết hợp đồng để thi công còn kéo dài. Trong đó, các bước như lập, thẩm định, phê duyệt báo cáo nghiên cứu khả thi, thiết kế kỹ thuật, lựa chọn nhà thầu… đều phải trải qua nhiều cấp, nhiều thủ tục, mất rất nhiều thời gian, làm ảnh hưởng không nhỏ đến tiến độ triển khai các dự án.

Ông Nguyễn Danh Phong – Phó Giám đốc Ban QLDA ĐTXD Công trình giao thông và Phát triển đô thị tỉnh Hà Tĩnh cho biết: "Năm 2025, đơn vị được giao kế hoạch vốn đầu tư công hơn 2.495 tỷ đồng cho 402 công trình, dự án. Đến thời điểm hiện tại, nguồn vốn đã giải ngân đạt hơn 1.282 tỷ đồng, đạt 51,4% so với kế hoạch vốn được giao. Hiện nay, trên cơ sở yêu cầu của Sở Tài chính, chúng tôi đã rà soát để đề xuất điều chuyển nguồn vốn đối với những dự án chậm giải ngân hoặc giải ngân không đạt theo kế hoạch để bố trí cho những dự án đã hoàn thành hoặc có khối lượng lớn nhưng chưa được bố trí đủ nguồn vốn. Theo đó, đơn vị đề xuất điều chuyển nguồn vốn hơn 114 tỷ đồng; chủ yếu nguồn vốn từ các dự án vướng mắc mặt bằng chưa được tháo gỡ.

Khan hiếm vật liệu, thời tiết bất lợi

Ngoài khó khăn trong công tác GPMB, tình trạng khan hiếm nguồn vật liệu đất đắp, cát đắp cũng là một trong những nguyên nhân làm chậm tiến độ thi công các dự án. Thời gian qua, giá vật liệu xây dựng trên địa bàn neo ở mức cao, thậm chí tăng từ 15-20%, gây áp lực cho các nhà thầu, chủ đầu tư. Không chỉ tăng giá, hiện nay số lượng mỏ vật liệu trên địa bàn Hà Tĩnh hết sức khan hiếm, mới đáp ứng được gần 70% nhu cầu của các công trình, dự án.

Ông Trương Xuân Bính - Giám đốc Công ty TNHH Dịch vụ Thương mại và Xây dựng Hải Đăng cho biết: “Công ty đang thi công dự án hạ tầng khu du lịch Nam Thiên Cầm với tổng mức đầu tư gần 30 tỷ đồng, khởi công từ tháng 9/2025 và phải hoàn thành cuối năm 2025. Tiến độ gấp gáp nhưng thời điểm này lại rất khó để mua đất, cát. Cũng may, trước đó, công ty đã ký hợp đồng mua vật liệu lâu dài với một số mỏ khoáng sản ở địa phương khác nên chủ động được nguyên liệu phục vụ thi công trong thời điểm này”.

Theo các nhà thầu thi công, 2025 là năm thời tiết cực đoan, bất thường nhất từ trước đến nay. Ngay từ đầu tháng 8, mưa bão đã xuất hiện liên tục làm ảnh hưởng không nhỏ đến tiến độ thi công các công trình, dự án. Từ nay đến cuối năm rơi vào thời điểm mùa mưa bão nên tiến độ thi công các công trình càng gặp nhiều khó khăn. Hiện nay, các chủ đầu tư đang tăng cường kiểm tra, đôn đốc; phối hợp với đơn vị thi công lập đường găng tiến độ chi tiết để chỉ đạo, theo dõi, giám sát chặt chẽ quá trình thi công.

"Ban đang tập trung chỉ đạo các nhà thầu tăng ca, tăng kíp để bù khối lượng thi công bị đình trệ do ảnh hưởng của thời tiết. Chúng tôi yêu cầu nhà thầu phải có văn bản cam kết tiến độ thực hiện đối với từng hạng mục công trình. Đây cũng sẽ là cơ sở để kiểm tra, giám sát và xử lý nghiêm việc vi phạm về tiến độ cũng như chất lượng công trình. Trường hợp cần thiết, ban sẽ chấm dứt hợp đồng và thay thế ngay các nhà thầu khác đủ năng lực để thực hiện hợp đồng” - ông Nguyễn Minh Tuấn, Giám đốc Ban QLDA ĐTXD khu vực Khu kinh tế tỉnh Hà Tĩnh nhấn mạnh.

Theo thống kê của KBNN Khu vực XII, tính đến ngày 20/10, Hà Tĩnh giải ngân vốn đầu tư công đạt hơn 5.929 tỷ đồng; đạt 109,2% tỷ lệ giải ngân trên kế hoạch vốn Thủ tướng Chính phủ giao và đạt 54,7% tỷ lệ giải ngân trên kế hoạch vốn phân bổ đến dự án. Với kết quả trên, Hà Tĩnh nằm trong tốp các địa phương có tỷ lệ giải ngân cao hơn mức bình quân chung cả nước. Thời gian còn lại không còn nhiều, để kết quả giải ngân đạt 100% kế hoạch, các sở, ngành, đơn vị liên quan và các chủ đầu tư dự án cần nhận diện khó khăn để có giải pháp tháo gỡ kịp thời, từ đó “gỡ nút thắt” nhằm thúc đẩy giải ngân đầu tư công.